Αγκάθια επιδοματικής πολιτικής

Αγκάθια επιδοματικής πολιτικής

5' 34" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ενα από τα βασικά προβλήματα της κρατικής παροχολογίας ανέδειξε άθελά του ο κ. Αλέξης Τσίπρας. Μιλώντας το προηγούμενο Σάββατο (13.9.2014) στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης, εξήγγειλε μεταξύ άλλων «επιδότηση του ενοικίου στα 3 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο» (βίντεο «Αυγής» στο Youtube στο 33΄.30΄΄). Στο κείμενο όμως που μοιράστηκε στους δημοσιογράφους και δημοσιεύτηκε στον δικτυακό τόπο του κόμματος (syriza.gr) η επιδότηση ενοικίου ήταν στα 4 ευρώ ανά τ.μ.

«Μικρό το κακό», θα πουν οι καθ’ έξιν χουβαρντάδες με τα λεφτά των άλλων. Αλλά πάλι η διαφορά του ενός ευρώ για ένα διαμέρισμα 100 τ.μ. στην Κυψέλη είναι 30-60% του ενοικίου κάποιων ισομεγέθων διαμερισμάτων στην περιοχή· για να μη μετρήσουμε πόσο θα είναι η συνολική διαφορά από τα εκατομμύρια τετραγωνικά που θα επιδοτηθούν.

Δεν ξέρουμε αν αυτό ήταν γλωσσικό ολίσθημα του κ. Τσίπρα. Αλλά η διαφορά αυτή πρέπει να μας προβληματίσει, πέρα από την προχειρότητα της παροχολογίας· «πέντε πάνω, πέντε κάτω…», σάμπως είναι δικά τους τα λεφτά για να νοιάζονται για διαφορές της τάξεως του 30%; Μεγαλύτερο πρόβλημα συνιστά το γεγονός ότι όσο λάθος θα ήταν η επιδότηση των 4 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, άλλο τόσο λάθος είναι η επιδότηση των 3 ευρώ. Και αυτό γιατί οι τιμές των ενοικίων κυμαίνονται αναλόγως της περιοχής και αναλόγως του χρόνου. Αν κοιτάξει κανείς τη «Χρυσή Ευκαιρία» θα βρει διαμερίσματα στην Κυψέλη προς 3 ευρώ ανά τ.μ., ενώ στην Ανω Αγουλινίτσα μπορεί να είναι και χαμηλότερα. Και αν είναι χαμηλότερα, τη διαφορά της επιδότησης με τα πραγματικά ενοίκια μάλλον θα τη μοιράζονται οι ενοικιαστές με τους ιδιοκτήτες.

Δεν θα ήταν πιο απλό να εξαγγείλει φορολογική απαλλαγή των ενοικίων μέχρι ένα ποσό ανά τετραγωνικό, ακόμη και αρνητική φορολόγηση εκείνων που τα εισοδήματά τους δεν καλύπτουν τις βασικές ανάγκες όπως της στέγασης; Η αρνητική φορολόγηση είναι μια ιδέα του νεοφιλελεύθερου Μίλτον Φρίντμαν, ο οποίος σκέφτηκε ότι αντί να υπάρχουν δέκα υπηρεσίες που θα κάνουν επιδοματική πολιτική για τους μη έχοντες, να φορτωθεί αυτό το έργο στη φορολογική αρχή με βάση το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα στη χώρα. Αν θεωρήσουμε ότι αυτό πρέπει να είναι 5.000 ευρώ ανά άτομο, τότε: α) Οτιδήποτε πάνω από αυτό φορολογείται, β) οτιδήποτε κάτω από αυτό δίδεται εξ ολοκλήρου. Αν δηλαδή κάποιος έχει 4.000 ευρώ εισόδημα, η εφορία τού δίνει άλλα 1.000 ευρώ.

