Είναι η πρώτη φορά που διεκδικεί την ανεξαρτησία της;
Οχι. H Σκωτία κέρδισε την ανεξαρτησία της για πρώτη φορά το 1314 μετά τη μάχη του Μπάνοκμπερν (22/6). Το φετινό δημοψήφισμα γίνεται 700 χρόνια μετά.
Το «προφίλ» μιας πανέμορφης χώρας
Eίναι η χώρα με τα ευγενή και δραματικά τοπία (πάρα πολλοί λένε ότι σε ομορφιά μοιάζει με την Ελλάδα), τα 1.554 τ.χλμ. λίμνες (με ή χωρίς τέρας του Λοχ Νες), τα 790 νησιά (130 κατοικημένα), τα ρυάκια με το παγωμένο νερό, τα αμέτρητα πεδία μαχών, τα κτίρια, τα κάστρα, τα αρχοντικά και τα παλάτια. Μια χώρα που το χειμώνα τα σύννεφα σου φτάνουν μέχρι τα γόνατα και ο αέρας είναι… βροχή – «mist» τη λένε οι ντόπιοι, αχλύ δηλαδή. Ισως για να την καλοπιάσουν, μια κι έτσι όπως συναντιούνται τα νερά του ουρανού με τους άγριους αφρούς της Βόρειας Θάλασσας και τα νερά των λιμνών είναι σαν αυτοί οι άνθρωποι να ζουν και να διαπρέπουν μέσα σε μια υδάτινη κιβωτό από την εποχή της μεγάλης ερημιάς. Και αν αυτό δεν είναι θαύμα για έναν βουνίσιο λαό, τότε τι είναι;
Είπα «βουνίσιο», γιατί πάντα ως Σκωτσέζοι έρχονται στο μυαλό μου οι Highlanders (ορεινοί) και όχι οι Lowlanders (πεδινοί), που είναι πιο «εξαγγλισμένοι».
Ζώντας σε ένα μεγαλειώδες περιβάλλον και με αυτά τα γονίδια (μείγμα από Κέλτες, Πίκτες, αρχαίους Σκώτους, Σκανδιναβούς, Νορμανδούς, Βόρειους Γερμανούς, Αγγλοσάξονες και λίγο από Βίκινγκς), δεν θα ήταν δυνατόν οι Σκωτσέζοι να μην είναι ιδιαίτεροι. Μπορεί πληθυσμιακά να είναι λίγοι (μόλις 5,2 εκατ.), αλλά τα ποσοστά σε μεγάλους λογοτέχνες, ποιητές, καλλιτέχνες, επιστήμονες και εφευρέτες είναι απίστευτα υψηλά.
Είναι κοντοί, κοκκινομάλληδες και τσιγκούνηδες;
Ναι, ναι και όχι πάντα…
Ναι, γιατί ο μέσος όρος ύψους των αντρών είναι 1,73 μ. Ναι, γιατί το ποσοστό των «κόκκινων» Σκωτσέζων είναι το 4% του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Στην ίδια τη χώρα οι κοκκινομάλληδες κατέχουν το 13% του πληθυσμού και ένα 40% έχει το γονίδιο που μεταφέρει αυτό το σπάνιο χρώμα. Οχι πάντα, γιατί πρόσφατη έρευνα του Readers Digest έδειξε ότι οι έχοντες τη φήμη του καρμίρη δεν έχουν και τη χάρη: οι Σκωτσέζοι δίνουν περισσότερα λεφτά για φιλανθρωπίες από τους υπόλοιπους Βρετανούς.
Σκωτσέζικα πλάσματα που έγραψαν ιστορία
Η Nessie το τέρας
Η πρώτη εμφάνιση του Τέρατος της Λοχ Νες έγινε το 565 μ.Χ. Το είχε δει, λέει, και ο St Columba καθώς κυκλοφορούσε στη χώρα εκχριστιανίζοντας τους «αγρίους».
