«Ευλογία και κατάρα» είναι το σκιώδες τραπεζικό σύστημα, προσεγγίζοντας τα 60 τρισ. δολάρια στον ανεπτυγμένο και αναπτυσσόμενο κόσμο. Οπως προκύπτει από την τελευταία έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για την παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα, το σκιώδες τραπεζικό σύστημα επεκτείνεται και μεταλλάσσεται ενόσω οι δραστηριότητες των παραδοσιακών τραπεζών περιορίζονται από τους αυστηρότερους κανόνες που επιβλήθηκαν ύστερα από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-09. Παροτρύνει δε τις κυβερνήσεις να συνεργαστούν μεταξύ τους προκειμένου να αποκομίσουν τα οφέλη της σκιώδους τραπεζικής χωρίς τους κινδύνους.
ΗΠΑ
Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι αποσταθεροποίησης ελλοχεύουν στις ΗΠΑ, όπου οι σκιώδεις τραπεζικές δραστηριότητες υπολογίζονται από 15 έως 25 τρισ. δολάρια. Στην Ευρώπη, το σκιώδες τραπεζικό σύστημα αποτιμάται στα 13,5 με 22,5 τρισ. δολάρια, στην Ιαπωνία στα 2,5 με 6 τρισ. δολάρια και στις αναδυόμενες αγορές στα 7 τρισ. δολάρια. Η πλήρης έκθεση θα δοθεί στη δημοσιότητα στις 8 Οκτωβρίου, αλλά ορισμένα κεφάλαια αναρτήθηκαν χθες στην ιστοσελίδα του οργανισμού.
Το ΔΝΤ αναφέρει στο σχετικό κεφάλαιο για τη σκιώδη τραπεζική ότι ένας ακόμη παράγοντας που ενθαρρύνει την εξάπλωσή της είναι ένα περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων και αποδόσεων, καθώς οι επενδυτές επιδιώκουν να τοποθετήσουν τα χρήματά τους σε πιο εξεζητημένα προϊόντα, παρέχοντας έτσι εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης. Παίκτες του σκιώδους τραπεζικού συστήματος είναι εταιρείες διαχείρισης διαθεσίμων και κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου (hedge funds). «Η σκιώδης τραπεζική μπορεί να συμπληρώσει κενά που δημιουργούνται από την παραδοσιακή τραπεζική, διαδραματίζοντας εποικοδομητικό ρόλο με την επέκταση της πίστωσης και την ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά», υπογραμμίζεται από τον οργανισμό.
Το ΔΝΤ επισημαίνει πως είναι δύσκολο να ορίσει κανείς αυστηρά τα όρια ανάμεσα στο παραδοσιακό και το σκιώδες τραπεζικό σύστημα καθώς υπάρχει όλο και μεγαλύτερη αλληλεπίδραση ανάμεσά τους. Στις ανεπτυγμένες οικονομίες, ειδικότερα, ο δανεισμός εκτός τραπεζικού κλάδου αυξάνεται ραγδαία, καθώς οι εμπορικές τράπεζες αποτραβιούνται από συγκεκριμένες δραστηριότητες λόγω των αυστηρότερων κανόνων. Στην κατηγορία των νέων δανειστών περιλαμβάνονται συνταξιοδοτικά ταμεία και ασφαλιστικές εταιρείες. Επιπροσθέτως, αμερικανικές οντότητες σαν τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια παρέχουν μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση σε ευρωπαϊκές εταιρείες μέσα από την έκδοση, για παράδειγμα, ομολογιακών δανείων. Στις ΗΠΑ, ο δανεισμός εκτός τραπεζικού κλάδου με μόχλευση έχει αυξηθεί από το 20% προ 14ετίας στο 80% πέρυσι. Στο συγκεκριμένο κεφάλαιο της έκθεσης για την Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα, το ΔΝΤ προσδιορίζει ως σκιώδες τραπεζικό σύστημα την οποιαδήποτε μορφή χρηματοδότησης πέραν της «παραδοσιακής τραπεζικής», συμπεριλαμβανομένης της τιτλοποίησης είτε περιλαμβάνεται σε έναν τραπεζικό ισολογισμό είτε είναι ενσωματωμένη σε επενδυτικό όχημα ειδικού σκοπού (special purpose vehicle, SPV).