Παρακολουθώντας τις ομιλίες του πρωθυπουργού και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Θεσσαλονίκη για την ελληνική οικονομία, ακούσαμε πολλά για φοροελαφρύνσεις, για επιδόματα και αυξήσεις σε μισθούς, για την ανάγκη να εισρεύσουν στη χώρα περισσότερα χρήματα από την Ε.Ε. Δεν ακούσαμε λέξη για κάτι που θα ’πρεπε να αποτελεί το βασικό θέμα συζήτησης στη χώρα: πώς θα παραχθεί νέος πλούτος. Η αντιπαράθεση εξαντλείται στο πώς θα γίνει καλύτερη διανομή των υπαρχόντων πόρων, ελάχιστοι όμως ασχολούνται με το πώς θα μεγαλώσει «η πίτα». Κι αυτό δεν θα το απαντήσει ούτε η Ε.Ε. ούτε το ΔΝΤ ούτε κάποιος άλλος. Πρέπει να το απαντήσουμε εμείς.
Ο Αντ. Σαμαράς παρέπεμψε στο άμεσο μέλλον προκειμένου να παρουσιάσει κάποιους μεταρρυθμιστικούς στόχους, παρότι αυτό θα ’πρεπε να τον απασχολεί από τότε που βρισκόταν στην αντιπολίτευση. «Στο επόμενο τετράμηνο, θα ανακοινωθούν οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις για τα επόμενα χρόνια, που θα αποτελούν το ελληνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Που δεν θα μας επιβάλλεται απέξω. Θα είναι δικό μας», ανέφερε. Περιμένουμε, λοιπόν, να ακούσουμε τι έχει κατά νουν.
Τον Αλέξη Τσίπρα δεν φαίνεται να τον απασχολεί καθόλου το θέμα. Οπως τόνισε στη Θεσσαλονίκη, «το Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ περιλαμβάνει τέσσερις μεγάλους πυλώνες: α) πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, β) άμεσα μέτρα για την επανεκκίνηση της οικονομίας, γ) εθνικό σχέδιο για την ανάκτηση της εργασίας, δ) θεσμικός και δημοκρατικός μετασχηματισμός του πολιτικού συστήματος». Ακούσαμε υποσχέσεις γι’ αυτούς που υποφέρουν, στήριξη της κατανάλωσης και αύξηση της ρευστότητας, πουθενά όμως για το πώς θα αυξηθεί ο πλούτος που δημιουργεί η χώρα.
Θεωρητικά όλοι συμφωνούν ότι η ελληνική οικονομία πρέπει να στηριχθεί στην έρευνα και την καινοτομία, προκειμένου να παράγει προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας και να μη μετατραπεί σε μια οικονομία χαμηλών μισθών. Ομως μένουμε στις ευχές και το χάσμα από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες μεγαλώνει. Τα αποτελέσματα έρευνας του Ινστιτούτου Bruegel δείχνουν ότι, στα χρόνια της κρίσης, χώρες που συγκαταλέγονται στους πρωτοπόρους της καινοτομίας, όπως η Γερμανία, η Φινλανδία και η Δανία, αύξησαν τις κρατικές δαπάνες για έρευνα και καινοτομία και αυτή τη στιγμή έχουν ανέλθει στο 2% του προϋπολογισμού τους. Θα πει κάποιος «μα, αυτοί δεν έχουν προγράμματα λιτότητας». Η Πορτογαλία, που βρισκόταν σε πρόγραμμα, έκανε περικοπές, αλλά αναλογικά πολύ μικρότερες απ’ ό,τι σε άλλες κρατικές δαπάνες και το ποσοστό της στους συγκεκριμένους τομείς παραμένει από τα υψηλότερα στην Ευρώπη, (2% του ΑΕΠ). Το παράδειγμα που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας είναι η Εσθονία, η οποία, εφαρμόζοντας σκληρό πρόγραμμα λιτότητας, αντί να μειώσει αύξησε σημαντικά το ποσοστό για έρευνα και καινοτομία στο 2,1% του προϋπολογισμού της. Στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό ήταν το χαμηλότερο στην Ε.Ε., ακόμη και στις εποχές της «δανεικής ευμάρειας». Σήμερα, στη διάρκεια της κρίσης και ύστερα από συνεχείς περικοπές, έχει πέσει στο 0,7%.
Κατά τα λοιπά, συνεχίζουμε να διαφωνούμε για το ποιος θα μοιράσει καλύτερα το υπάρχον ΑΕΠ και πώς θα έρθει πλούτος από τα πετρέλαια, την «Τράπεζα της Ανατολής», τη διαγραφή των χρεών και τις μεταβιβάσεις από τον Βορρά.