ΠΑΡΙΣΙ. Η Γαλλία τίμησε χθες τη μνήμη του σοσιαλιστή Ζαν Ζορές, εκατό χρόνια μετά τη δολοφονία του, στις παραμονές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ακτινοβολία του Ζορές είναι τέτοια, που σύσσωμη η γαλλική πολιτική σκηνή διεκδικεί την κληρονομιά του.
Ο σοσιαλιστής ηγέτης και ιδρυτής της εφημερίδας L’ Humanite δολοφονήθηκε σε καφέ του Παρισιού στις 31 Ιουλίου 1914 από τον νεαρό Γάλλο εθνικιστή Ραούλ Βιλέν. Ο 29χρονος δολοφόνος ήθελε να φιμώσει για πάντα τον φιλειρηνισμό του Ζορές, υποστηρίζοντας ότι η Γαλλία έπρεπε να κηρύξει τον πόλεμο στη Γερμανία προκειμένου να ανακτήσει τα εδάφη που έχασε το 1871.
Το πρωτοσέλιδο του τότε
Χθες ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ και ο Γερμανός αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ κατέθεσαν στεφάνι έξω από το καφέ La Taverne du Croissant, στο κέντρο του Παρισιού. Στα παρισινά κιόσκια, η Humanite κυκλοφορούσε με το πρωτοσέλιδο του 1914, το οποίο είχε τίτλο «O Ζορές δολοφονήθηκε». Στο σχετικό άρθρο, η εφημερίδα έγραφε ότι εκείνες τις ημέρες ο σοσιαλιστής ηγέτης «είχε συνομιλίες για τα σοβαρά γεγονότα που οδηγούν την Ευρώπη στο χείλος μιας καταστροφής άνευ προηγουμένου».
Ενα χρόνο νωρίτερα, ο Ζορές είχε μιλήσει σε συγκέντρωση 100.000 ατόμων στο Παρίσι, σε μια προσπάθεια να κινητοποιήσει το εργατικό κίνημα ενάντια στην πορεία προς τον πόλεμο. Εν συνεχεία, σε συνεργασία με τους Γερμανούς σοσιαλιστές, είχε επιχειρήσει να οργανώσει γαλλογερμανική γενική απεργία κατά του πολέμου.
Ο Ζορές, ο οποίος εκλεγόταν βουλευτής στην Καρμό της νότιας Γαλλίας, γεννήθηκε το 1859. «Πριν από το 1914, η Γαλλία ήταν κυρίως αγροτική χώρα και η εργατική τάξη ήταν μειοψηφία», είπε στην εφημερίδα «Μοντ» ο διευθυντής του Ινστιτούτου Μελετών Ζορές, Ζιλ Καντάρ. «Ο Ζορές δεν μιλούσε μόνο για την εργατική τάξη. Η ανάλυσή του για την κοινωνία αφορούσε την εκμετάλλευση της εργασίας από το κεφάλαιο. Σε αυτό συνέπιπτε με τον Μαρξ, αλλά εκείνος θεμελίωσε τον σοσιαλισμό του σε μια διεκδίκηση της δικαιοσύνης που υπερβαίνει την πάλη των τάξεων».
Ακόμη και ο συντηρητικός υποψήφιος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί είχε κάνει αναφορές στον Ζορές στις ομιλίες του στην προεκλογική εκστρατεία του 2007, ενώ η άκρα Δεξιά αντλεί από τον Ζορές επιλεκτικά στοιχεία υπεράσπισης του λαού. Σύμφωνα με τον Καντάρ, αυτές οι αναφορές είναι ρηχές. «Αν ενδιαφερθεί κανείς πραγματικά για τον Ζορές, για το πώς υπερασπιζόταν τη Δημοκρατία, για τις μάχες του για χειραφέτηση, αν δει τον διεθνισμό του, η αντίφαση εμφανίζεται ταχύτατα». Κατά τη χθεσινή εκδήλωση ο Γάλλος πρόεδρος Ολάντ δήλωσε ότι «ο Ζορές, ο άνθρωπος του σοσιαλισμού, σήμερα είναι άνθρωπος όλης της Γαλλίας. Πολεμάμε γι’ αυτόν».
Ο επικεφαλής του Κ.Κ. Γαλλίας, Πιερ Λοράν, σε άρθρο του στην Humanite περιέγραψε τον Ζορές ως «ακούραστο υπερασπιστή της ειρήνης και της προόδου, που ήταν επαναστάτης του καιρού του», και εξέφρασε την ενόχλησή του με τους πολιτικούς που προσπαθούν να καπηλευθούν την κληρονομιά του. «Βουλώστε το και αφήστε τον Ζορές να μιλήσει», έγραψε ο Λοράν.
Ο μελετητής του Ζορές, Καντάρ, εξήγησε τους λόγους που, κατά την άποψή του, καθιστούν τον Ζορές επίκαιρο. «Πολλά από τα προβλήματα του 21ου αιώνα είχαν εμφανιστεί από τις αρχές του 20ού. Τότε υπήρχαν ήδη 1 εκατομμύριο μετανάστες στη Γαλλία και ο Ζορές μαχόταν για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους. Επίσης, ο τρόπος που πολιτευόταν, βγαίνοντας από το κοινοβουλευτικό πλαίσιο, έχει κάτι το εξαιρετικά μοντέρνο. Ο στόχος του ήταν να μετέχουν όλοι οι πολίτες στην πολιτική», σημειώνει ο Καντάρ. «Αν υπάρχει ένα θέμα που τίθεται τον 21ο αιώνα είναι αυτό».