Ακαδημαϊκό έτος 1977. Αριθμός μητρώου φοιτητή 77170. Το πολυπόθητο πάσο με τη σφραγίδα της Βιομηχανικής Πειραιά βρισκόταν πλέον στα χέρια του Θανάση Δελλή. Αν και το όνειρο του ήταν να γίνει δάσκαλος σε κάποιο απομακρυσμένο χωριό, ο πατέρας του είχε άλλα σχέδια για εκείνον.
«Κατόπιν προτροπής του εξαδέλφου που είχε τελειώσει την ΑΣΟΕΕ, ο πατέρας μου αποφάσισε να δώσω εξετάσεις στον οικονομικό κύκλο και μπήκα στην Βιομηχανική Πειραιά, στο τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων», μας εξήγησε.
Ο 54 ετών δημόσιος υπάλληλος που εργάζεται σήμερα στον δήμο Ήλιδας, υπήρξε ένας από τους «αιώνιους» φοιτητές, οι οποίοι ήρθαν ξανά στο προσκήνιο με αφορμή τις αλλαγές που προωθεί το υπουργείο Παιδείας σε ΑΕΙ και ΤΕΙ.
Ως φοιτητής, ο Θανάσης Δελλής έπαιρνε καθημερινά τον ηλεκτρικό από την οδό Αχαρνών και Αγίου Μελετίου μέχρι τον Πειραιά για να παρακολουθήσει τα μαθήματα της σχολής, τα οποία, όπως ομολογεί, δεν τον ενθουσίαζαν ιδιαίτερα.
«Ο καθηγητής της έδρας ανέβαινε στο πάλκο και οι φοιτητές ως θεατές παρακολουθούσαν την διάλεξη. Κακή παράσταση. Το χειρότερο βέβαια, για μένα τουλάχιστον, δεν ήταν ο τρόπος διδασκαλίας που ήταν αφάνταστα ανιαρός, χωρίς δυνατότητα συμμετοχής, αλλά το ότι η σχολή δεν δημιουργούσε κοινωνία φοιτητών», περιγράφει.
Το 1986 ήταν η τελευταία χρονιά που έδωσε μαθήματα στη Βιομηχανική Πειραιά. Το γεγονός ότι οι «χορηγοί γονείς» έφυγαν από την Αθήνα σε συνδυασμό με το ότι έπρεπε να δουλεύει για να ζει, έγραψαν τον επίλογο στη φοιτητική ζωή στην πρωτεύουσα.
Ωστόσο, η ιδέα του πτυχίου παρέμενε ζωντανή. Εχοντας αποκτήσει οικογένεια και αφού είχε πιάσει δουλειά στο δημόσιο επιχείρησε τη μετεγγραφή στο αντίστοιχο τμήμα του πανεπιστημίου Πατρών. Η απάντηση από την Πρυτανεία ήταν αρνητική, λόγω μεγάλης αποχής από τα κανονικά έτη σπουδών. Τελικά, η επιμονή του τον οδήγησε στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και την απόκτηση του πολυπόθητου πτυχίου το 2014.
«Ωραίος θεσμός, σου δίνει μια δεύτερη ευκαιρία, ειδικά άμα το έχεις απωθημένο. Διαφορετικό επίπεδο, οικογενειάρχες, εργαζόμενοι που προσπαθούν να βελτιώσουν το μορφωτικό τους επίπεδο, αλλά κυρίως να αποκτήσουν τυπικά προσόντα για την αγορά εργασίας. Σοβαροί φοιτητές, ώριμοι, κατασταλαγμένοι. Θέλει όμως αρκετή προσπάθεια, αλλά και διαθέσιμο χρόνο».
«Πέρασα 19 μαθήματα σε έναν χρόνο»
Η επιλογή της σχολής για τον 40 ετών σήμερα Μ.Σ. ήταν τυχαία. Σήμερα, 19 χρόνια μετά την πρώτη του εγγραφή εξακολουθεί να κάθεται στα αμφιθέατρα της ΑΣΟΕΕ, στο τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων.
