Τον κίνδυνο επιστροφής της ελληνικής οικονομίας στην κρίση των προηγούμενων ετών εάν δεν προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις επισημαίνει ο ΙΟΒΕ στην τριμηνιαία έκθεσή του. «Για την ελληνική οικονομία το δίλημμα που τίθεται ίσως δεν ήταν ποτέ σαφέστερο. Από το σημείο σταθεροποίησης στο οποίο προς το παρόν βρίσκεται, έχει την ευκαιρία να δει καθαρά δύο δρόμους μπροστά της, αν και όχι την πολυτέλεια του χρόνου και της αναποφασιστικότητας. Ο ένας δρόμος είναι μεταρρυθμιστικός και θα την απομακρύνει χωρίς αμφιβολία από την κρίση. Ο άλλος είναι ο δρόμος της υποχώρησης και του συμβιβασμού με το αναποτελεσματικό παραγωγικό υπόδειγμα των τελευταίων δεκαετιών – αυτός ο δρόμος, αργά ή γρήγορα, θα οδηγήσει και πάλι σε κρίση καθώς τα πραγματικά μεγέθη της οικονομίας μας θα αποκλίνουν από αυτά των εταίρων στη νομισματική ένωση» αναφέρει χαρακτηριστικά ο ΙΟΒΕ στην έκθεσή του.
Παρουσιάζοντας την έκθεση ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ καθηγητής Νίκος Βέττας και ο επιστημονικός συνεργάτης του Ιδρύματος Αγγελος Τσακανίκας, παρουσία του νέου προέδρου Τάκη Αθανασόπουλου, τόνισαν ότι το μεγαλύτερο μέρος της κρίσης είναι πλέον πίσω μας και ότι η κεντρική πρόβλεψη της οικονομικής πολιτικής για θετικό ρυθμό ανάπτυξης το τρέχον έτος είναι επιτεύξιμη. Η έκθεση του ΙΟΒΕ προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης στο 0,7% το 2014, ενώ την ανεργία να υποχωρεί οριακά στο 26,7%. Διαπιστώνει περαιτέρω επιβράδυνση της ύφεσης στο πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, σχεδόν στο χαμηλότερο επίπεδο από την έναρξή της. Η μικρότερη μείωση του ΑΕΠ (στο 0,9% από 2,3%) προήλθε πρωτίστως, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, από την ήπια διεύρυνση των νοικοκυριών, για πρώτη φορά έπειτα από τέσσερα χρόνια και δευτερευόντως από τη σημαντική άνοδο των εξαγωγών υπηρεσιών λόγω της συνέχισης και κλιμάκωσης του διεθνούς τουριστικού ρεύματος που εκδηλώθηκε πέρυσι, καθώς και την οριακή διεύρυνση των καταναλωτικών δαπανών του κράτους. Η καταναλωτική ζήτηση των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 0,7% στο αρχικό τρίμηνο του 2014 έναντι της ίδιας περιόδου πριν από ένα χρόνο, όταν σημείωσε εκτεταμένη υποχώρηση της τάξης του 8,7%. Μικρή ενίσχυση της τάξης του 1,2% παρουσίασε και η δημόσια κατανάλωση.
Σημαντικές είναι οι επισημάνσεις του ΙΟΒΕ για το θέμα των εξαγωγών. Η μεγαλύτερη από τις αρχές του 2011 διεύρυνση των εξαγωγών στο πρώτο τρίμηνο (+4,5%) προήλθε σχεδόν αποκλειστικά από τις πολύ περισσότερες σε σύγκριση με το 2013 εξαγωγές υπηρεσιών (+13,1%), καθώς οι εξαγωγές αγαθών ανήλθαν οριακά (+0,5%). Η μείωση των εξαγωγών αγαθών αποδίδεται από τον ΙΟΒΕ στην έλλειψη ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Ο συντελεστής κόστους εργασίας αποδείχτηκε, όπως εκτιμά ο ΙΟΒΕ, ότι δεν βελτίωσε την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων και αυτό γιατί άλλοι συντελεστές όπως το ενεργειακό κόστος και η ρευστότητα έχουν πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα.
Θα πρέπει να επιταχυνθούν οι προσπάθειες ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες χρηματοδότησης προς νέες παραγωγικές επενδύσεις, μια εξέλιξη που προϋποθέτει, εκτός των άλλων, και αποφασιστικότητα στο θέμα του χειρισμού παλαιότερων δανείων που δεν θα είναι αποτελεσματικό να εξυπηρετηθούν, αναφέρει η Εκθεση. Στο μέτωπο της ενέργειας πρέπει να είναι σαφές ότι χωρίς μια σημαντική βελτίωση στη συνολική αποτελεσματικότητα της παραγωγής, δεν μπορεί να υπάρξει ο εξορθολογισμός του κόστους που είναι συνολικά απαραίτητος και για την υπόλοιπη οικονομία. Η ένταση του ανταγωνισμού, εντός βέβαια του κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου, αποτελεί το κλειδί. Η προοπτική της Μικρής ΔΕΗ μπορεί να αποτελέσει καταλυτική εξέλιξη, όμως υπό τη σημαντική συνθήκη ότι θα υπάρξουν επενδύσεις σε αποτελεσματικές μορφές ενέργειας και ουσιαστικός ανταγωνισμός ανάμεσα στους παραγωγούς.
Υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, ενίσχυση του ανταγωνισμού και λιγότερη συμμετοχή των αδρανών δραστηριοτήτων στην ελληνική οικονομία συνέστησε παρεμβαίνοντας στην παρουσίαση ο πρόεδρος του ΙΟΒΕ Τάκης Αθανασόπουλος.