Η έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους πολιτικούς και γενικότερα τους θεσμούς κατατάσσουν τη χώρα μας στις τελευταίες θέσεις σε ό,τι αφορά την αποδοτικότητα των φόρων. Σε άλλες χώρες οι πολίτες δεν αποφεύγουν την πληρωμή φόρων, δεδομένου ότι οι κυβερνήσεις τους αποδεικνύουν ότι αυτοί χρησιμοποιούνται για έργα σημαντικά στα οποία οφείλουν το γεγονός ότι βρίσκονται σήμερα μεταξύ των πλέον ανεπτυγμένων χωρών του κόσμου. Στην Ελλάδα ο συνολικός φορολογικός συντελεστής για τις επιχειρήσεις ανέρχεται στο 44,6%. Ωστόσο η χώρα μας βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις σε ό,τι αφορά την αποδοτικότητα των φόρων και το επίπεδο των υπηρεσιών που παρέχει το Δημόσιο στους πολίτες. Ο συνολικός φορολογικός συντελεστής (GCI) εκφράζεται ως ποσοστό των συνολικών κερδών των επιχειρήσεων και μετράει πέντε διαφορετικούς φόρους και εισφορές (φόρος επί των κερδών, εργατικές και εργοδοτικές εισφορές, κοινωνικές εισφορές, φόρος ιδιοκτησίας, φόρος επί του τζίρου). Η διαφοροποίηση μεταξύ των χωρών είναι εντυπωσιακή, από 21% στο Λουξεμβούργο, έως 68,3% στην Ιταλία και η χώρα μας με 44,6% είναι στη 12 θέση ανάμεσα στις 32 χώρες του ΟΟΣΑ.
Τόσο οι χώρες με υψηλότερο φορολογικό συντελεστή από την Ελλάδα όσο και αυτές με χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή έχουν αποδείξει στους πολίτες τους ότι κάνουν αποτελεσματική χρήση των φόρων τους, κερδίζοντας έτσι την εμπιστοσύνη τους. Τα ανωτέρω στοιχεία αποτυπώνει ο ερευνητής του Κέντρου Ερευνας και Προγραμματισμού (ΚΕΠΕ) κ. Αθ. Χύμης στο τελευταίο μηνιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων.
Αυτό που συνάγεται ως συμπέρασμα από τον ερευνητή του ΚΕΠΕ είναι ότι «στην Ελλάδα δεν είναι ηθικώς και οικονομικώς δικαιολογημένη καμία περαιτέρω αύξηση (τουλάχιστον) του εταιρικού φορολογικού συντελεστή, δεδομένου ότι χώρες με χαμηλότερους συντελεστές έχουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα σε όλους τους τομείς του Δημοσίου και επιδεικνύουν πολύ πιο αποτελεσματική διανομή και διάθεση των δημοσίων εσόδων».
Με βάση την αποτελεσματικότητα των φόρων, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στους ουραγούς στην κατάταξη σε ό,τι αφορά τη χρηστή κρατική διοίκηση, τις υποδομές (οδικό δίκτυο, λιμάνια, αεροδρόμια, ηλεκτρισμός), την αποτελεσματικότητα στην εκπαίδευση – κατάρτιση, αλλά και ως προς την επίδραση των φόρων στα κίνητρα για εργασία και επενδύσεις.
Για παράδειγμα, η μη ορθολογική χρήση των φορολογικών εσόδων σημαίνει σχετικά μεγάλο βαθμό σπατάλης. Συγκεκριμένα, και όσον αφορά τον δείκτη σπατάλης δημοσίων πόρων, κατατασσόμαστε στη θέση 140 σε σύνολο 148 χωρών παγκοσμίως. Στα στοιχεία που παρατίθενται για τα έργα υποδομής διαφαίνεται ότι ο Γάλλος, ο Βέλγος, ο Ιάπωνας, ο Γερμανός ή ο Αυστριακός έχει κάθε λόγο να μην αποφεύγει να καταβάλει υψηλούς φόρους, δεδομένου ότι οι κυβερνήσεις τους απέδειξαν ότι οι φόροι των πολιτών τους χρησιμοποιήθηκαν για έργα σημαντικά.
Από τα στοιχεία προκύπτει ότι παρά τον υψηλότερο εταιρικό φορολογικό συντελεστή στις υπόλοιπες χώρες, η σπατάλη, το βάρος του κανονιστικού πλαισίου (ρυθμίσεων), η ευνοιοκρατία και η εκτροπή δημοσίων πόρων (κατόπιν επιρροής συντεχνιακών συμφερόντων) είναι πολύ μικρότερη απ’ ό,τι στην Ελλάδα.
Αυτό εξηγεί, εν μέρει, γιατί στην Ελλάδα η φοροδιαφυγή έχει μεγαλύτερες διαστάσεις από τις υπόλοιπες χώρες. Απλούστατα, διότι οι άλλες χώρες έχουν πείσει με έργα τούς πολίτες τους ότι οι φόροι τους χρησιμοποιούνται προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Σουηδία, ακολουθούμενη από τη Γερμανία και τις άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση της Εσθονίας, οι δείκτες της οποίας προμηνύουν γρήγορη ανάπτυξη στο εγγύς μέλλον.