Ενα καταφύγιο στη Μήλο ως χώρος καλλιτεχνικής έκφρασης

Ενα καταφύγιο στη Μήλο ως χώρος καλλιτεχνικής έκφρασης

2' 39" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ενα καλλιτεχνικό έργο βρίσκεται σχεδόν πάντα σε ανοιχτό διάλογο με τον χώρο στον οποίο παρουσιάζεται. Κερδίζει ή χάνει σε γοητεία, αμεσότητα και δυναμική ανάλογα με το σημείο στο οποίο είναι τοποθετημένο, ακόμη και με την αισθητική «περίμετρο» ενός ολόκληρου μουσείου ή κάποιου υπαίθριου χώρου. Τι συμβαίνει όμως όταν ο ίδιος ο χώρος καθορίζει το περιεχόμενο της έκθεσης, όταν οι καλλιτέχνες καλούνται να φανταστούν τα έργα τους μέσα από και στο συγκεκριμένο περιβάλλον;

Αυτά τα ερωτήματα απασχολούν τους «artspirators», την ομάδα που βρίσκεται πίσω από την εξαιρετική εικαστική έκθεση που παρουσιάζεται στις στοές του παλιού γερμανικού καταφυγίου του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στον Αδάμαντα της Μήλου. Εδώ και μια τετραετία ασχολούνται τα παιδιά με την ανάδειξη χώρων ανά την Ελλάδα με ιστορικό και πολιτισμικό ενδιαφέρον, επιχειρώντας να τους φέρουν στο προσκήνιο μέσω καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων που διοργανώνουν επιτόπου. Σε αυτό το πνεύμα κινείται και το «Refuge Project» της Μήλου, το οποίο οργανώνεται για δεύτερη χρονιά φέτος με τη συνεργασία του Δήμου Μήλου, ο οποίος ήταν και εκείνος που κάλεσε αρχικά τους «artspirators» να ασχοληθούν με το καταφύγιο.

Δύσκολα θα υποψιαστεί κανείς ότι στην άκρη του λιμανιού του Αδάμαντα, ανάμεσα σε ξενοδοχεία και εστιατόρια, μπορεί να βρίσκεται κρυμμένος ένας τέτοιος υπόγειος κόσμος. Σήραγγες που διακλαδίζονται, υπόγεια δωμάτια και δεξαμενές νερού διατρέχουν τον μαλακό ηφαιστειογενή βράχo, φτιαγμένα κυρίως από τα χέρια των κατοίκων για λογαριασμό των δυνάμεων κατοχής. Καταφύγιο από τους βομβαρδισμούς τόσο για τους στρατιώτες όσο και για τον άμαχο πληθυσμό του νησιού, αυτές οι σήραγγες βουίζουν από μνήμες ανθρώπων που πέρασαν φόβο, αγωνία, πείνα, όμως, ακόμη, χαρά και παιχνίδι στα σκοτάδια τους. Πλέον, όμορφα φωτισμένες, φιλοξενούν έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, τα οποία δίνουν φωνή σε αυτές τις μνήμες, στα μικρά και ασήμαντα της καθημερινότητας -που τόση σημασία έχουν όμως τελικά- και στις εμπειρίες ανθρώπων που έζησαν ως παιδιά ή νέοι τον πόλεμο και διηγήθηκαν πρόθυμα τις ιστορίες τους.

Ενα ποδήλατο που πάρθηκε για βόλτα με αντάλλαγμα λίγα κρεμμύδια, τα ιερά στέφανα του γάμου, οι πλάκες των μαθητών, πανικόβλητες φωνές και ολόψυχες προσευχές, μια ναζιστική σημαία που έγινε κατακόκκινο γιορτινό φόρεμα… όλα παρουσιάζονται μέσα από γλυπτικές συνθέσεις, εικαστικές παρεμβάσεις και εγκαταστάσεις με ήχο και βίντεο. Το μονοπάτι δείχνουν δεκάδες καρτ-ποστάλ, με μαρτυρίες ντόπιων γραμμένες στα ελληνικά και τα αγγλικά. «Το φετινό πρότζεκτ δεν είναι απλώς μια συλλογική έκθεση καλλιτεχνών: αφορά πρώτα από όλους τον τόπο και τους ανθρώπους του – όχι μόνο τους τουρίστες. Για τον σκοπό αυτόν ήρθαμε στο νησί και τον χειμώνα, για να ανακινήσουμε τις μνήμες των παλιότερων αλλά και των νεότερων που έχουν ακούσει τις διηγήσεις», μας είπε ο εικαστικός Νίκος Ποδιάς από την ομάδα των διοργανωτών.

Πολλά από αυτά αποκτούν μια ταυτότητα έντονα προσωπική ή μεταφέρουν την ανάμνηση ενός πολύ συγκεκριμένου περιστατικού. Αλλα, πάλι, έχουν περισσότερο αφηρημένο ή συμβολικό χαρακτήρα, αισθητοποιώντας μια ολόκληρη κατάσταση, στην ουσία μια ολόκληρη εποχή. Η τουριστική Μήλος, γνωστή για τις όμορφες παραλίες και τον ρομαντισμό που αποπνέει, κρύβει πλέον άλλον έναν καλό λόγο για να την επισκεφθεί κανείς. Με τις πιθανότητες να είναι υπέρ της δημιουργίας μιας ακόμη έκθεσης του χρόνου στο παλιό καταφύγιο, ας ευχηθούμε η αρχική πρωτοβουλία του δήμου και των «artspirators» να εξελιχθεί σε αξιοθαύμαστο καλλιτεχνικό θεσμό των Κυκλάδων.

​​Η έκθεση «Refuge Project 2: Μαρτυρίες» συνεχίζεται ώς τις 30 Σεπτεμβρίου.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή