Μέχρι σήμερα οι ΗΠΑ έχουν πετύχει σημαντική πρόοδο όσον αφορά τη μείωση της μακροχρόνιας ανεργίας. Ας ελπίσουμε ότι αυτή η επιτυχία θα συνεχιστεί, καθώς αποτελεί σοβαρή απειλή για την ευημερία και την κοινωνική συνοχή των ΗΠΑ.
Η μακροχρόνια ανεργία είναι κατάρα. Συμβάλλει καθοριστικά στην αύξηση της φτώχειας και στη συρρίκνωση της μεσαίας τάξης. Οσο πιο πολύ διαρκεί, τόσο πιο δύσκολο είναι να αντιμετωπιστεί, διότι αφενός οι μακροχρόνια άνεργοι όσο περνάει ο καιρός γίνεται δυσκολότερο να βρουν εργασία και αφετέρου διότι η συνεπαγόμενη διάβρωση της παραγωγικής ικανότητας καθιστά δυσχερέστερη την ανάκαμψη της οικονομίας χωρίς την ενίσχυση του πληθωρισμού και διαφόρων ειδών «φουσκών».
Σε μια νέα μελέτη τους, οικονομολόγοι της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) περιγράφουν λεπτομερώς την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην καταπολέμηση αυτής της μάστιγας.
Η μείωση της μακροχρόνιας ανεργίας αποτελεί το 88% της συνολικής μείωσης της ανεργίας το πρώτο εξάμηνο του 2014 και σε αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο η σημαντική βελτίωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας, βελτίωση που υπερέβη τις προσδοκίες τόσο του ιδιωτικού τομέα όσο και της Fed.
Το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων που είναι χωρίς εργασία για περισσότερους από έξι μήνες βρίσκεται πλέον στο 33%, μειωμένο από το δίχως προηγούμενο 45% όπου είχε φτάσει το 2010. Παρ’ όλα αυτά το ποσοστό εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά υψηλό: Στις προηγούμενες υφέσεις που σημειώθηκαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων ποτέ δεν υπερέβη το 26% των ανέργων. Η μείωση της μακροχρόνιας ανεργίας οφείλεται κατά κύριο λόγο στην πολιτική ενίσχυσης της οικονομίας που ακολουθεί η Fed και στην επιτυχία των ιδιωτικών εταιρειών να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους.
Με την αξιοσημείωτη εξαίρεση της πρωτοβουλίας του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα να ενθαρρύνει την πρόσληψη μακροχρόνια ανέργων, η κυβέρνηση έχει συνεισφέρει λίγα στην προσπάθεια. Ατυχώς, η πρόοδος που έχει επιτευχθεί, αντί να ενθαρρύνει τους πολιτικούς να ολοκληρώσουν την προσπάθεια, είναι πιθανό να οδηγήσει σε όξυνση των διαφορών. Ορισμένοι θα υποστηρίζουν ότι ήταν η άρνηση του Κογκρέσου να επεκτείνει τα επιδόματα για τους μακροχρόνια ανέργους που τους ώθησε να βρουν εργασία. Αλλοι θα υποστηρίζουν ότι η βελτίωση της κατάστασης οφείλεται κατά κύριο λόγο στη χαλάρωση της λιτότητας. Η δημόσια συζήτηση περιπλέκεται από την αβεβαιότητα που υπάρχει όσον αφορά στο τι πρέπει ακόμη να γίνει σε μια εποχή όπου το ποσοστό απασχόλησης βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων δεκαετιών και οι δεξιότητες που έχουν οι εργαζόμενοι μπορεί να μην ταιριάζουν με τις διαθέσιμες θέσεις εργασίας.
Η κατανόηση του πόση πρόοδος μπορεί ακόμη να επιτευχθεί χωρίς ν’ απειληθεί η σταθερότητα των τιμών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι ζωτικής σημασίας για τη Fed και για τις αγορές. Η ανάλυση της Fed αποτελεί σημαντική συνεισφορά. Ωστόσο, πρέπει να γίνουν περισσότερα, προκειμένου οι ΗΠΑ να καταφέρουν να ξεπεράσουν ένα πρόβλημα που είναι κρίσιμο για την ευημερία των σημερινών αλλά και των μελλοντικών γενεών.
* Ο κ. Mohamed A. El-Erian είναι επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της ασφαλιστικής εταιρείας Allianz SE.