«Πέρασα το 1995 και ο σκοπός ήταν απλά να περάσω σε ένα ΑΕΙ. Οταν είδα τα μαθήματα δεν μου άρεσαν αλλά έχοντας κατακτήσει τον σκοπό μου δεν έδωσα ιδιαίτερη σημασία. Τα χρόνια κυλούσαν, μαθήματα δεν περνούσα, δεν κατέβαινα καν σε εξετάσεις και περίμενα πότε θα έβρισκα το θάρρος να ομολογήσω στους δικούς μου το μέγεθος της αποτυχίας μου. Τελικά, κάποια στιγμή έγινε και αυτό και έκοψα την αναβολή μου, πήγα φαντάρος και το θέμα ΑΣΟΕΕ βγήκε από το μυαλό σχεδόν ολοκληρωτικά», μας εξηγεί.
Η οικονομική κρίση (εξαιτίας της οποίας έχασε τη δουλειά του), σε συνδυασμό με το νόμο Διαμαντοπούλου περί διαγραφής φοιτητών, ήταν τα κίνητρα για να ξανανοίξει τα βιβλία.
«Επειδή μένω επαρχία μου ήταν δύσκολο να κατέβω Αθήνα και να παρακολουθώ τα θεωρητικά μαθήματα. Εβρισκα τρόπο να εκτυπώνω τα βιβλία και να βρίσκω σημειώσεις να διαβάζω και να συμμετέχω στις εξεταστικές» υπογραμμίζει, επισημαίνοντας ότι η σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα τον έκανε σε κάποιο βαθμό να αναθεωρήσει γύρω από την αναγκαιότητα ενός πτυχίου.
Παρά τον χαμό του πατέρα του την περσινή χρονιά κατάφερε να περάσει 19 μαθήματα, ενώ του απομένουν δύο για την εξεταστική του Σεπτεμβρίου.
«Ακούγοντας την ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας για οριζόντιες διαγραφές έχασα τον κόσμο κάτω από τα πόδια μου, μη πιστεύοντας πως θα μας το κάνουν αυτό και ότι τόση προσπάθεια θα πήγαινε χαμένη. Τελικά με τη συγκεκριμένη τροπολογία καλύφθηκα και έτσι θα μου δοθεί η ευκαιρία να πάρω το πτυχίο μου. Οι φοιτητές είναι άνθρωποι και σαν άνθρωποι μπορούν να κάνουν λάθη, τα λάθη όμως αυτά τα πληρώνουν οι ίδιοι, δεν κοστίζουν τίποτα στην ελληνική κοινωνία. Ναι, υπάρχουν περιπτώσεις τεμπέληδων και ανεπρόκοπων, αλλά ακόμα και αυτοί έχουν δικαίωμα στη δεύτερη ευκαιρία».
Ολοκλήρωση των σπουδών ή διαγραφή
Ο 30χρονος Δημήτρης Σαράντος είναι ένας εκ των περίπου 14.000 φοιτητών ΤΕΙ που θα έχουν μια τελευταία ευκαιρία συμμετέχοντας στις δύο επόμενες εξεταστικές περιόδους. Φοιτητής στο τμήμα Μηχανολογίας του ΤΕΙ Χαλκίδας κατέληξε να «χρωστάει» μετά από δώδεκα χρόνια δύο θεωρίες και ένα εργαστήριο.
«Καλούμαι σε πολύ σύντομο διάστημα να ολοκληρώσω τις σπουδές ή να διαγραφώ. Χωρίς η κυβέρνηση να γνωρίζει τι έχω περάσει ή τον λόγο που δεν έχω τελειώσει ακόμη. Επίσης, βάσει κανονισμού της οποιασδήποτε σχολής κατά την προκήρυξη των πανελληνίων, δεν ανέφερε πουθενά έως πότε θα πρέπει να έχω τελειώσει, παρά μόνο την υποχρεωτική διάρκεια φοίτησης».
Οι πολυδάπανες καθημερινές μετακινήσεις στη Χαλκίδα σε συνδυασμό με την απασχόλησή του στην οικογενειακή επιχείρηση, αποτέλεσαν τροχοπέδη στην έγκαιρη αποφοίτηση από τη σχολή.
«Εκτός από μια δυο περιπτώσεις που απλά δεν τους ένοιαζε, τα υπόλοιπα παιδιά όλα αυτά τα χρόνια δουλεύουν και βοηθούν τις οικογένειες τους οικονομικά, όπως άλλωστε και εγώ. Επίσης άλλη μια αιτία καθυστέρησης ολοκλήρωσης των σπουδών είναι και το γεγονός πως αν κοπείς σε κάποια εργαστηριακά μαθήματα, είσαι υποχρεωμένος να τα παρακολουθήσεις ξανά μετά από έναν χρόνο και όχι το επόμενο εξάμηνο».
