Τα 7,5 εκατομμύρια νέων που είναι σήμερα άνεργοι στην Ευρωπαϊκή Ενωση ουσιαστικά αποτελούν μια χαμένη γενιά, η οποία ίσως να μην καταφέρει ποτέ να βρει μια μόνιμη θέση στην αγορά εργασίας, σύμφωνα με έρευνα του γερμανικού Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών, όπως μεταδίδει η ελληνική υπηρεσία της Deutsche Welle. Πρόκειται για ιδιαίτερα οξύ πρόβλημα το οποίο λαμβάνει κυριολεκτικά εφιαλτικές διαστάσεις σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, όπου η ανεργία των νέων υπερβαίνει το 50%.
Εξίσου ανησυχητικό είναι το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουν οι Γερμανοί ερευνητές, σύμφωνα με τους οποίους τα προγράμματα για την ενίσχυση της απασχόλησης που επεξεργάζεται η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν θα είναι αποτελεσματικά στη μείωση της ανεργίας των νέων. «Δημιουργούμε κάτι σαν μια χαμένη γενιά και οι ειδικοί γνωρίζουν ότι οι πληγές που προκαλούνται στην αρχή της επαγγελματικής σταδιοδρομίας κάποιου, αργούν να κλείσουν», λέει η κ. Ινγκριντ Χαμ, γενική διευθύντρια του ιδρύματος Robert Bosch, κατά παραγγελία του οποίου διενεργήθηκε η έρευνα. «Πολλοί άνθρωποι που έμειναν άνεργοι κατά τα πρώτα χρόνια της επαγγελματικής τους ζωής δεν κατάφεραν ποτέ να στεριώσουν σε μια δουλειά. Δημιουργείται αυτό που λέμε “ευάλωτη κοινωνική κατάσταση”, από την οποία δεν μπορεί να βγει κάποιος εύκολα», εξηγεί η κ. Χαμ.
Η υψηλή ανεργία των νέων δεν είναι νέο πρόβλημα σε χώρες όπως η Ισπανία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία, ωστόσο οξύνθηκε πολύ κατά τα χρόνια της κρίσης και ιδιαίτερα στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, που επλήγησαν περισσότερο.
Το σημαντικό ερώτημα, ώστε να προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα, είναι πού οφείλεται η ανεργία των νέων. Τα αίτια είναι πολλά και διαφέρουν από χώρα σε χώρα, σύμφωνα με τον κ. Χόλγκερ Μπονίν, ειδικό επιστήμονα του ZEW σε θέματα απασχόλησης. Πολύ σημαντικό πρόβλημα είναι ότι τα εκπαιδευτικά συστήματα πολλών χωρών παράγουν πτυχιούχους με δεξιότητες που δεν χρειάζεται η αγορά εργασίας και η οικονομία της χώρας. Ενα άλλο σοβαρό αίτιο είναι το υψηλό ποσοστό μαθητών που εγκαταλείπουν το εκπαιδευτικό σύστημα χωρίς να έχουν λάβει απολυτήριο λυκείου, για παράδειγμα στην Ισπανία ένας στους πέντε νέους εγκαταλείπει πρόωρα το σχολείο, ενώ στην Πορτογαλία το ποσοστό είναι ακόμη υψηλότερο. Εξίσου σημαντική είναι και η μείωση των πόρων που επενδύονται στην παιδεία, για παράδειγμα τα χρήματα που διατίθενται στην Ιταλία για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχουν παραμείνει σταθερά από το 1995. Πρόβλημα που εντείνει την ανεργία των νέων είναι και οι συνεχείς αντιπαραθέσεις εργοδοτών και εργατικών συνδικάτων. Αυτό που κυρίως λείπει στους νέους που προσπαθούν να μπουν για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας είναι η κατάλληλη επαγγελματική εκπαίδευση, στοιχείο που αυξάνει τον κίνδυνο να μην καταφέρουν να βρουν δουλειά, επισημαίνει ο κ. Μπονίν.
«Ορισμένα από τα εκπαιδευτικά συστήματα δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των επιχειρήσεων και της οικονομίας. Αυτός είναι ο μεγάλος κίνδυνος. Αναπαράγουν πτυχιούχους χωρίς να υπάρχουν θέσεις εργασίας γι’ αυτούς. Στην καλύτερη περίπτωση (οι νέοι απόφοιτοι) οδηγούνται σε υποδεέστερη απασχόληση, ωστόσο υπάρχουν αρνητικές συνέπειες όταν ένας πτυχιούχος αναγκάζεται να γίνει οδηγός ταξί», τονίζει ο κ. Μπονίν. Οι ερευνητές κατακρίνουν ορισμένες από τις ρυθμίσεις που οδηγούν «στη διάσπαση της αγοράς εργασίας» και εκτιμούν πως το πρόγραμμα της Κομισιόν για τη μείωση της ανεργίας των νέων θα αποτύχει, διότι απαιτεί ιδιαίτερα αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, κάτι που δεν υπάρχει σε πολλές χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.