Περισσότερο πολιτικοί, λιγότερο επιστήμονες

Περισσότερο πολιτικοί, λιγότερο επιστήμονες

3' 54" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στενός συνεργάτης υπουργού εκμυστηρεύτηκε, σε πρόσφατη φιλική κουβέντα, ότι εκείνος διαβάζει τα βιβλία που παίρνει ο υπουργός ως δώρα όταν γιορτάζει. «Νομίζεις ότι βρίσκει χρόνο για διάβασμα; Μάλλον έχει ξεχάσει και εκείνος πότε έγραψε το τελευταίο βιβλίο του», σχολίασε στην «Κ». Είναι αλήθεια. Οι πολιτικοί στην Ελλάδα είναι περισσότερο… πολιτικοί και λιγότερο επιστήμονες-τεχνοκράτες. Και αυτό δείχνει η μελέτη του Ιωάννη Π.Α. Ιωαννίδη, που δημοσιεύει σήμερα η «Κ», για τις αναφορές επιστημόνων που έχουν συγκεντρώσει το συγγραφικό επιστημονικό έργο πανεπιστημιακών που ακολούθησαν πολιτική καριέρα.

Ειδικότερα, ο κ. Ιωαννίδης κατέχει την έδρα C.F. Rehnborg στην πρόληψη νοσημάτων και είναι τακτικός καθηγητής Παθολογίας, Ερευνας και Πολιτικής Υγείας και Στατιστικής στο Πανεπιστήμιο Stanford των ΗΠΑ, ενώ είναι και διευθυντής του Stanford Prevention Research Center και συνιδρυτής και συνδιευθυντής του Meta-Research Innovation Center at Stanford (Metrics). Για την έρευνά του αξιοποίησε τα δεδομένα της βάσης Google Scholar (καταλογογραφεί περίπου 100 εκατομμύρια δημοσιεύματα και τις αναφορές τους), και παρουσίασε τον αριθμό αναφορών της σημαντικότερης δημοσίευσης και τον συνολικό αριθμό αναφορών των πανεπιστημιακών που διατέλεσαν πρωθυπουργοί μετά την μεταπολίτευση ή υπουργοί Οικονομίας, Οικονομικών, Ανάπτυξης, Παιδείας ή Υγείας κατά την τελευταία δεκαετία.

«Ο αριθμός των αναφορών δίνει ένα μέτρο της εμβέλειας ενός τεχνοκράτη διεθνώς. Κάποιες παγκόσμιες βάσεις δεδομένων, όπως η Google Scholar, είναι πλέον διαθέσιμες με ελεύθερη πρόσβαση στο Διαδίκτυο, οπότε μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμα και από πολίτες χωρίς εξειδικευμένες γνώσεις», αναφέρει στην «Κ» ο κ. Ιωαννίδης. «Πιθανόν η άσκηση της πολιτικής να είναι σε ικανό βαθμό έμφυτο ένστικτο και τύχη. Ομως όταν πρόκειται για πολιτικούς τεχνοκράτες, ο πολίτης περιμένει από αυτούς να χρησιμοποιήσουν την αριστεία τους για το δημόσιο συμφέρον», προσθέτει ο ίδιος.

Οπως προκύπτει από την έρευνα, ο νυν υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης είναι εκείνος ο οποίος έχει τη δημοσίευση με τις περισσότερες αναφορές (1.146) άλλων επιστημόνων σε δικό τους επιστημονικό κείμενο. Βέβαια, αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι ο κ. Χαρδούβελης, η πανεπιστημιακή του θέση είναι στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, έχει μόλις τριών μηνών υπουργική θητεία. Στην έρευνα ακολουθεί ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γεώργιος Αλογοσκούφης (πανεπιστημιακός στο Οικονομικό Παν. Αθηνών) και ο Ανδρέας Παπανδρέου, που είχε διατελέσει καθηγητής του Πανεπιστημίου της Μινεσότα, του Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, της Στοκχόλμης και του Γιορκ.

