Η δεκατετράχρονη ανιψιά μου αναθεματίζει τις διακοπές. Ο βασικός λόγος είναι ότι στο εξοχικό μας δεν έχουμε σταθερή σύνδεση με το Ιντερνετ, οπότε ο μοναδικός λώρος με το προσωπικό της σύμπαν (συμμαθητές και Facebook friends) είναι το κινητό τηλέφωνο, με το οποίο ζει, κοιμάται και αναπνέει. Είναι ακόμα αρκετά μικρή για να έχει τη δική της παρέα στο μέρος όπου παραθερίζουμε και το καθημερινό της πρόγραμμα καθορίζεται από τις επιλογές των μεγάλων.
Η θάλασσα, ο θερινός κινηματογράφος και οι βόλτες τής αρέσουν, αλλά, εν αντιθέσει με εμένα όταν ήμουν στην ηλικία της καμιά τριανταριά χρόνια πριν, δεν τα βρίσκει καθόλου συναρπαστικά. Είναι απλώς ευχάριστες διέξοδοι μέχρι να ξαναβυθιστεί σε μια οθόνη. Δεν είναι η μόνη. Μερικές ημέρες πριν, στις δικές μου διακοπές, παρατηρούσα μια παρέα αγοριών στη μετεφηβεία. Πέρασαν καμιά δεκαριά ώρες στην παραλία με τα tablets ανά χείρας, χωρίς να βρέξουν ούτε τα γόνατά τους. Είτε στην Τήνο ήταν είτε σε Internet cafe δεν είχε μεγάλη διαφορά.
Το γεγονός ότι μια ολόκληρη γενιά γυρίζει την πλάτη στο φυσικό περιβάλλον και στις προσλαμβάνουσες που αυτό δημιουργεί δεν είναι μόνον απότοκο της εξάρτησης από τα gadgets και την τεχνολογία. Οι Νεοέλληνες ποτέ δεν υπήρξαν πραγματικά φυσιολάτρες, παρότι «ζούμε στην ομορφότερη χώρα του κόσμου». Ακόμη και σήμερα, εν καιρώ κρίσης, που η εύκολη λύση της ταβέρνας είναι μια δαπανηρή επιλογή, προτιμούμε να καθόμαστε στον καναπέ ή να περιορίζουμε την έξοδό μας στο κόστος ενός φρέντο, από το να πεζοπορήσουμε ή να αθληθούμε.
Σε μια επίσκεψή μου στη Βαλένθια πριν από λίγα χρόνια, μου έκανε τρομερή εντύπωση ότι οι Ισπανοί όλων των ηλικιών έκαναν τζόγκινγκ, γέμιζαν γήπεδα του τένις και του μπάσκετ, σκαρφάλωναν στους γύρω λόφους και έκαναν θαλάσσια σπορ, Οκτώβριο μήνα. Και αν έχουν να καυχηθούν οι Ιβηρες για ωραία νυχτερινή ζωή και πόλεις πιο ανθρωπινές από τις δικές μας…
Μια λύση, προτού οι μικρότεροι σε ηλικία Ελληνες απορροφηθούν εντελώς από τη δίνη της τεχνολογίας, θα ήταν τα προαιρετικά μαθήματα ιστιοπλοΐας στα σχολεία. Οταν πήρα το δικό μου δίπλωμα πλοήγησης στην ανοιχτή θάλασσα στα 30 μου χρόνια, αντιλήφθηκα ότι ένα μέρος των γνώσεων θα έπρεπε να διδάσκεται υποχρεωτικά στα παιδιά: από τις πρώτες βοήθειες μέχρι τη διαχείριση κρίσεων, τον τρόπο να «διαβάζεις» τη θάλασσα, τη στεριά και τον ουρανό. Επιπλέον, οι ιστιοπλόοι –ειδικά οι νεαροί– μαθαίνουν αξιωματικά να σέβονται την ιεραρχία, να έχουν πειθαρχεία και προνοητικότητα, να αγαπάνε τη φύση, να είναι πρακτικοί και συνεργατικοί, να παίρνουν γρήγορες αποφάσεις. Είναι αδιανόητο μια νησιωτική χώρα να έχει πληθυσμό που δεν διαθέτει ναυτοσύνη και που οι νέες γενιές θα γνωρίζουν καλύτερα τα social media από το κολύμπι…