Το διαμαντάκι του Τζέιμς

2' 17" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο Χένρι Τζέιμς  (Ν. Υόρκη, 1843-Λονδίνο, 1916), ο σημαντικός Αμερικανός συγγραφέας, ο αδερφός του φιλοσόφου Γουίλιαμ Τζέιμς, επηρέασε πολλούς συγγραφείς, όχι μόνο με τα θέματα που επέλεγε στα μυθιστορήματα και τις νουβέλες του, αλλά και με την τεχνοτροπία του. Ανάμεσα σ’ αυτούς ξεχωρίζουν ο Λόρενς, ο Τζόις, ο Κόνραντ, η Γουλφ και η Κάθερ. Επηρεάστηκε από τις επιλογές και τη στάση προς τη ζωή του αριστοκράτη πατέρα του, ο οποίος τον μύησε στον κοσμοπολιτισμό και τον ενέπνευσε με τις προτιμήσεις του σε θέματα φιλοσοφικά και θεολογικά. Η αφελής Αμερικανίδα που παρασύρεται από τη γοητεία και την υποκρισία του Ευρωπαίου είναι θέμα που επανέρχεται στα έργα του, όπως και η σύγκρουση του Παλιού με τον Καινούργιο Κόσμο, του γοητευτικού, αλλά διεφθαρμένου ευρωπαϊκού με τον αθώο, αλλά συντηρητικό και συγκρατημένο αμερικανικό.

Επηρεασμένος από το έργο και το ύφος των ρεαλιστών και των νατουραλιστών συγγραφέων, από τον Φλωμπέρ και Τουργκένιεφ κυρίως, τους οποίους γνώρισε μάλιστα στο Παρίσι, υιοθέτησε την οπτική γωνία τους και έγινε παρατηρητής των δεδομένων της ζωής· δεχόταν ώς ένα βαθμό την αιτιοκρατία των πραγμάτων, και δεν ασπαζόταν την αντίληψη ότι όλα εξαρτώνται από το τυχαίο. Οι τεχνικές που χρησιμοποίησε στην αφήγηση, όπως οι εναλλαγές στην οπτική γωνία ή η μετακίνηση από την αντικειμενικά περιγραφόμενη κατάσταση στην υποκειμενικότητα του αφηγητή, η αμφισημία και η ασάφεια, έδωσαν καινούργια ώθηση στη γραφή του 20ού αιώνα.

Αυτές τις τεχνικές διαπιστώνει ο αναγνώστης όταν διαβάζει το διήγημα Η δεύτερη ευκαιρία, ένα διαμαντάκι του Χένρι Τζέιμς. Πρόκειται για την ιστορία ενός συγγραφέα, ο οποίος αντιμετωπίζει πρόβλημα υγείας και επιθυμεί να του δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία για να απολαύσει τη ζωή, για να ολοκληρώσει ό,τι έμεινε, κατά την άποψή του, ημιτελές στο έργο του. Στο μεταξύ, σχολιάζονται ζητήματα σχετικά με τη γραφή, την τελειομανία, την ασάφεια, και τη σχέση δημιουργού και αναγνώστη, όταν ο ήρωας συγγραφέας συναντάει τυχαία ένα γιατρό, ο οποίος διαβάζει το τελευταίο του έργο, στην παραλιακή πόλη του Μπόρνμουθ, στη νοτιοδυτική Αγγλία. Η αφήγηση είναι τριτοπρόσωπη, ενώ χαρακτηρίζονται ως «αθώες και ανεξάντλητες οι απολαύσεις της παρατήρησης» σχετιζόμενες «με τους καρπούς που αποδίδει η συνήθεια του να αναλύεις τη ζωή». Εδώ, όπως και σε πολλά άλλα σημεία της ιστορίας, ο προσεκτικός αναγνώστης θα αναγνωρίσει επιλογές και στάσεις του Χένρι Τζέιμς. Η αρρώστια, τα γηρατειά, τα λάθη, η ωριμότητα, η ματαιοδοξία, η υστεροφημία, η βιβλιοκριτική, οι αυταπάτες, οι αμφιβολίες για την ποιότητα του έργου είναι μερικά ακόμα από τα ζητήματα που θίγονται.

«Η δεύτερη ευκαιρία» διαθέτει εσωτερικότητα και στοχαστική διάθεση, μια ποικιλία ρεαλιστικών και υπαινικτικών στοιχείων για όλα εκείνα που μπορεί να προβάλλει ή να υπονοεί το γεγονός, ενώ η επιλεγμένη ασάφεια στη διατύπωση επιτείνει τη ρευστότητα όσων περιγράφονται και αναλύονται.

Η μεταφορά ενός τόσο απαιτητικού κειμένου στη γλώσσα μας υπήρξε επιτυχής, ενώ το επίμετρο ρίχνει φως στο έργο και την προσωπικότητα του Χένρι Τζέιμς.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή