Ο ιός της Σκωτίας

2' 16" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου διεσώθη, αφού η πλειοψηφία των πολιτών της Σκωτίας ψήφισε κατά της αποσχίσεως από τη Μεγάλη Βρετανία. Το πρόβλημα ελύθη για ένα διάστημα –μεγάλο ή βραχύ, αδιάφορο– και αυτό έχει ασφαλώς τη σημασία του για την πολιτική τάξη πραγμάτων στη συγκεκριμένη χώρα. Δεν είναι βέβαιο, ωστόσο, εάν η ήττα των αυτονομιστών της Σκωτίας αμβλύνει τελικώς παρόμοιες τάσεις που υπάρχουν στην Ευρώπη και εκδηλώνονται κατά καιρούς, με ένταση διαφορετική κατά περίπτωση.

Ο καταλυτικός ρόλος των «εθνικιστικών ιδεών» αναλύθηκε διεξοδικά όλο αυτό το διάστημα και η συγκεκριμένη τάση υποστηρίχθηκε ή επικρίθηκε, ανάλογα με τις τροπές του νου του εκάστοτε αναλυτού. Αλλά οι αποσχιστικές τάσεις δεν θα αναπτύσσονταν με τόση ένταση, εάν, εγκαταλείποντας το ασφαλές περιβάλλον παραδοσιακών πολυεθνών κρατικών οντοτήτων, δεν υπήρχε η βεβαιότητα ή η ψευδαίσθηση εντάξεως σε έναν άλλο, ευρύτερο ευρωπαϊκό σχηματισμό.

Οι αυτονομιστές της Σκωτίας, της Καταλωνίας, της Λομβαρδίας στη Βόρειο Ιταλία, της Φλάνδρας στο Βέλγιο δεν θα επιχειρούσαν άλμα στο κενό, εάν δεν πίστευαν ότι –μετά τις πρώτες αντιρρήσεις– θα ενσωματώνονταν στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τελικώς θα ευτυχούσαν. Πάσχουν, θα έλεγε κανείς, οι ανά την Ευρώπη αυτονομιστές από το σύνδρομο του Κοριολανού. Πιστεύουν, όπως και ο σαιξπηρικός ήρωας, ότι «υπάρχει ένας άλλος κόσμος έξω», αλλά αυτός ο «άλλος κόσμος» ενέχει σοβαρούς κινδύνους και απαιτεί εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων οδυνηρότερης μορφής, ενδεχομένως, παρά το σύστημα από το οποίο προσπαθούν να αποδράσουν. Εάν έριχναν μία προσεκτικότερη ματιά στον Νότο, ίσως να διαπίστωναν πόσο επισφαλείς είναι οι προσδοκίες τους.

Η τάση αυτονομήσεως εθνικών οντοτήτων –παράγωγο των αστικών καθεστώτων– ενισχύθηκε από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας που μεθοδεύθηκε από τους Γερμανούς και ολοκληρώθηκε χάρις στη στρατιωτική επίθεση του ΝΑΤΟ, με τον ακρωτηριασμό της Σερβίας.

Τελείως συμπτωματικά, ο πλέον ένθερμος υποστηρικτής του «ανθρωπιστικού πολέμου» εναντίον της Σερβίας ήταν ο τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας κ. Τόνι Μπλερ και ο υπουργός Αμύνης κ. Τζορτζ Ρόμπερτσον, Σκωτσέζος στην καταγωγή. Εθεωρήθη τότε οι δημοκρατικές χώρες της Δύσεως δεν κινδύνευαν από τον ιό των αποσχιστικών κινημάτων. Αλλά αυτό είναι ένα παρεμπίπτον θέμα.

Εξόχως ενδιαφέρον ασφαλώς το πείραμα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Επιτυχές επίσης, παρά τους δισταγμούς ή τα σφάλματα, και ελπίδα των συνετών πολιτών της ευρωπαϊκής ηπείρου είναι ότι η προσπάθεια θα εξακολουθήσει και ότι σταδιακώς θα ολοκληρωθεί. Αλλά οι προκλήσεις που αναδύονται είναι τεράστιες και ως εκ τούτου δυσεπίλυτες, με δεδομένο το έλλειμμα πολιτικής ηγεσίες στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και γενικότερα της Δύσεως.

Στη σημερινή συγκυρία, η ενίσχυση των αποσχιστικών τάσεων είναι μόνον ένα από τα παράγωγα που δημιουργεί η νέα ευρωπαϊκή τάξη πραγμάτων. Στην άλλη άκρη του φάσματος έχει εμφανιστεί μία δυναμική επιβεβαιώσεως του εθνικού αισθήματος, που γενικά χαρακτηρίζεται ως άνοδος της άκρας Δεξιάς. Μεταξύ αυτών των δύο ροπών, μία άνευρη ευρωπαϊκή πολιτική ηγεσία επιχειρεί να τετραγωνίσει τον κύκλο. Οφείλουμε να την αντιμετωπίσουμε με κατανόηση, αλλά αυτό δεν αρκεί ασφαλώς.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή