Φοίβος Ανδρίτσος: «Η αριστεία προϋποθέτει αξιολόγηση, άρα αξίες, στόχους, οράματα»

Φοίβος Ανδρίτσος: «Η αριστεία προϋποθέτει αξιολόγηση, άρα αξίες, στόχους, οράματα»

3' 26" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανος ως Ελληνας;

Δύσκολο να απαντήσω. Είναι πιο εύκολο να θυμηθώ τις πρώτες φορές: όταν παιδί ακόμα συνειδητοποίησα, κυρίως μέσα από τα μαθήματα ιστορίας και λογοτεχνίας στο Γαλλικό Ινστιτούτο, την επιρροή της ελληνικής διανόησης στον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Και αργότερα, το καλοκαίρι του 1967, όταν είχα την ευκαιρία να δω πώς η γαλλική διανόηση αγκάλιασε τους Ελληνες που μετανάστευαν λόγω δικτατορίας.

Σε τι σας έκανε καλύτερο η διεθνής εμπειρία σας;

Από το 1986 ζω και εργάζομαι στο Κοινό Ερευνητικό Κέντρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε ένα κατεξοχήν διεθνές περιβάλλον. Αλλά θεωρώ ότι η διεθνής εμπειρία μου άρχισε από το Αμερικανικό Κολέγιο και, κυρίως, από τη Γαλλική Ακαδημία, όπου ήρθα σε επαφή με ξένες κουλτούρες. Κι όταν αργότερα ταξίδεψα και εργάστηκα στην Ευρώπη, στο πλαίσιο φοιτητικών ανταλλαγών και των μεταπτυχιακών σπουδών μου. Αρα είναι πολύ δύσκολο να φανταστώ τον εαυτό μου και την εξέλιξή μου χωρίς αυτές τις εμπειρίες.

Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία;

Με «έφτιαξε» πολύπλευρο άνθρωπο, με αναζητήσεις και ενδιαφέροντα. Είχα την τύχη να φοιτήσω στην Ελλάδα σε εξαιρετικά ιδρύματα, κοντά σε διαπρεπείς δασκάλους. Δεν ξέρω αν μπορώ να χαρακτηρίσω την παιδεία μου ελληνική, σίγουρα όμως ήταν με Π κεφαλαίο. Κι εκεί είναι το θέμα: πόσοι Ελληνες σήμερα έχουν την πολυτέλεια να απολαμβάνουν αυτή την Παιδεία που ανοίγει το μυαλό και φέρνει στην επιφάνεια όλες τις δεξιότητες;

Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες;

Ο καθένας μας ξεχωριστά είμαστε ιδιαίτερα ικανοί και πολυπράγμονες. Δεν δεχόμαστε όμως εύκολα ότι κάποιος άλλος μπορεί να είναι καλύτερος. Είμαστε ζηλόφθονες, και αυτό εμποδίζει την ατομική ικανότητα να «μεταφραστεί» σε κοινωνική ευμάρεια και προκοπή.

Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο;

Ο σωστός όρος νομίζω ότι είναι «αποδοτικό» – να ανταποδίδει δηλαδή αυτό που η κοινωνία (κράτος και οικογένειες) επενδύει σε αυτό. Πόσο αποδοτικό μπορεί να είναι το σημερινό πανεπιστήμιο, που τόσο ακριβά πληρώνει ο Ελληνας φορολογούμενος όταν οι καλύτεροι απόφοιτοί του ξενιτεύονται και οι υπόλοιποι, κατά μεγάλο μέρος, προστίθενται στη στρατιά των ανέργων ή υποαπασχολούμενων; Δεν υπάρχει μαγική λύση, αλλά ανάπτυξη. Και πρέπει να αλλάξει ο τρόπος που η ελληνική κοινωνία, κατά συνέπεια η πολιτεία, βλέπει το πανεπιστήμιο.

Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία;

Δεν ξέρω. Εχω δει αμέτρητες ιδέες, πολλές ερευνητικές προτάσεις, να μην προχωρούν πέρα από το εργαστήριο. Ακριβώς αυτή την περίοδο με απασχολεί το πώς θα εκμεταλλευτώ μια δική μου ευρεσιτεχνία σχετικά με την υποθαλάσσια εξόρυξη υδρογονανθράκων, για τους οποίους τόσος λόγος γίνεται τελευταία και ακόμα δεν έχω απάντηση στην πρόταση που έχω υποβάλει.

Η έννοια της αριστείας που εκφράζεται στην Ελλάδα;

Η αριστεία προϋποθέτει αξιολόγηση, άρα αξίες, στόχους, οράματα. Εδώ και καιρό, πολύ πριν από την παρούσα οικονομική κρίση, η κοινωνία μας περνά μια βαθιά κρίση αξιών, πράγμα που είναι ορατό και στην επιστήμη και στην παιδεία.

Τι ουσιαστικό μπορεί να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού;

Την αγάπη τους για τον τόπο τους.

Τι θα συμβουλεύατε έναν συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα;

Να μη νομίζει ότι έξω τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα.

Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση – και ποιο είναι;

Θετικό για ποιον; Για τον μέσο Ελληνα; Δεν νομίζω. Τουλάχιστον όχι ακόμα.

Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα;

Τώρα πια έχω την πολυτέλεια να μην έχω βιοποριστικά προβλήματα. Θα γύριζα για να αφήσω κάτι στον τόπο μου. Να συμβάλω, αξιοποιώντας τη σημαντική εμπειρία μου, ώστε όλο και περισσότεροι νέοι επιστήμονες να εργάζονται στη χώρα τους αποδοτικά και σε ένα αξιοπρεπές περιβάλλον.

Ποια ελληνική συνήθεια κρατήσατε;

Να τρώω αργά κάθε μεσημέρι παρέα με Ελληνες συναδέλφους.

Ο Ελληνας ήρωάς σας.

Ο Αγνωστος Στρατιώτης.

ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ

Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.

Το χαλίκι της παραλίας.

Το πρόσωπο που νοσταλγώ.

Τους γονείς μου νέους.

Η γεύση που συχνά ανακαλώ.

Της θάλασσας.

Η πιο ελληνική μου λέξη.

Φοίβος.

Τι παίρνω μαζί μου φεύγοντας από την Ελλάδα.

Λάδι.

4 σταθμοί στην καριέρα του

1977

Πτυχίο μηχανολόγου από το Πανεπιστήμιο Πατρών.

1982

Διδακτορικό – ολοκλήρωση μεταπτυχιακών στην Πάτρα και στην Αγγλία.

1984

Τέλος της στρατιωτικής θητείας (και της ανεμελιάς), εργασία (στη βιομηχανία, σε ΑΕΙ και ΤΕΙ) και… χαρά.

1986

Πρόσληψη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως ερευνητή στο JRC – ιδιότυπη ξενιτιά.

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή