Αν ο τουρισμός ήταν πάντα μια ανθεκτική αμαξοστοιχία ανάπτυξης για την Ελλάδα, η χθεσινή ημερίδα με τίτλο «Η οικονομική και κοινωνική διάσταση των έργων του τομέα πολιτισμού» έδειξε ότι η πιο σύγχρονη ατμομηχανή της είναι ο πολιτισμός. Κυρίως απάντησε σε όσους δυσπιστούν απέναντι στις επενδύσεις που γίνονται στον πολιτισμό, θεωρώντας τις πολυτέλεια σε μια εποχή που ακόμη δοκιμαζόμαστε από την κρίση. Κι όμως.
Ο πολιτισμός όχι απλώς αποτελεί τον τέταρτο πυλώνα της βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά παρουσιάζει αύξηση σε ετήσια βάση κατά 12% μεγαλύτερο από κάθε άλλο τομέα της οικονομίας. Αυτή τη στιγμή στα 640 έργα του ΕΣΠΑ, προϋπολογισμού 743 εκατ. ευρώ, απασχολούνται 5.000 άτομα, είπε στην ομιλία του ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας, δίνοντας μια εικόνα του τοπίου.
Το 2010 φαίνεται να συνέβαλε σε ποσοστό 4,5% του Ευρωπαϊκού Εγχώριου Ακαθάριστου Προϊόντος, περισσότερο από την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία. Κι όλα δείχνουν πως οι δημόσιες επενδύσεις στον πολιτισμό σε περιόδους κρίσης έχουν πολλαπλά οφέλη. Οικονομικά και κοινωνικά συντελούν στην αύξηση της απασχόλησης, στην κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων, στην αύξηση του παραγόμενου εθνικού προϊόντος και του εισοδήματος, τόσο σε τοπικό όσο σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, υποστήριξε χθες η γ.γ. του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Πνοή αισιοδοξίας
Πιο αναλυτική και με πολλαπλά παραδείγματα έδειξε τι συμβαίνει σε όλη την Ελλάδα και ειδικότερα πώς αλλάζει η φυσιογνωμία της Αθήνας. Σε μια πόλη που είναι φανερό ότι επέστρεψαν οι τουρίστες, εκτελούνται έργα 157 εκατ. ευρώ, ενώ τα εργοτάξια -από το «Ακροπόλ Παλάς» στην Πατησίων, το νέο Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης στην Πλάκα, τον Αγιο Κωνσταντίνο στην Ομόνοια, το ΕΜΣΤ στη Συγγρού, την επέκταση της Εθνικής Πινακοθήκης στη Βασ. Κωνσταντίνου- δίνουν μια πνοή αισιοδοξίας γύρω μας.
Οσοι ζουν και εργάζονται στην Αθήνα έχουν συνειδητοποιήσει ότι «οι επενδύσεις στον τομέα του πολιτισμού όχι μόνο δεν είναι πολυτελείς δαπάνες, αλλά έχουν δώσει τη βάση για την επανεκκίνηση της τουριστικής βιομηχανίας στην πόλη». Από τις κρουαζιέρες ώς την κίνηση στα μουσεία, όλα δείχνουν πως η χώρα «ύστερα από πέντε χρόνια ύφεσης θα επιτύχει θετικό πρόσημο στον ρυθμό ανάπτυξης, κάτι που οφείλεται στο τουριστικό ρεύμα».
Η μέθοδος της αρχαιολογικής αυτεπιστασίας εξασφάλισε απασχόληση σε πολλούς νέους επιστήμονες (αρχαιολόγοι, μηχανικοί, συντηρητές), σε ειδικευμένους και ανειδίκευτους εργάτες. Αλλά δεν είναι μόνο αυτοί οι 5.000 εργαζόμενοι. Είναι κι εκείνοι που απασχολούν οι ανάδοχοι στα έργα που εκτελούνται με εργολαβία, αποδεικνύοντας πως το υπουργείο Πολιτισμού «αποτελεί ένα από τους μεγαλύτερους εργοδότες της χώρας».
Νοικοκύρεμα και ανάπτυξη
Από τα τέσσερα μεγάλα έργα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που εκτελούν οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, και είναι η καινούργια ελπίδα, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο και οι Ψηφιακές Συλλογές των Κινητών Μνημείων του Εθνικού Αρχείου.
Τι μας έδειξαν; Οτι το υπουργείο Πολιτισμού έχει 7.500 δημόσια κτίρια, 5.100 χερσαίους και ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους και θέσεις, περίπου 20.000 αρχαία και προστατευόμενα μνημεία. Εξίσου σημαντικό είναι ότι θα εισαχθούν στο σύστημα 600.000 κινητά μνημεία με την ταυτότητά τους. Ολα αυτά δεν είναι απλώς νοικοκύρεμα, αλλά εργαλεία για κάθε αναπτυξιακή δράση.
Εργα και κέρδη
Ομάδα ειδικών επεξεργάστηκε τις επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία 1.319 έργων, προϋπολογισμού 2,3 δισ. ευρώ που εκτελούνται ή ολοκληρώθηκαν στην Ελλάδα την τελευταία 15ετία. Με βάση τη θεωρία του μοντέλου εισροών-εκροών του Βασίλι Λεόντιεφ και στατιστικά δεδομένα της Eurostat, η εταιρεία Delloitte υπολογίζει πως μια επένδυση 1 εκατ. ευρώ σ’ ένα έργο πολιτιστικής κληρονομιάς (μόνο στη φάση εκτέλεσης) έχει πολλαπλασιαστική επίπτωση στο σύνολο της οικονομίας που ανέρχεται σε 2,36 εκατ. ευρώ σε παραγόμενο συνολικό προϊόν, 0,84 εκατ. σε μισθοδοσία και 45 νέα ισοδύναμα ανθρωποέτη απασχόλησης.
Διεκδίκηση πόρων
Τώρα το ΥΠΠΟΑ είναι ώριμο να διεκδικήσει πόρους από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020. Το υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας ενέκρινε, είπε η κ. Λίνα Μενδώνη, για το τρέχον έτος, την αύξηση του προϋπολογισμού του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους του ΠΔΕ κατά 43,3 εκατ. ευρώ. Αύξηση δηλαδή κατά 55% βλέποντας τις θετικές επιπτώσεις των έργων στην οικονομία.
Είδαμε όσα έγιναν με χρήματα του Β΄ και Γ΄ ΚΠΣ και όσα πραγματοποιούνται τώρα με τη βοήθεια του ΕΣΠΑ. Χαρακτηριστικό ήταν το φιλμάκι (Μagic Picture) που προβλήθηκε στην ημερίδα σε σκηνοθεσία του Νίκου Ελληνικάκη, και για το οποίο έτρεχε πολλούς μήνες η κ. Αννα Παναγιωταρέα. Μια αισιόδοξη νότα των έργων που αλλάζουν τη χώρα.