Πριν από περίπου 10 χρόνια, ένα απόγευμα καθημερινής στον 8ο όροφο του κτιρίου του υπουργείου Παιδείας στην οδό Μητροπόλεως, μία μικρή ομάδα δημοσιογράφων περίμενε να ολοκληρωθεί η συνάντηση του υπουργού με τους εκπροσώπους πόλης της Πελοποννήσου. Η συνάντηση γινόταν για να συζητηθεί το αίτημα των βουλευτών του νομού και του δημάρχου της πόλης να δημιουργηθεί τμήμα ΑΕΙ σ’ αυτήν. Ουδείς, βεβαίως, πίστευε ότι η συνάντηση ήταν αποφασιστική για την τύχη του αιτήματος, διότι η ικανοποίηση αναλόγων ρουσφετολογικών αιτημάτων έχει μελετηθεί προηγουμένως σε γραφεία υπουργικών συμβούλων και βουλευτών και οι τελικές συναντήσεις έχουν απλώς και μόνον επικοινωνιακή αξία: για να ανακοινώσει ο υπουργός τα χαρμόσυνα νέα στους… αγωνιώντες κατοίκους της ενδιαφερόμενης πόλης, και δίπλα στον υπουργό διάφοροι τοπικοί παράγοντες, φορώντας τα καλά τους, να μπουν στο εορταστικό, αναμνηστικό ενσταντανέ.
Δέκα χρόνια μετά, πληροφορούμαι ότι σχεδόν το 70% των φετινών εισακτέων στο Τμήμα που ιδρύθηκε εκείνο το απόγευμα στον 8ο όροφο έχει δηλώσει πρόθεση να πάρει μετεγγραφή είτε προς σχολή της Αθήνας είτε προς σχολή της Πάτρας και κάποιοι λιγότεροι για τη Θεσσαλονίκη. Οι παράγοντες της πόλης μάλλον έχουν ρίξει… πλερέζες, καθώς διαπιστώνουν ότι οι γκαρσονιέρες και τα δυάρια της περιοχής θα μείνουν ξενοίκιαστα από φοιτητές.
Το λάθος είναι και δικό τους. Οι δήμαρχοι και οι βουλευτές που θρηνούν για τα ξενοίκιαστα διαμερίσματα των περιοχών τους ευθύνονται διότι κάποτε με ενθουσιασμό έπαιξαν το παιχνίδι της εκάστοτε κυβέρνησης που χρησιμοποιεί την τριτοβάθμια εκπαίδευση ως πιόνι στα μικροκομματικά της σχέδια. Οταν η μέση ελληνική οικογένεια μπορούσε να υποστηρίξει την εσωτερική φοιτητική μετανάστευση, ο κυβερνητικός στόχος ήταν η δημιουργία νέων Τμημάτων «σε κάθε πόλη και χωριό», με κύριο στόχο να ενισχυθούν οι τοπικές οικονομίες. Αντιστρόφως, σήμερα, που οι οικογένειες δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν σπουδές εκτός έδρας, τα συμφέροντα των τοπικών κοινωνιών μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Προέχει να εξυπηρετηθούν οι γονείς μέσω των μετεγγραφών που θα πλημμυρίσουν τα κεντρικά ΑΕΙ και θα αδειάσουν τα περιφερειακά. Μία πολιτική καθόλου άστοχη, ιδωμένη με κριτήρια μικροκομματικά. Μόνο που από αυτό το πλαίσιο πολιτικού σχεδιασμού απουσιάζει το σκέλος της οργάνωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τόσο σε επίπεδο ακαδημαϊκό (καθηγητές, εργαστηριακός εξοπλισμός) όσο και φοιτητικής μέριμνας (φοιτητικές εστίες και λέσχες). Ετσι, ακόμη και τα περιφερειακά ΑΕΙ που έχουν αποκτήσει σοβαρή ακαδημαϊκή οντότητα θα κλυδωνισθούν λόγω μετεγγραφών.
Τα ΑΕΙ αντιμετωπίσθηκαν από τις κυβερνήσεις ως μικρομάγαζα που μπορούν να ανοιγοκλείνουν με βάση τις τάσεις της οικονομίας. Οπως συμβαίνει στο κομμάτι της αθηναϊκής διασκέδασης: κάποια περίοδο το limit up της ήταν στην περιοχή του Ψυρρή, σήμερα είναι στην περιοχή της Αγίας Ειρήνης. Μόνο που τα ΑΕΙ δεν είναι μπαρ!