Ας δούμε λοιπόν σε σχέση με αυτή την απλή λύση, τη δέσμη μέτρων που πρότεινε ο κ. Τσίπρας στη Θεσσαλονίκη, «για την άμεση αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης»:

1. «Δωρεάν ρεύμα σε 300.000 νοικοκυριά κάτω από το όριο της φτώχειας…».

Αυτό σημαίνει ότι 300.000 άνθρωποι τουλάχιστον (γιατί θα υπάρχουν κάποιοι που θα τρέξουν χωρίς να το δικαιούνται) θα κουβαληθούν στη ΔΕΗ για να καταθέσουν τις φορολογικές και υπεύθυνες δηλώσεις· πιθανώς και το Ε9, γιατί θα υπάρχουν και μεγαλοϊδιοκτήτες. Και αυτό θα γίνεται κάθε χρόνο, διότι τα οικονομικά στοιχεία των νοικοκυριών αλλάζουν. Εχει μετρήσει κανείς πόσα εκατομμύρια εργατοώρες (υπαλλήλων αλλά και δικαιούχων) θα χαθούν για σφράγιση χαρτών και διαπληκτισμούς στα γκισέ της ΔΕΗ;

2. «Πρόγραμμα επιδότησης διατροφής με κουπόνια σίτισης σε 300.000 άπορες οικογένειες. Η υλοποίησή του προβλέπεται από δημόσιο φορέα συντονισμού…».

Τα ίδια χαρτιά, άλλες τόσες χαμένες εργατοώρες για δικαιούχους και υπαλλήλους που θα τα ελέγχουν και μάλιστα σε έναν νέο προφανώς «οργανισμό συντονισμού»· κάτι σαν το αμαρτωλό «Εργο Πολιτών» της αλήστου μνήμης κυβέρνησης Καραμανλή. Αυτός ο οργανισμός φυσικά θα έχει πρόεδρο, διοικητικό συμβούλιο, γραμματείς και κομματικούς Φαρισαίους.

3. «Δωρεάν ιατρική περίθαλψη για όλους/δραστική μείωση συμμετοχής στη φαρμακευτική δαπάνη (…) έως μηδενισμό για ειδικές κατηγορίες».

Σωστό σε γενικές γραμμές –όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση στις δομές υγείας–, αλλά ο «μηδενισμός για ειδικές κατηγορίες της επιβάρυνσης στη συμμετοχή των ασθενών στη φαρμακευτική δαπάνη» σημαίνει φτου κι απ’ την αρχή κουβάλημα χαρτιών σε άλλες υπηρεσίες για αποφυγή της επιβάρυνσης. Τελικά οι πολίτες μπορεί να γλιτώσουν από τις ασθένειες, αλλά θα πεθάνουν από την κούραση καταθέτοντας χαρτιά από οργανισμό σε οργανισμό.

4. «Πρόγραμμα εξασφάλισης στέγης από τον προς επανίδρυση Οργανισμό Εργατικής Εστίας. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει την αξιοποίηση των παλιών εγκαταλελειμμένων κτιρίων και κλειστών ξενοδοχείων… με την επιδότηση του ενοικίου στα 4 ανά τ.μ.».

Αν και είναι ενδιαφέρουσα η πρόταση για «αξιοποίηση των παλιών εγκαταλελειμμένων κτιρίων και κλειστών ξενοδοχείων», θα καθυστερήσει πολύ λόγω όλων των νομικών και γραφειοκρατικών εμποδίων που έχει. Αλλά κι αυτό απαιτεί επιπλέον κόπο και χρόνο για την κατάθεση χαρτιών από τους δικαιούχους.

5. «Ειδική κάρτα κάρτα μετακίνησης με μειωμένη έως συμβολική συμμετοχή για μακροχρόνια άνεργους και όσους διαβιώνουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Η κάρτα θα είναι ετήσιας διάρκειας και θα ισχύει για όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς και θα απαιτεί πολύ μικρή έως συμβολική συμμετοχή από τους δικαιούχους».

