Είναι οκτώ το πρωί και η κινητικότητα σε έναν παράπλευρο δρόμο στο Κρυονέρι Αττικής είναι έντονη. Φορτηγά έρχονται και φεύγουν, τα μεν αδειάζουν τα δε γεμίζουν. Είναι η στιγμή που δύο διαφορετικά σύμπαντα συναντιούνται: ευεργετούντες και ευεργετούμενοι. Σημείο συνάντησης είναι οι εγκαταστάσεις της Τράπεζας Τροφίμων, όπου οι ιθύνοντες έχουν αναλάβει είκοσι χρόνια τώρα την ορθή διαχείριση των τροφών. «Συνήθως, πρόκειται για προϊόντα που βρίσκονται κοντά στη λήξη τους ή που υπολογίζεται ότι δεν θα πωληθούν σε εύλογο χρονικό διάστημα» εξηγεί ο κ. Δημήτρης Νέντας, υπεύθυνος της μονάδας, «άλλωστε η φιλοσοφία της Τράπεζας Τροφίμων στηρίζεται στην εξοικονόμηση της τροφής: να μην πετιέται τίποτα». Εδώ φθάνουν όλες οι κατηγορίες τροφίμων, αλλά προτιμώνται κυρίως τα συσκευασμένα. Μεγάλη προσφορά σημειώνεται στα γλυκίσματα. Σε πιο αραιά διαστήματα έρχονται καλλυντικά σε ελαττωματική συσκευασία, τα οποία μεταγγίζουν σε άλλες συσκευασίες. Το κτίριο διαθέτει επιπλέον δύο κλιματιζόμενους χώρους (ψυγεία) για γαλακτοκομικά και λαχανικά, αν και αυτά δεν συγκαταλέγονται στις πάγιες δωρεές. «Μπορούμε να διαχειριστούμε κάθε δωρεά, όσο μεγάλη και αν είναι» διευκρινίζει ο κ. Νέντας, καθώς μας ξεναγεί στο διώροφο κτίσμα, που είναι γεμάτο με κούτες λογής λογής αγαθών.
Στο φορτηγό, που λίγη ώρα πριν είχε παρκάρει στην είσοδο, φορτώνονται επιμελώς παλέτες με μπισκότα και γάλατα εβαπορέ, μακαρόνια και αλεύρι, συσκευασμένο ελαιόλαδο, αλλά και απορρυπαντικά, είδη προσωπικής υγιεινής. «Κατά κανόνα είναι τα ιδρύματα που στέλνουν το όχημα για να το γεμίσουμε με τα προσυμφωνηθέντα». Ωστόσο, η Τράπεζα χάρη σε δωρεά του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» διαθέτει και ειδικό βαν για μεμονωμένες δράσεις. Σε κάθε επωφελούμενο δεν δίνονται τα ίδια τρόφιμα. «Εχει προηγηθεί συνεννόηση και λεπτομερής καταγραφή των αναγκών: άλλες διατροφικές συνήθειες έχουν οι τρόφιμοι ενός γηροκομείου, άλλες τα παιδιά σε μια καλοκαιρινή κατασκήνωση». Επίσης, οι παραγγελίες γίνονται σε εβδομαδιαία βάση, προκειμένου να αποφεύγεται πιθανή σπατάλη των εν λόγω αγαθών.
Την αρχική ιδέα για τη Τ.Τ. είχε ο John Van Hengel, που ίδρυσε την πρώτη στην Αριζόνα (ΗΠΑ) το 1967. Εκτοτε, η ιδέα μεταδόθηκε γρήγορα σε Ευρώπη και Αμερική, σήμερα λειτουργούν συνολικά 254 σε όλο τον κόσμο. Το επιτυχημένο εγχείρημα μετέφερε στην Ελλάδα το 1995 ο αείμνηστος Γεράσιμος Βασιλόπουλος με τη σύσταση της Τράπεζας Τροφίμων στην Αθήνα και την επέκτασή της στη Θεσσαλονίκη το 1997. Ουσιαστικά, το Ιδρυμα που μόνον ιστορικούς δεσμούς έχει με την αλυσίδα «Βασιλόπουλος» ξεκίνησε το έργο του πολύ πριν από την «άφιξη» της οικονομικής κρίσης και αποδείχθηκε μια ιδιαίτερα προνοητική κίνηση. Ετσι, από το 1996 έως σήμερα έχουν προσφερθεί πάνω από 14.500 τόνοι τροφίμων, εκ των οποίων οι 6.000 τόνοι την «κρίσιμη» πενταετία 2009-2013. Οι επωφελούμενοι σήμερα φθάνουν τα 27.000 άτομα. Εν μέσω μιας ατμόσφαιρας «εκτάκτου ανάγκης» οι άνθρωποι της Τράπεζας Τροφίμων, που έως τότε ήταν στην πλειονότητά τους εθελοντές, παρουσιάζουν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, καθώς διαθέτουν την τεχνογνωσία.
Σήμερα, από την Τράπεζα Τροφίμων εφοδιάζονται σε εβδομαδιαία βάση 218 ιδρύματα και φορείς σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Μεταξύ αυτών 17 γηροκομεία απόρων, 121 συσσίτια, 17 οικοτροφεία παίδων, 17 ορφανοτροφεία, 21 ιδρύματα για ΑμεΑ, 4 κέντρα απεξάρτησης, 6 κέντρα φιλοξενίας απόρων οικογενειών και παιδιών, 3 ξενώνες κακοποιημένων γυναικών, 2 σύλλογοι στήριξης ατόμων με νεοπλασματική ασθένεια και 7 κατασκηνώσεις απόρων παιδιών. Τα συλλεγέντα τρόφιμα δεν είναι σε καμία περίπτωση «δεύτερης διαλογής», παράγονται κανονικά από τις εταιρείες, που συχνά τα προσφέρουν στο πλαίσιο της κοινωνικής εταιρικής τους ευθύνης. Βέβαια, προσφορές γίνονται τακτικά και από μεμονωμένους πολίτες, στο πλαίσιο εκστρατειών συλλογής σε σούπερ μάρκετ (οι καμπάνιες collect). «Μια τέτοια εκστρατεία κάνουμε σήμερα, 26 Ιουλίου, στην Αίγινα σε συνεργασία με τον σύλλογο «Αίγινα… εθελοντής», προκειμένου να υποστηριχθούν 136 οικογένειες» αναφέρει ο κ. Νέντας. Οσοι προτίθενται να προσφέρουν προϊόντα, καλούνται να περάσουν είτε από τα δύο καταστήματα «Κρητικός» (Πάροδος Γυμναστηρίου στο κέντρο του νησιού, Κυψέλη Πολλές Ελιές) ή από το Carrefour (Κυψέλη, Πολλές Ελιές).