Ο Μπόμπι το σκυλάκι
Στο Εδιμβούργο έζησε και το θρυλικό Skye terrier σκυλάκι Grey Friar’s Bobby, το οποίο μετά το θάνατο του κυρίου του πέρασε 14 χρόνια καθισμένο πάνω στον τάφο του να τον περιμένει.
H Ντόλι το πρόβατο
Το πρώτο κλωνοποιημένο θηλαστικό δημιουργήθηκε το 1996 στο Ινστιτούτο Ρόσλιν του Εδιμβούργου και έζησε έξι χρόνια.
Σκωτσέζοι εφηύραν…
Την καμπαρντίνα: το 1823, ο χημικός Τσαρλς Μάκιντος. Στη Βρετανία το ρούχο ονομάζεται ακόμη Μακ. Το τηλέφωνο: ο Αλεξάντερ Γκ. Μπελ το 1876, την τηλεόραση ο John Logie Baird το 1925 και την πενικιλίνη ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ το 1928. Επίσης τους λογάριθμους (το 1614, ο Τζον Νάπιερ, ο οποίος θεωρούσε τα μαθηματικά ένα «απλό χόμπι»), την ασφαλτόστρωση (το 1820, ο μηχανικός Τζον Μακ Ανταμ, που είχε αγανακτήσει με την κατάσταση των λασπωμένων δρόμων) και το λάστιχο με αέρα (1887, ο Τζον Λόιντ Ντάνλοπ, που πατεντάρισε ένα τέτοιο λάστιχο για το τρίκυκλο ποδηλατάκι του γιου του). Το πρώτο ποδήλατο με πετάλια έφτιαξε ο σιδεράς Κ. Μακμίλαν το 1839.
Τα 5 σκωτσέζικα εμβλήματα (που δεν είναι σκωτσέζικα)
Κilt: Η διάσημη πλισέ ανδρική φούστα των υπερήφανων γενναίων. Μπορεί να εξέλιξαν το ντιζάιν της «φούστας» τον 16ο αιώνα, αλλά δεν την εφηύραν! Τους είχαν προλάβει οι αρχαίοι Αιγύπτιοι με το shendyt.
Tartan: Το καρό υφαντό ύφασμα με τα έντονα διαφορετικά χρώματα από το οποίο είναι φτιαγμένα τα kilts των Σκωτσέζων έχει τις ρίζες του στην Κίνα! Αυτό απέδειξαν εξαιρετικά διατηρημένα υφάσματα με τα οποία ήταν ντυμένες μούμιες στη δυτική Κίνα πριν από 3.000 χρόνια.
Ηaggis: Το πιο «αν-γίνεται-μη-το-δοκιμάσεις» εθνικό πιάτο του κόσμου που φτιάχνεται από καρδιά, πνευμόνια και συκώτι προβάτου, βρασμένα μέσα στο στομάχι του ζώου, πιάτο-σύμβολο για το οποίο οι αυτόχθονες είναι πολύ υπερήφανοι, είναι τελικά αγγλικής προέλευσης, αφού βρέθηκε συνταγή του σε βιβλίο του 1615. Αν και ένα παρόμοιο πιάτο αναφέρεται σε ελληνικό κείμενο πριν από 2.500 χρόνια.
Ουίσκι: Οι πρώτες αποδείξεις ότι στη Σκωτία παρήγαν «νερό της ζωής» χρονολογούνται το 1494. Η διαμάχη μεταξύ Ιρλανδών (whiskey) και Σκωτσέζων (whisky) ανάγεται στους μεσαιωνικούς χρόνους. Είναι βέβαιο όμως ότι η απόσταξη αλκοόλ ήταν ήδη γνωστή στους Βαβυλώνιους από το 2000 π.Χ.
Γκάιντες (bagpipes): Και όμως, ο γνώριμος «πονοκέφαλος» που κάθε σοβαρός κιλτοφόρος Σκωτσέζος μουσικός ξέρει να παίζει έχει αποδειχθεί ότι πρωτοεμφανίστηκε στην ιστορία γύρω στο 1000 π.Χ. στη Μικρά Ασία. Οι σημερινές γκάιντες των Χάιλαντς κατασκευάζονται στο Πακιστάν.