Η νεοπαγής τραπεζική ένωση στην Ευρωζώνη υποτίθεται πως θα διερρήγνυε τον φαύλο κύκλο του δημοσίου χρέους, εντός του οποίου οι προβληματικές τράπεζες έθεταν σε κίνδυνο τις εξασθενημένες χώρες και αντίστροφα. Πρώτο της μέλημα ήταν να διενεργήσει μία δυναμική εξέταση για το πόσο κεφάλαιο μπορούσε κάθε τράπεζα να υπολογίζει, εάν ανέκυπταν αντίξοες συνθήκες. Ωστόσο, η νέα ενιαία εποπτική αρχή φαίνεται πως μπορεί, όχι να χαλαρώσει, αλλά να επιτείνει την αλληλεξάρτηση κράτους και τραπεζών. Τα τεστ κοπώσεως, τα οποία θα εγκαινιαστούν στις 26 Οκτωβρίου υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα υποβάλουν τις ευρωπαϊκές τράπεζες σε ένα γενικευμένο και κοινό μακροοικονομικό σοκ. Οι ίδιες θα κληθούν να δείξουν πως η θεμελιώδης κεφαλαιακή τους επάρκεια Tier 1 μετά τους κραδασμούς θα ανέρχεται στο τουλάχιστον 5,5% των σταθμισμένων περιουσιακών τους στοιχείων. Εντούτοις, ο μοναδικός εποπτικός μηχανισμός της ΕΚΤ, η οποία, αρχής γενομένης από τις 4 Νοεμβρίου, θα ελέγχει απευθείας τα τραπεζικά ιδρύματα της Ευρωζώνης, έχει συγκατατεθεί στο να τα διευκολύνει να «περάσουν» τη διαδικασία. Τα σχετικά αναφέρει έγκυρη πηγή.
Το ακανθώδες σημείο αφορά τους «αναβαλλόμενους φόρους τραπεζών» (deferred tax credits/ DTC), δηλαδή τα χρήματα, τα οποία οι κυβερνήσεις οφείλουν αναδρομικά στις τράπεζες της χώρας τους, όταν τα προηγούμενα χρόνια είχαν εμφανίσει ζημίες. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές στην Ευρώπη επινόησαν έναν τρόπο παράκαμψης των κανόνων κεφαλαιακής επάρκειας της Βασιλείας ΙΙΙ, οι οποίοι απαιτούν μία παραλλαγή των λεγόμενων «αναβαλλόμενων φορολογικών περιουσιακών στοιχείων» (deferred tax assets/ DTA) να εξαλειφθεί σταδιακά από τους υπολογισμούς των κεφαλαίων των τραπεζών έως το 2018. Συνήθως τα DTA αρχίζουν να έχουν αντίκτυπο, αφ’ ης στιγμής μία τράπεζα επανέρχεται στην κερδοφορία, οπότε δεν θα πρέπει να λογίζονται ως κεφάλαια απορρόφησης ζημιών. Από την άλλη πλευρά, οι αναβαλλόμενοι φόροι είναι πληρωτέοι, οποτεδήποτε μία τράπεζα τους χρειαστεί. Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία έχουν ήδη μετακινήσει πολλά αναβαλλόμενα φορολογικά περιουσιακά στοιχεία (DTA) σε αναβαλλόμενους φόρους τραπεζών (DTC), ενώ τις ακολουθεί και η Ελλάδα. Αυτό μπορεί να αποδειχθεί σημαντική τόνωση των τραπεζών. Κατά μέσο όρο το 15% των κεφαλαίων των πορτογαλικών τραπεζών απαρτίζεται από DTA και το 30% και πλέον ορισμένων ελληνικών τραπεζών.
Η χρήση των DTC δεν αποδυναμώνει την αξιοπιστία των τεστ κοπώσεως μόνον, αλλά επιπλέον, επαναφέρει τη διασύνδεση μεταξύ δημοσίου χρέους και των αντίστοιχων τραπεζών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όντως, καταβάλλονται προσπάθειες να προστατευθούν τα δημόσια οικονομικά των κυβερνήσεων, επιτρέποντάς τους να εξασφαλίσουν μερίδιο στο προβληματικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα. Εντούτοις, όπως προειδοποίησε η ΕΚΤ, θα ήταν περισσότερο υγιές οι τράπεζες να εξευρίσκουν οι ίδιες το αναγκαίο κεφάλαιο. Επί του παρόντος η ΕΚΤ είναι διχασμένη ανάμεσα σε δύο εν μέρει αντιμαχόμενους ρόλους. Πρέπει να είναι σκληρή στα θέματα επάρκειας ως επόπτρια τραπεζών. Ως Κεντρική Τράπεζα φοβάται τον αποπληθωρισμό και επιδιώκει να ενισχύσει τα δάνεια στην Ευρωζώνη, κάτι το οποίο θα είναι δύσκολο, εάν οι κεφαλαιακές ανάγκες ωθήσουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε νέο κύμα απομόχλευσης. Θεωρητικά υφίσταται ένα κινεζικό τείχος ανάμεσα στη διοίκηση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού και του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, που έχει αναλάβει τη νομισματική πολιτική. Πάντως, θα ήταν παράδοξο για το πρώτο Σώμα να δυσκολέψει το έργο του δεύτερου, ειδικά εφόσον παρατηρείται κάποια αλληλεπικάλυψη σε όρους προσωπικού τους. Πάντως, οι όποιες απόπειρες να σκληρύνει η στάση του εποπτικού μηχανισμού θα πρέπει να εγκριθεί από τη διοίκησή του. Επιτρέποντας στις τράπεζες να έχουν κεφάλαιο, που τις δένει ξανά με το κράτος τους, θα σημάνει πως το νόημα των τεστ κοπώσεως θα περιοριστεί.