Ο Δημήτρης εκφράζει την αντίθεσή του στις φωνές που κάνουν λόγο για άμεση διαγραφή των «αιωνίων».
«Δεν υπάρχει λόγος να διαγραφούν όλοι. Ας κοιτάξουν πρώτα οι σχολές πόσοι από τους φοιτητές έχουν να ανανεώσουν τις εγγραφές τους για πολύ καιρό. Τους υπόλοιπους δεν μπορείς με το “έτσι θέλω” να τους διαγράψεις. Τα χρήματα που έχουν ξοδέψει όλες αυτές οι οικογένειες γιατί να χαθούν για το τίποτα»;
«Οποιος αποστήθιζε καλύτερα προχωρούσε»
Φοιτητής στο τμήμα Φυσικής του πανεπιστημίου Πατρών από το 2002 ο Α.Β. απέχει μόλις τέσσερα μαθήματα από το πτυχίο. Η δυσκολία των μαθημάτων είχε σαν αποτέλεσμα να χάσει κάποια στιγμή το ενδιαφέρον του για τη σχολή.
«Η διδασκαλία σε αρκετά μαθήματα ήταν καλή, όχι αρκετά ουσιαστική, σε άλλα αδυνατούσα να παρακολουθήσω. Κάποια στιγμή έχασα το ενδιαφέρον πραγματικά. Ηταν αρκετά διαφορετικά απ’ ό,τι περίμενα. Τα πάντα μετατράπηκαν σε εφαρμοσμένα μαθηματικά και όποιος αποστήθιζε καλύτερα προχωρούσε».
Αν και σήμερα απασχολείται στον τομέα δικτύων ηλεκτρονικών υπολογιστών τάσσεται κατά της διαγραφής και «παλεύει» ακόμα για το πτυχίο, το οποίο όμως αντιμετωπίζει ως ένα απλό χαρτί.
«Το πανεπιστήμιο θα έπρεπε να είναι προσβάσιμο σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Όπως στην περίπτωση κάποιου που αποφασίζει να αλλάξει καριέρα. Ενας πολίτης με παραπάνω γνώσεις θα έπρεπε να είναι ζητούμενο από ένα κράτος και όχι να του στέκεται εμπόδιο».
«Η φοιτητική ζωή σε γλυκαίνει»
Εχουν περάσει 14 χρόνια από την πρώτη φορά που ο Δημήτρης Κοσμόπουλος κάθισε για πρώτη φορά στα έδρανα της σχολής Αυτοματισμού στο ΤΕΙ Χαλκίδας. Ακολούθησε η μεταγραφή του στο αντίστοιχο τμήμα του Πειραιά όπου και έδινε μαθήματα μέχρι πριν από ενάμισι χρόνο. Πλέον, σε σύνολο 85 μαθημάτων χρωστάει 11 και το κεφάλαιο «πτυχίο» έχει κλείσει για εκείνον οριστικά.
«Μετά από μερικά χρόνια που ξεκίνησα να δουλεύω στον χώρο της εστίασης βρήκα ότι αυτό με γέμιζε πιο πολύ. Αλλά ο πραγματικός λόγος που με έκανε να παρατήσω τη σχολή μου ήταν καθαρά οι καθηγητές μου. Πολύ απρόσωποι και αν δεν ήσουν σε παρατάξεις δεν σε υπολόγιζαν. Καθόλου αντικειμενικές οι βαθμολογίες γιατί δεν μπήκα ποτέ σε παράταξη. Και έτσι με απωθούσαν σιγά – σιγά μέχρι που είπα ότι δεν θα ασχοληθώ άλλο».
Αν και η σχολή αποτελεί πλέον παρελθόν για τον Δημήτρη, τα φοιτητικά χρόνια του έχουν αφήσει τις καλύτερες αναμνήσεις.
«Κάποια στιγμή ισχύει το ότι βαριέσαι να διαβάσεις, αλλά αν το έχεις πάρει απόφαση ότι είναι αυτό που σε γεμίζει, πιστεύω ότι θα ζοριστείς αλλά θα τα καταφέρεις. Κακά τα ψέματα αλλά είναι πολύ ωραία η φοιτητική ζωή. Σε γλυκαίνει με πολλούς τρόπους και αν δεν είσαι σίγουρος για την επιλογή της σχολής σου, χάνεσαι».