«Καθηγητής μόνος θα ψάχνει… φοιτητή», έλεγαν προ ετών σκωπτικά οι πανεπιστημιακοί, διαβλέποντας την επερχόμενη απαξίωση των περιφερειακών τμημάτων ΤΕΙ εξαιτίας της χαμηλής ζήτησης από τους αποφοίτους λυκείου. Πλέον, φέτος το χιούμορ τους ακυρώθηκε από την πραγματικότητα, καθώς υπήρξε Τμήμα –το Συντήρησης Πολιτισμικής Κληρονομιάς Ζακύνθου του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων– με μόνο έναν επιτυχόντα για τις 69 θέσεις του. Ετσι, ενώ είθισται ο καθηγητής να ενημερώνει εγκαίρως τους φοιτητές για τυχόν απουσία του από το μάθημα, τώρα πλέον η υποχρέωση θα είναι αμφίπλευρη. Και το δράμα των άδειων εδράνων δεν θα αντιμετωπίσουν φέτος μόνο τα περιφερειακά ΤΕΙ χαμηλής ζήτησης. Μια κρίσιμη μάζα φοιτητών θα χάσουν φέτος και περιζήτητα τμήματα της περιφέρειας, λόγω του κύματος των μετεγγραφών από τα περιφερειακά προς τα κεντρικά ιδρύματα. Να θυμίσω ότι συνολικά 49 τμήματα 8 πανεπιστημίων και 41 ΤΕΙ διαθέτουν λιγότερους από 9 μόνιμους καθηγητές, μέγεθος που αποτελεί το κριτήριο της αυτοδυναμίας ενός τμήματος (ρεπορτάζ της «Κ» στο φύλλο της 31ης Αυγούστου). Παράλληλα, με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία σε ΤΕΙ της περιφέρειας, το ποσοστό των πρωτοετών που δεν ζήτησαν συγγράμματα για να παρακολουθήσουν τα μαθήματα του πρώτου εξαμήνου κυμαίνεται μεταξύ 40% και 60%.
Μπροστά σε όλα αυτά, οι αρμόδιοι τι κάνουν; Ακολουθούν την πεπατημένη, δηλώνοντας προβληματισμένοι, αλλά ώς εκεί. Και αυτό διότι, επί της ουσίας, το μόνο που επιθυμούν είναι να μη λάβουν αποφάσεις για κλείσιμο ιδρυμάτων, φοβούμενοι το πολιτικό κόστος. Ετσι ο Παιδείας Ανδρέας Λοβέρδος δήλωσε ότι, προς το παρόν, δεν τίθεται θέμα νέων καταργήσεων και συγχωνεύσεων τμημάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ. «Δεν θα ανοίξουμε μια νέα “Αθηνά”» ανέφερε στην «Κ».
Εντούτοις, το υπουργείο Παιδείας και η ακαδημαϊκή κοινότητα θα μπορούσαν να αδράξουν την ευκαιρία που τους προσφέρεται λόγω των προβλημάτων τα οποία θα δημιουργηθούν –αποψίλωση περιφερειακών από τη μια, υπερφόρτωση κεντρικών από την άλλη– με την επαναφορά των μετεγγραφών, και να παραδεχθούν προς όλους: Επιτέλους, πρέπει να κλείσουν τμήματα. Δεν είναι δυνατόν η χώρα να διατηρεί 450 τμήματα πανεπιστημίων και ΤΕΙ. Δεν μπορεί εξωεκπαιδευτικοί παράγοντες να καθορίζουν την πολιτική στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Φτάνει, βεβαίως, να υπάρχει κεντρική στρατηγική για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, που να απαντά στα κρίσιμα ερωτήματα, όπως ποια πανεπιστήμια θέλουμε και τι είδους παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης πρέπει να υπηρετήσουν τα τεχνολογικά ιδρύματα.
Το… αστείο με το «Κάθε πόλη και ΑΕΙ» έχει μπαγιατέψει, και οι πληγές που προκάλεσε η εξακτίνωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχουν κακοφορμίσει. Εν μέσω οξύτατης δημοσιονομικής κρίσης, ζητούμενο είναι η χώρα να διαθέτει καλά δημόσια πανεπιστήμια και όχι να φροντίζει η ίδια τα υπάρχοντα καλά να βουλιάξουν ακόμη περισσότερο στη μετριότητα και την απαξίωση.