Ισχυρές πιέσεις να καταργηθεί το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ) που δίνεται στο 10% των συνταξιούχων δέχεται το υπουργείο Εργασίας από την τρόικα των δανειστών. Οι εισηγήσεις-σοκ αφορούν στην κατάργηση του επιδόματος, που πρωτοεφαρμόστηκε το 1996 ως προνοιακή παροχή σε χαμηλοσυνταξιούχους, από το 2015. Ωστόσο, ο υπουργός Γιάννης Βρούτσης διαβεβαιώνει ότι το επίδομα «θα διατηρηθεί», τουλάχιστον για έναν ακόμη χρόνο.
Στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης των προνοιακών επιδομάτων, που αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση της Ελλάδας, το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων αντιμετωπίζεται ως εισοδηματική μεταβίβαση, που κατευθύνεται, όμως, μόνο σε συνταξιούχους. Η τρόικα πιέζει για τον διαχωρισμό των προνοιακών επιδομάτων από την κοινωνική ασφάλιση και τη χρηματοδότηση των πρώτων μέσω του κρατικού προϋπολογισμού.
Πού «πατάνε»
Επίσης, η τρόικα επισημαίνει ότι το ΕΚΑΣ δεν είναι ασφαλιστική παροχή και συνεπώς δεν μπορεί να συνεχίσει να καταβάλλεται, τουλάχιστον με τη σημερινή του μορφή. Επίσης, όπως έχει αποκαλύψει η «Κ», ο νόμος 3863 του 2010, που θα εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2015, δεν προβλέπει την καταβολή του ΕΚΑΣ.
Το υπουργείο Εργασίας εισηγείται τη συνέχιση καταβολής του και το 2015, όμως η οριστική, πολιτική απόφαση θα ληφθεί εντός των επομένων μηνών, σε κεντρικό επίπεδο, έπειτα και από διαπραγματεύσεις με την τρόικα.
Ηδη, το υπουργείο Εργασίας, με τη βοήθεια του Οικονομικού Πανεπιστημίου και της Παγκόσμιας Τράπεζας επεξεργάζεται σενάρια για την πλήρη αναδιάρθρωση των προνοιακών επιδομάτων, με την τύχη του ΕΚΑΣ να καταλαμβάνει ένα σημαντικό μέρος αυτών. Εργαλείο στην προσπάθεια αυτή αποτελεί και η μελέτη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) που δείχνει τον δρόμο των αλλαγών.
Σε αυτήν επισημαίνεται ότι δεν μπορεί να δίνεται σύνταξη ή επίδομα σε κάποιον που έχει οικογενειακό εισόδημα πάνω από ένα συγκεκριμένο όριο («σκαλοπάτι»). Ο ΟΟΣΑ στην έκθεσή του, στο πλαίσιο του διαχωρισμού της πρόνοιας από την κοινωνική ασφάλιση, προτείνει επίσης την εφαρμογή ενός ενιαίου επιδόματος σε όσους έχουν πραγματική ανάγκη, βάσει εισοδηματικών και περιουσιακών στοιχείων. Το επίδομα θα δίνεται από έναν ξεχωριστό Οργανισμό, που δεν θα είναι ασφαλιστικό ταμείο.
Δεν αποκλείεται να εφαρμοστεί και για τους συνταξιούχους ένα επίδομα αντίστοιχο με το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα Χαμηλοσυνταξιούχων για παράδειγμα, που θα καταβάλλεται σε αυτούς που έχουν εισοδήματα χαμηλότερα από τα 8.472,09 ευρώ και μέχρι τη συμπλήρωση αυτού του ορίου.
Αυξημένες ανάγκες
Κι ενώ οι συζητήσεις για κατάργηση του επιδόματος που θα ανατρέψουν τη ζωή περίπου 280.000 χαμηλοσυνταξιούχων βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη με την τρόικα, τα στοιχεία μαρτυρούν πως οι ανάγκες συνεχώς αυξάνονται.
Είναι ενδεικτικό ότι, ενώ για το 2014 το ΕΚΑΣ καταβάλλεται μόνο σε όσους έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους, στο 8μηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου,ήδη έχουν εκταμιευθεί για την καταβολή του στους συνταξιούχους πλην Δημοσίου 570 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 110,47% του αρχικού στόχου (516 εκατ. ευρώ).
Εχει ληφθεί απόφαση για επιπλέον χρηματοδότηση από το έκτακτο αποθεματικό του προϋπολογισμού με περίπου 100 εκατ. ευρώ, ενώ άλλα 50 εκατ. ευρώ θα δοθούν από το ποσό που είχε προβλεφθεί για τους μακροχρόνια ανέργους. Συνολικά, μέχρι το τέλος του έτους εκτιμάται ότι θα χρειαστούν 721 εκατ. ευρώ.
Ποιοι παίρνουν σήμερα το επίδομα
Εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια ισχύουν το 2014 για τους συνταξιούχους όλων των ταμείων, πλην ΟΓΑ και ΝΑΤ, που δικαιούνται μηνιαίο Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ). Το επίδομα κλιμακώνεται από 30 έως 230 ευρώ τον μήνα, ανάλογα με το εισόδημα των δικαιούχων. Το συνολικό ακαθάριστο ποσό κύριας και επικουρικής σύνταξης πρέπει να μην υπερβαίνει τα 850 ευρώ. Βασική προϋπόθεση, επίσης, να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους (εξαιρούνται οι περιπτώσεις με αναπηρία τουλάχιστον 80%). Το συνολικό καθαρό ετήσιο εισόδημα από συντάξεις (κύριες, επικουρικές και βοηθήματα), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα που χορηγήθηκαν σε μισθωτό να μην υπερβαίνει το ποσό των 8.472,09 ευρώ. Επίσης, το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα του συνταξιούχου, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο, να μην υπερβαίνουν το ποσό των 9.884,11 ευρώ, ενώ το οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα να μην υπερβαίνει το ποσό των 15.380,9 ευρώ. Οι δικαιούχοι θα πρέπει ακόμη, να έχουν ως μόνιμο τόπο διαμονής την Ελλάδα.