Η στρατηγική του Μάριο Ντράγκι για την αναθέρμανση της οικονομίας της Ευρωζώνης φαίνεται να στηρίζεται στην υποτίμηση του ευρώ. Μολονότι επιμένει πως η ισοτιμία του ευρώ δεν αποτελεί στόχο, τα στελέχη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν κρύβουν ότι εγκρίνουν τη διολίσθηση του νομίσματος κατά σχεδόν 10%.
Η υποτίμηση αυξάνει το κόστος των εισαγωγών και αναβαθμίζει την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών δίνοντας ώθηση στον πληθωρισμό. Από τη στιγμή που η ΕΚΤ ανακοίνωσε τα νέα μέτρα και προπαντός την πρόθεση του Μάριο Ντράγκι να διογκώσει τον ισολογισμό της τράπεζας κατά ένα τρισ. ευρώ, το ευρώ έχει υποχωρήσει από τα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δυόμισι ετών στα οποία βρισκόταν τον Μάιο.
«Οταν ο Ντράγκι μίλησε για διόγκωση του ισολογισμού της ΕΚΤ, νομίζω είχε στον νου του την ισοτιμία του ευρώ», σχολιάζει ο Μάρτιν βαν Βλιτ, οικονομολόγος του ομίλου ING NV στο Αμστερνταμ, που εκτιμά πως ο πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας «θα είναι ευτυχής που βλέπει το ευρώ να υποχωρεί, καθώς έχει επίγνωση ότι ένας σημαντικός δίαυλος μεταφοράς της πολιτικής του είναι η ισοτιμία». Μετά την τελευταία συνάντηση του Δ.Σ., τα μέλη του αναφέρονταν στον ρόλο του ευρώ ενώ ο Ντράγκι δήλωσε πως η υποχώρηση του νομίσματος αντανακλά τη διαφορά πολιτικής ανάμεσα στη Fed και την ΕΚΤ. Τέτοια σχόλια ακούγονται σε περιπτώσεις ανταγωνιστικών υποτιμήσεων, όταν οι χώρες προσπαθούν να ενισχύσουν τις εξαγωγές τους υποτιμώντας τα νομίσματά τους. Ισως η ΕΚΤ αδιαφορήσει για τα συμβατικά μέσα με τα οποία θα μπορούσε να διατηρήσει την πίεση στο ευρώ, καθώς δήλωσε προσφάτως πως τα επιτόκια έχουν μειωθεί στο κατώτερο επίπεδό τους. Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση του Bloomberg μεταξύ οικονομολόγων, το Δ.Σ. θα αφήσει το βασικό επιτόκιο αμετάβλητο στο 0,05% και το επιτόκιο καταθέσεων στο -0,2%. Το ευρώ υποχώρησε χθες μέχρι το 1,2664 δολάριο καταγράφοντας το χαμηλότερο επίπεδό του από τον Νοέμβριο του 2012. «Η πολιτική της ΕΚΤ υπήρξε αποτελεσματική στην αποδυνάμωση του ευρώ», σχολιάζει ο Νικ Μάθιους, οικονομολόγος της Nomura International Plc του Λονδίνου, που τονίζει πως «η ισοτιμία είναι σαφώς ένας τρόπος με τον οποίο υπολογίζει η ΕΚΤ την αποτελεσματικότητα των μέτρων της».
Τον Μάρτιο ο Ντράγκι υπενθύμισε πως με κάθε 10% μόνιμη ανατίμηση της ισοτιμίας μειώνεται ο πληθωρισμός κατά 40 ώς 50 μονάδες βάσης. «Μια από τις συνέπειες που επιδιώξαμε αφορούσε την ισοτιμία», δήλωσε ο Βέλγος Λουκ Κοέν μετά την απόφαση του Σεπτεμβρίου, ενώ ο ομόλογός του της Ιταλίας Ιγνάσιο Βίσκο τόνισε πως ένα ασθενέστερο ευρώ είναι «η σωστή αντίδραση» στα μέτρα της ΕΚΤ. Απομένει να δούμε αν η πολιτική αυτή θα αποβεί αποτελεσματική ως προς το να αυξήσει τον πληθωρισμό που μάλλον έχει επιβραδυνθεί στο 0,3%.
Σύμφωνα με τον Ντράγκι, η ΕΚΤ είναι πρόθυμη να προχωρήσει σε περαιτέρω μέτρα αν χρειαστεί. Η πρώτη φάση του σχεδίου του ήταν κατώτερη των προσδοκιών, καθώς οι τράπεζες άντλησαν δάνεια ύψους μόλις 82,6 δισ. ευρώ στη δημοπρασία. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ έχει αφήσει ανοιχτό το ερώτημα αν η τράπεζα θα προχωρήσει σε εκτεταμένες αγορές κρατικών ομολόγων, δηλαδή σε ποσοτική χαλάρωση. Κάτι τέτοιο θα προκαλούσε έντονη αντίδραση από τη Γερμανία. Ο πρόεδρος της Bundesbank έχει ήδη ταχθεί κατά των αγορών κρατικών ομολόγων, κατά των μειώσεων επιτοκίων και των αγορών τιτλοποιημένων δανείων. Την περασμένη εβδομάδα, ο κ. Ντράγκι δήλωσε πως η επιτυχία της πολιτικής της ΕΚΤ θα εξαρτηθεί από το κατά πόσον θα προωθήσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις οι κυβερνήσεις. Ωστόσο, όταν οι δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ότι βυθίζεται η εμπιστοσύνη και παραπαίει η ανάκαμψη, η ισοτιμία ίσως αποδειχθεί ο καλύτερος τρόπος για να ενισχυθούν σύντομα οι τιμές. «Η πορεία της ισοτιμίας ενδιαφέρει πολύ περισσότερο την ΕΚΤ τώρα», σχολιάζει ο Φρεντερίκ Ντουκροζέτ της Credit Agricole CIB και τονίζει: «Υπάρχει χάσμα ανάμεσα σε αυτό που διακηρύττει επισήμως η τράπεζα και σε αυτό που στοχεύει στην πράξη».