«Πάνω από τα ερείπια της κρίσης έχουν περάσει πολλοί επιστημονικά άγνωστοι ή μέτριοι και ελάχιστοι πολύ καλοί», υποστηρίζει ο κ. Ιωαννίδης, ο οποίος πάντως παραδέχεται ότι δεν είναι δυνατό να μετρηθεί και να αποφασιστεί ποιο είναι το ιδανικό ποσοστό τεχνοκρατών σε μια κυβέρνηση. «Κάποιοι μπορεί να είναι χαρισματικοί ηγέτες και εξαιρετικά αποτελεσματικοί στην υλοποίηση σημαντικών έργων χωρίς να είναι οι ίδιοι εμβριθείς επιστήμονες. Ομως, για κάποιον που η κύρια δουλειά του ήταν, ή και εξακολουθεί να είναι, στον επιστημονικό χώρο και φαίνεται να έχει αποτύχει σε αυτόν, διατηρώ επιφυλάξεις για το κατά πόσο μπορεί να επιτύχει σε κάτι πολύ απαιτητικότερο, όπως η διακυβέρνηση μιας χώρας. Το ίδιο θα αμφέβαλλα για κάποιον που έχει αποτύχει σε οποιαδήποτε ιδιωτική καριέρα, όχι μόνο στην επιστήμη», προσθέτει ο ίδιος.

«Είναι κρίμα»

Βέβαια, ο κ. Ιωαννίδης εστιάζει στο γεγονός ότι πολλοί επιστήμονες που αριστεύουν αρνούνται να μπουν στον στίβο της πολιτικής επειδή θεωρούν ότι για να ανεβούν στην κομματική ιεραρχία πρέπει να μετέλθουν πρακτικές που δεν ταιριάζουν στο ακαδημαϊκό τους κύρος. Δεν συμβαίνει πάντα, αλλά είναι σύνηθες, και αυτό δεν το επιθυμούν. Από την άλλη πάντως, όπως παρατηρεί ο κ. Ιωαννίδης, «είναι κρίμα στις δύσκολες συγκυρίες που βρίσκεται η Ελλάδα να μην υπάρχει η δυνατότητα να ακουστεί καθαρά η γνώμη ανθρώπων που, τουλάχιστον, γνωρίζουν για τι μιλάνε σε κρίσιμους χώρους, όπως η οικονομία, η παιδεία, η υγεία, η ενέργεια, η ανάπτυξη. Σε όλα αυτά τα αντικείμενα έχει σημασία κάθε χώρα να έχει σε κρίσιμες θέσεις ανθρώπους που βρίσκονται στην κόψη της καινοτομίας και της πρωτοπορίας διεθνώς. Εκτός από ένστικτο και τύχη, μάλλον χρειάζεται και γνώση».

Η άλλη κατηγορία

Στην έρευνα του καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Stanford παρουσιάζονται και οι αναφορές που γίνονται από επιστήμονες σε έργο Ελλήνων πολιτικών, οι οποίοι δεν είναι πανεπιστημιακοί. Οι τρίτοι επιστήμονες αναφέρονται σε αυτή την κατηγορία των πολιτικών για δύο λόγους: είτε επειδή έχουν γράψει βιβλίο ή άλλο δημοσίευμα σε σχέση με την πολιτική τους διαδρομή είτε επειδή οι ίδιοι οι επιστήμονες θεωρούν ότι υπάρχει κάποια σημαντική πολιτική απόφαση των πολιτικών στην οποία πρέπει να αναφερθούν ή επί της οποίας πρέπει να επιχειρηματολογήσουν.

Ειδικότερα, η πρώην υπουργός Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου έχει τη δημοσίευση με περισσότερες αναφορές (23) από επιστήμονες. Συνολικά, επιστήμονες, σε δικές τους δημοσιεύσεις, αναφέρονται σε κάποιο βιβλίο ή απόφαση της κ. Διαμαντοπούλου 81 φορές. «Oποιοσδήποτε τεχνοκράτης θα έπρεπε να έχει παρουσία στις βάσεις δεδομένων για το έργο του», υποστηρίζει ο κ. Ιωαννίδης. Και ο ίδιος προσθέτει: «Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τις αναφορές στη βάση Google Scholar βρίσκονται σε αντίθεση με αυτό που εκπέμπει η καθημερινή προβολή-διαφήμιση στον δημόσιο βίο, όπου ανθεί μία βιομηχανία κατασκευής βιογραφικών».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή