Στη γενική ιστοριογραφία, το Βυζάντιο είναι είτε ανύπαρκτο είτε μένει μετέωρο. Αυτή η φράση της Αβεριλ Κάμερον, της σπουδαίας βυζαντινολόγου, προέρχεται από το πρόσφατο βιβλίο της με τίτλο «Byzantine Matters», που κυκλοφόρησε από το Princeton University Press. Ερχεται να επαναδιατυπώσει μία σειρά νέων ερωτημάτων σχετικά με τη σύγχρονη γεωπολιτική και διαπολιτισμική ανάλυση της ιστορίας, ανανεώνοντας την πάντα καίρια θέση της «ενδιάμεσης» περιοχής. Η Αβεριλ Κάμερον, στο σύντομο αυτό βιβλίο, ξεδιπλώνει σημαντικά θέματα που ξεπερνούν τη θεματολογία του Βυζαντίου. Μιλάει επί της ουσίας για τη μετακίνηση των αξόνων από την εποχή του βικτωριανού Εντουαρντ Γκίμπον (που ταύτιζε το Βυζάντιο με την παρακμή) ώς τον Ντέιβιντ Τάλμποτ Ράις στη δεκαετία του ’20 (που ανανέωσε την οπτική) και τις μεταμοντέρνες πολιτισμικές διασταυρώσεις μετά το 1990.
Η Αβεριλ Κάμερον, που ασχολείται με την ύστερη αρχαιότητα, την ώσμωση του ρωμαϊκού κόσμου με τον χριστιανισμό και τη βυζαντινή ιστορία, έχει έναν συναρπαστικό τρόπο να αφηγείται καθώς χτίζει γέφυρες με τον κόσμο των ιδεών. Μιλάει για τις μεταβολές όχι μόνο στο ιστορικό παρελθόν, αλλά και στον παρόντα χρόνο με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τη μετατόπιση της ματιάς. Το ίδιο το γεγονός ότι το Βυζάντιο δεν ήταν ποτέ στο κέντρο της ιστορικής ανάγνωσης της Ευρώπης είναι από μόνο του, λέει, και ένα στοιχείο της γοητείας και του εξωτισμού του. Παρ’ όλα αυτά, η έννοια της απόκλισης εμπέδωσε τα ρήγματα στο σώμα της Ευρώπης, τομές που τείνουν και πάλι στην εποχή μας να ταυτίζουν τη Δυτική Ευρώπη με το πολιτισμικό αποτύπωμα της Δυτικής Εκκλησίας και να δίνουν ολοένα και περισσότερο χώρο σε απόψεις που προκρίνουν τη μεγάλη, ενδιάμεση και πολύσημη περιοχή της Ευρασίας.
Η Αβεριλ Κάμερον ισχυρίζεται ότι το Βυζάντιο κατέχει καίρια θέση στην ευρωπαϊκή ιστορία και είναι μοχλός για την κατανόηση πολλών γεωπολιτικών παραμέτρων. Σήμερα, που ο κόσμος έχει μεταβάλει και πάλι τους άξονες, αυτή η ματιά αποκτά πολλαπλή αξία.