Δεν θα καταλήξουν στη σαλατιέρα μας, στο κέντρο του καλοκαιρινού τραπεζιού, αλλά θα ενισχύσουν τις σάλτσες μας όταν φθινοπωριάσει, θα μας «βγάλουν» τα χειμωνιάτικα κοκκινιστά, θα είναι η βάση στις μακαρονάδες μας καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ο λόγος για τις βιομηχανικές ντομάτες που καλλιεργούνται κατά βάση στην ύπαιθρο, έχουν επιλεγεί για τη μεγαλύτερη περιεκτικότητά τους σε ξηρά ουσία, έχουν έντονη γεύση και άρωμα και συνήθως σχήμα αχλαδιού και συσσωρεύονται στα ντουλάπια μας ως συμπυκνωμένος χυμός, αποφλοιωμένες σε κονσέρβα, κον κασέ ή ντοματοπολτός.
Υστερα από μια μακρά περίοδο ύφεσης της παραγωγής, η βιομηχανική ντομάτα φαίνεται ότι διανύει περίοδο άνθησης. Στο επίκεντρο της «αντεπίθεσης» του προϊόντος βρίσκεται η Γαστούνη της Ηλείας, όπου σε έκταση 5.500 στρεμμάτων περίπου 100 παραγωγοί μέσω της συμβολαιακής γεωργίας εφαρμόζουν μια νέα μέθοδο καλλιέργειας ντομάτας, με πολύ καλά αποτελέσματα. Πρόκειται για το πρόγραμμα Αειφόρου Καλλιέργειας που υλοποιεί για τρίτη συνεχόμενη χρονιά στην περιοχή η Unilever με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της παραγόμενης ντομάτας, την αύξηση της παραγωγής, τη στήριξη των τοπικών καλλιεργητών αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος. Η εταιρεία αγοράζει κάθε χρόνο το σύνολο της σοδειάς των παραγωγών, η οποία είτε απορροφάται στην εγχώρια παραγωγή των ντοματικών προϊόντων της είτε εξάγεται σε άλλες αγορές στην Ευρώπη. Πριν από λίγες ημέρες, ξεκίνησε η παραλαβή της νέας σοδειάς ντομάτας στο εργοστάσιο Pummaro στη Γαστούνη.
Στο πλαίσιο του προγράμματος, ομάδα γεωπόνων καθοδηγούν τους παραγωγούς για το σωστό χρονισμό και τη σωστή διάρκεια ποτίσματος, με χρήση μετρητών εδαφικής υγρασίας και συνυπολογίζοντας τις καιρικές συνθήκες και τις ανάγκες της καλλιέργειας σε νερό. Στα χωράφια έχουν εγκατασταθεί ειδικοί σταθμοί πρόβλεψης καιρικών συνθηκών ούτως ώστε ανάλογα με την υγρασία να γίνεται εξορθολογισμός στο πότισμα. Εχει βρεθεί ότι χάρη σε αυτό το σύστημα εξοικονομείται σημαντική ποσότητα νερού, με αποτέλεσμα υψηλότερη ποιότητα ντομάτας με χαμηλότερη υγρασία που με τη σειρά του οδηγεί σε εξοικονόμηση ενέργειας και περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στο στάδιο της συμπύκνωσης στο εργοστάσιο. Επιπλέον, πολλοί αγροί σκεπάζονται με βιοδιασπώμενο φιλμ, το οποίο μετά το πέρας της συγκομιδής ενσωματώνεται στο χωράφι και δεν ρυπαίνει το περιβάλλον, ενώ ο έλεγχος του πληθυσμού των εντόμων γίνεται με σεβασμό στη βιοποικιλότητα της περιοχής. Στόχος, η μείωση των αποβλήτων να φτάσει το 80% και η μείωση της κατανάλωσης νερού άρδευσης το 25%. Ηδη πάντως με τα παραπάνω εργαλεία έχει μειωθεί το κόστος καλλιέργειας για τους αγρότες.
«Μεγάλωσα στις καλλιέργειες ντομάτας, αλλά το πώς ακριβώς αναπτύσσεται η ρίζα της το έμαθα σε ένα από τα σεμινάρια που διοργανώνονται για μας», λέει ο Θ. Ντυμένος, παραγωγός που έχει εγκαταστήσει μέχρι και φωτοβολταϊκά στο χωράφι του. «Εάν με ρωτήσετε ποιο είναι το πιο σημαντικό σε όλο το πρόγραμμα είναι ότι μάθαμε να δίνουμε στην καλλιέργειά μας αυτό που χρειάζεται -νερό, λίπασμα- όταν ακριβώς το χρειάζεται και όχι να εργαζόμαστε εμπειρικά».