Η είδηση της ανακάλυψης του ταφικού μνημείου στην Αμφίπολη δημιούργησε τις τελευταίες ημέρες παγκόσμια περιέργεια. Χιλιάδες είναι μέχρι στιγμής οι πολίτες που έχουν προσπαθήσει να επισκεφθούν τον υπό ανασκαφή αρχαιολογικό χώρο. Αυτό όμως που καταφέρνουν είναι να αντικρίσουν ένα μπλόκο της αστυνομίας, που απαγορεύει την πρόσβαση για λόγους ασφαλείας. Το υπουργείο Πολιτισμού δεν έχει μεριμνήσει ούτως ώστε να δημιουργηθεί ένα υποτυπώδες στέγαστρο, σε ασφαλές σημείο από το επίκεντρο της ανασκαφής, που να επιτρέπει την εξ αποστάσεως θέαση του μνημείου από τους χιλιάδες ανθρώπους που το προσεγγίζουν καθημερινά.
Η δημιουργία ενός τέτοιου στεγάστρου (που θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί ακόμη και από χορηγό), με την παρουσία ενός ξεναγού και φυσικά αστυνομικού, θα δικαιολογούσε και τη θέσπιση ακόμα κι ενός συμβολικού εισιτηρίου της τάξεως του ενός ή δύο ευρώ, όπου θα κατευθυνόταν αποκλειστικά στην ταχεία ολοκλήρωση του ανασκαφικού έργου.
Με άλλα λόγια, θα έλυνε το πρόβλημα εκείνο που κατά καιρούς επικαλείται το υπουργείο Πολιτισμού, της έλλειψης δηλαδή κονδυλίων για τη συνέχιση των ανασκαφών!
Προφανώς και κανείς δεν μιλάει για τη δημιουργία μιας «πολιτιστικής φάμπρικας» και μαζικής εισόδου τουριστών στο μνημείο με μοναδικό σκοπό το κέρδος. Εδώ το μόνο κέρδος είναι η ανάδειξη του ίδιου του μνημείου. Μιλάμε για μια ορθολογική, προσεκτικά σχεδιασμένη διαδικασία όπου ένας συγκεκριμένος αριθμός πολιτών κάθε ημέρα θα μπορούσε να δει το μνημείο, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη γρήγορη αποπεράτωση των εργασιών. Πάντα με σεβασμό στην ασφάλεια και την ακεραιότητα των ευρημάτων, αλλά και των ανθρώπων που εργάζονται στον χώρο.
Δυστυχώς, το υπουργείο Πολιτισμού δεν έχει συντάξει μέχρι σήμερα ένα σχέδιο οικονομικής απόδοσης μιας σημαντικής ανασκαφής. Και αυτό είτε γιατί φοβάται την εξ αριστερών αντίληψη ότι τα μνημεία δεν (πρέπει να) παράγουν οικονομικό όφελος (και επομένως η μόνη πηγή χρηματοδότησής τους είναι το κράτος) είτε γιατί φοβάται μήπως χαρακτηριστεί η κίνηση αυτή λαϊκίστικη, επιπόλαιη και αναντίστοιχη της σοβαρότητας της ανασκαφής. Και οι δύο λόγοι είναι καθαρά πολιτικοί και εδράζονται στη διαχρονική φοβία των ιθυνόντων να αναπτύξουν, επιτέλους, μια σοβαρή και χωρίς προκαταλήψεις πολιτιστική διαχείριση με πολλαπλά οφέλη για τον τόπο, αλλά πρωτίστως για τα ίδια τα μνημεία.
* Ο κ. Ομηρος Τσάπαλος είναι υποψήφιος διδάκτωρ Πολιτιστικής Διπλωματίας.