Πολλοί και με διαφορετική οπτική έχουν επιχειρήσει την αποτίμηση των 40 χρόνων της Μεταπολίτευσης, αν και οι πρωταγωνιστές της ιστορίας (όπως είναι οι παρούσες γενιές) δεν μπορούν να είναι και οι ψύχραιμοι συγγραφείς της. Ενας τρόπος που βοηθάει στην αποτίμηση κάποιων πλευρών της επίμαχης περιόδου είναι η σύγκριση: τι έκαναν αυτά τα 40 χρόνια οι άλλες χώρες με τις οποίες συνυπάρχουμε στην Ε.Ε. Μειώσαμε την απόσταση από εκείνους που ήταν οικονομικά πιο αναπτυγμένοι από εμάς; Βρισκόμαστε σήμερα σε καλύτερη μοίρα από εκείνους με τους οποίους ξεκινούσαμε στην ίδια αφετηρία; Λαμβάνοντας ως μέτρο σύγκρισης το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, προκύπτουν πολύ ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας ήταν 2.722 δολάρια το 1974, σχεδόν το μισό από αυτό της Γερμανίας και της Γαλλίας (5.456 και 5.269 δολάρια αντίστοιχα). Εκείνη την περίοδο άλλες δύο χώρες, η Πορτογαλία και η Ισπανία, έμπαιναν στη δική τους μεταπολίτευση (η Ισπανία 2 χρόνια αργότερα). Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας ήταν περίπου κατά 1/3 υψηλότερο από αυτό της Πορτογαλίας (1.972 δολάρια) και ίδιο περίπου με εκείνο της Ισπανίας (2.686 δολάρια). Σημειωτέον επίσης πως το ελληνικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν κατά 10% υψηλότερο από το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ιρλανδίας.
Τα 40 χρόνια που ακολούθησαν ήταν χρόνια σημαντικής οικονομικής ανάπτυξης για την Ευρώπη και η διαδικασία ενοποίησης αναμφισβήτητα βοήθησε σ’ αυτό. Ετσι λοιπόν το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας, παρά τη σημαντική μείωσή του τα τελευταία χρόνια, ήταν το 2013 στα 21.910 δολάρια (από τα 28.695 δολάρια που ήταν το 2009). Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Γερμανίας ήταν 45.805 δολάρια (ο μέσος όρος μειώνεται λόγω Ανατολικής Γερμανίας όπου το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι σημαντικά χαμηλότερο) και της Γαλλίας 41.421 δολάρια. Το ΑΕΠ της Ελλάδας παραμένει λοιπόν σήμερα στο μισό, της Γερμανίας-Γαλλίας, όπως ήταν και το 1974. Πώς τα πήγαν Πορτογαλία και Ισπανία στη δική τους μεταπολίτευση; Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Πορτογαλίας το 2013 ήταν 21.910 δολάρια (σχεδόν ίσο με αυτό της Ελλάδας), άρα στη διάρκεια αυτών των 40 χρόνων η Πορτογαλία κάλυψε την απόσταση του 1/3 που μας χώριζε, ενώ η Ισπανία με 29.150 δολάρια βρίσκεται κατά περίπου 25% πάνω από μας. Πήγαν λοιπόν πολύ καλύτερα. Και οι τρεις χώρες ύστερα από 40 χρόνια μεταπολίτευσης πέρασαν (και περνούν) τις δικές τους περιπέτειες, αποτέλεσμα σε μεγάλο βαθμό της αδύναμης θεσμικής τους συγκρότησης. Οσο για την Ιρλανδία που ξεκινούσε από χειρότερη αφετηρία, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της είναι από τα υψηλότερα στην Ε.Ε., υπερδιπλάσιο από το δικό μας, στα 47.400 δολάρια. Μολονότι δεν μπορείς να οδηγηθείς σε συμπεράσματα με μοναδικό δείκτη το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, οι αριθμοί δείχνουν πολλά. Οταν γίνεται η σύγκριση με την προδικτατορική περίοδο, τα βήματα της Ελλάδας είναι αναμφισβήτητα, ειδικά στο πεδίο λειτουργίας της Δημοκρατίας. Οταν η σύγκριση γίνεται με τις χώρες της Ε.Ε. που ξεκινούσαμε από την ίδια αφετηρία, τότε η διαφορά είναι σαφώς εις βάρος μας.