Αφού τελειώσουν από τη ΔΕΗ, περάσουν από τον οργανισμό παροχής κουπονιών σίτισης, κάνουν μια στάση στον επανιδρυθέντα Οργανισμό Εργατικής Εστίας (είναι σίγουρος ο ΣΥΡΙΖΑ ότι καταργήθηκε;) οι μπαϊλντισμένοι πολίτες θα κάνουν και μια επίσκεψη στον ΟΑΣΑ ή ΟΑΣΘ να καταθέσουν τα ίδια χαρτιά, περιμένοντας σε ατέλειωτες ουρές.

Δεν ξέρουμε αν αυτή η άσκηση χαρτούρας είναι στο πλαίσιο της κεϊνσιανής λογικής, που θέλει τους εργάτες να σκάβουν λάκκους και μετά να τους κλείνουν αμέσως έτσι ώστε να δημιουργηθεί «ενεργός ζήτηση». Η αλήθεια πάντως είναι ότι το κοινωνικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι η χαρά των φωτοτυπάδικων. Ετσι, οι ιδιοκτήτες τους με το επιπλέον εισόδημα θα καταναλώσουν περισσότερα, θα πάνε στις ταβέρνες, θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας (σερβιτόρων) και θα φτιαχτεί το «παραγωγικό αεικίνητο» που μας λένε πέντε χρόνια τώρα τα τηλεκαφενεία των οκτώ και σύμφωνα με το οποίο όσο περισσότερα ξοδεύεις τόσο περισσότερα σου μένουν.

Τα παραπάνω, βέβαια, δεν σημαίνουν ότι δεν πρέπει να υπάρχει κρατική μέριμνα, ειδικά στους σημερινούς καιρούς, που τα προβλήματα ανέχειας είναι τεράστια και εκρηκτικά.

Απλώς η συνταγή των περισσότερων οργανισμών και της μεγαλύτερης γραφειοκρατίας δοκιμάστηκε και αποδείχθηκε ατελέσφορη. Το πρόβλημα με το κράτος πρόνοιας στην Ελλάδα είναι ότι έχουμε μεγάλη λειτουργική σπατάλη του Δημοσίου με αποτέλεσμα να απομένουν ελάχιστα για την πρόνοια. Το 2006, το ΙΣΤΑΜΕ παρουσίασε μελέτη με τίτλο «Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του ελληνικού συστήματος κοινωνικής αλληλεγγύης: πρόσφατες εξελίξεις». Σύμφωνα με αυτή, η Ε.Ε. των «15» ξόδευε το 2004 το 27,2% του ΑΕΠ και μείωνε τη φτώχεια κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες (από 23% στο 15%). Η Ελλάδα ξόδευε το 26,3% του ΑΕΠ για κοινωνικές δαπάνες και επιτύγχανε μείωση της φτώχειας κατά δύο μονάδες (από 22% στο 20%). Το ίδιο έτος η νεοφιλελεύθερη Ιρλανδία ξόδευε το 14,3% του ΑΕΠ για κοινωνικές δαπάνες και μείωνε τη φτώχεια κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες (από 31% σε 20%).

Η μελέτη απέδειξε ότι το σύστημα έχει πολλές διαρροές προς όφελος εκείνων που το διαχειρίζονται και όχι εκείνων που το χρειάζονται. Γι’ αυτό απαιτούνται νέου τύπου προσεγγίσεις, τέτοιες που ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να επεξεργαστεί. Και λόγω της ιδεολογικής δομής του (ο κρατισμός είναι κυρίαρχος), αλλά κυρίως λόγω των εμμονών του…

Ιnfo

Θ. Μητράκος και Θ. Γεωργιάδης, «Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του ελληνικού συστήματος κοινωνικής αλληλεγγύης: πρόσφατες εξελίξεις», ΙΣΤΑΜΕ, 2006.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή