Αν το 2013 ήταν η χρονιά των ευχάριστων εκπλήξεων για την ελληνική οικονομία, το 2014 μάλλον θα επιβεβαιώσει τους απαισιόδοξους. Οι προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί τους πρώτους μήνες του χρόνου στην οδό Νίκης για ανάπτυξη ώς και 1% του ΑΕΠ ώς το τέλος του χρόνου δεν δείχνουν να επιβεβαιώνονται.
Παρά τη σημαντική και απροσδόκητη εισροή κεφαλαίων ύψους πολλών δισ. στην ελληνική οικονομία το πρώτο εξάμηνο και μια εξαιρετική τουριστική χρονιά, η οικονομία δεν κατάφερε να γυρίσει σε θετικό πρόσημο το δεύτερο τρίμηνο και τα σύννεφα πυκνώνουν. Ως συνέπεια της ουκρανικής κρίσης, η κατανάλωση μερικών δεκάδων χιλιάδων Ρώσων τουριστών και οι αγροτικές εξαγωγές στη χώρα αυτή θα λείψουν από τους εθνικούς λογαριασμούς στο τέλος του χρόνου. Ο εμπορικός πόλεμος ανάμεσα στην Ε.Ε. και τη Ρωσία δεν έχει τελειώσει και το διεθνές περιβάλλον εγκυμονεί κινδύνους. Οι απώλειες αυτές δύσκολα θα ισοσκελιστούν σε άλλες αγορές, αφού και η ευρωπαϊκή οικονομία διανύει μια περίοδο στασιμότητας και μεγάλες χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία κλυδωνίζονται. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι αναλυτές στις τράπεζες και τα ερευνητικά κέντρα έσπευσαν μετά τις τελευταίες ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ να αναθεωρήσουν τις προβλέψεις τους για την πορεία της οικονομίας προς τα κάτω τις προηγούμενες μέρες. Οι αισιόδοξοι μιλούν τώρα για ανάπτυξη ώς 0,6% του ΑΕΠ, δηλαδή τον μνημονιακό στόχο. Αλλοι θεωρούν ότι η χρονιά μπορεί να κλείσει θετικά μεν, αλλά με την ανάπτυξη ακόμη χαμηλότερη, στο 0,2% του ΑΕΠ.
Μια τέτοια εξέλιξη δεν θα άφηνε ανεπηρέαστη τη διαπραγματευτική θέση της κυβέρνησης Σαμαρά ενόψει της συζήτησης για την περαιτέρω απομείωση του χρέους που αναμένεται να ανοίξει το φθινόπωρο. Η υπέρβαση των μακροοικονομικών στόχων, στην οποία έλπιζε η κυβέρνηση, θα έκανε πιο δύσκολο για τους Ευρωπαίους να επιμείνουν στην ύπαρξη δημοσιονομικού κενού και σε ένα τρίτο Μνημόνιο. Αυτό είναι κάτι που οι εταίροι θέλουν, χωρίς όμως να το φωνάζουν, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τους τις ελληνικές ευαισθησίες και την αντίδραση της κυβέρνησης. Ωστόσο, στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους δεν κρύβουν ότι το θεωρούν αναγκαίο και για να πειστούν τα Κοινοβούλια των 17 να συναινέσουν στην απομείωση του χρέους αλλά και γιατί πιστεύουν ότι χωρίς έλεγχο η χώρα θα διολισθήσει πολύ εύκολα σε παλιές συνήθειες. Η Αθήνα θα μπορούσε επίσης να αντιπαρέλθει πιο εύκολα την εντεινόμενη γκρίνια των εταίρων για την αδυναμία να συγκεκριμενοποιήσει σε πρακτικές δράσεις το σχέδιο ανάπτυξης που είχε παρουσιάσει σε τίτλους ο τότε υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Στουρνάρας στο Ecofin του Μαΐου.
Μια θετική έκπληξη, όπως έδειξε και η εμπειρία της περασμένης άνοιξης με το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος, διευκολύνει και τις αγορές και τους εταίρους να επιδείξουν πιο θετική διάθεση. Αυτήν τη φορά όμως μάλλον δεν θα πρέπει να την περιμένουμε.