Οταν πριν από λίγα χρόνια έγινε το πυρηνικό ατύχημα στον σταθμό Φουκουσίμα είχαμε γίνει όλοι εξπέρ στα θέματα των οικολογικών καταστροφών. Μάθαμε απέξω κάθε γεωλογικό συμβάν, τις εκρήξεις στους αντιδραστήρες, τη ραδιενέργεια, τις διαρροές…
Ειδικοί αποδειχθήκαμε και σε όλους τους μεγάλους σεισμούς που έγιναν στη χώρα μας. Παπαγαλίζαμε απόψεις για τα Ρίχτερ, τα κτίρια, για κάθε θεομηνία, καλό ή καλό. Αλίμονο αν δεν είχε ο Ελληνας άποψη και για την Αμφίπολη.
Τώρα είναι η σειρά της αρχαιολογίας. Το μνημείο στον λόφο Καστά, οι Σφίγγες, στη συνέχεια οι Καρυάτιδες τούς έκαναν όλους ειδικούς στην τηλεόραση. Για τους μακεδονικούς τάφους, για το πού θάφτηκε ο Μέγας Αλέξανδρος, πού μπορεί να είναι το μνημείο του Νέαρχου, της Ρωξάνης…
Με τρομερή άνεση εκφράζουν θεωρίες για κάθε τι και ακόμη με μεγαλύτερη ευκολία, ανατρέπουν όσα θεωρούνται δεδομένα. «Ξεθάβουν» τον γιο του μεγάλου στρατηλάτη από τις Αιγές γιατί βολεύει την αχαλίνωτη φαντασία να είναι στην Αμφίπολη.
Ολοι έχουν άποψη για την ανασκαφή. Πολιτικοί, τοπικοί παράγοντες, δημοσιογράφοι, ιστορικοί, αρχαιολάτρες, παρουσιάστριες των λάιφσταϊλ εκπομπών και βέβαια οι ίδιοι οι αρχαιολόγοι. Κι εδώ αρχίζουν οι κόντρες.
Το να διαφωνούν βέβαια οι επιστήμονες μεταξύ τους έχει λογική. Ποιος ή ποιοι είναι θαμμένοι στην Αμφίπολη, τι σημαίνουν οι Καρυάτιδες, τι σχέση έχουν με τις χορεύτριες που βρέθηκαν σε τύμβο στη Βουλγαρία, είναι συλημένος ή ασύλητος ο τάφος, μήπως εντέλει δεν είναι μακεδονικός αλλά ρωμαϊκός, ίσως πολυάνδριο; Γιατί δεν βρήκαν πόρτες ώς τώρα; Μήπως τελικά ο τάφος σχετίζεται με τη μάχη των Φιλίππων;
«Οπως και να ’ναι, είναι σπουδαίο μνημείο» συμφωνούν όλοι. Τα υπόλοιπα θα φανούν στη μελέτη των ευρημάτων.
Ομως, η τηλεόραση δεν έχει φρένο. Τα πρώτα σχόλια περί «μοναδικού τύμβου στα Βαλκάνια» έγιναν σε λίγες ημέρες «μοναδικό σε μέγεθος ταφικό μνημείο στον κόσμο» και ύστερα… μαζεύτηκαν: «το μεγαλύτερο ταφικό μνημείο στην Ελλάδα».
Μήπως όμως να ακούμε περισσότερο τους ειδικούς; Επιστήμονες διακεκριμένους όπως ο αρχιτέκτονας Μανόλης Κορρές, βραβευμένος με το Feltrinelli, που έχει εργαστεί όσο λίγοι για την αναστήλωση του Παρθενώνα, κι έχει πολλά να πει. Για παράδειγμα, πώς έφτιαχναν τα ταφικά μνημεία οι άλλοι λαοί, τις συνήθειές τους, να μας πει για τον μεγαλύτερο τύμβο που βρίσκεται 1,5 χλμ. ανατολικά της Οζάκα, στην Ιαπωνία.
Δεν είναι ο μόνος επιστήμονας από τον οποίο μπορούμε να μάθουμε με αφορμή την Αμφίπολη. Η τηλεόραση θα μπορούσε να έχει κι αυτό τον ρόλο, αντί να ενισχύει το εθνικό μας σπορ: την υπερβολή.