Νομπέλ για «GPS εγκεφάλου»

2' 10" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σε τρεις επιστήμονες, έναν Βρετανοαμερικανό και δύο Νορβηγούς απονεμήθηκε το φετινό βραβείο Νομπέλ Ιατρικής και Φυσιολογίας. Οι επιστήμονες τιμήθηκαν με την ανώτατη διάκριση της ιατρικής επιστήμης επειδή με τις εργασίες τους κατάφεραν να αποκρυπτογραφήσουν τους μηχανισμούς του εγκεφάλου με τους οποίους γνωρίζουμε πού βρισκόμαστε και ότι μπορούμε να μετακινηθούμε από ένα σημείο σε ένα άλλο.

Ο Βρετανοαμερικανός και οι δύο Νορβηγοί ανακάλυψαν τα κύτταρα που μας επιτρέπουν να προσανατολιζόμαστε και να αξιολογούμε τις αποστάσεις.

Οι βραβευθέντες είναι ο καθηγητής Τζον Ο’ Κιφ και οι Μέι Μπριτ Μόζερ και Εντβαρντ Μόζερ, που είναι ζευγάρι.

Μάλιστα οι διαπιστώσεις τους μπορεί να βοηθήσουν ώστε να καταλάβουμε γιατί οι πάσχοντες από τη νόσο του Αλτσχάιμερ δεν αναγνωρίζουν τον περιβάλλοντα χώρο. Οπως αναφέρει το σκεπτικό της απόφασης της επιτροπής του βραβείου Νομπέλ «οι ανακαλύψεις τους μπορεί να επέλυσαν ένα πρόβλημα το οποίο απασχολούσε επί αιώνες, φιλοσόφους και επιστήμονες».

«Κύτταρα πλέγματος»

Ο καθηγητής Τζον Ο’ Κιφ του University College του Λονδίνου ανακάλυψε το πρώτο κομμάτι του εσωτερικού συστήματος προσδιορισμού θέσης του εγκεφάλου το 1971. Εδειξε με τα πειράματά του ότι μία ομάδα εγκεφαλικών κυττάρων ποντικιού εδραστηριοποιείτο κάθε φορά που το πειραματόζωο βρισκόταν σε συγκεκριμένο σημείο μέσα σε ένα δωμάτιο, ενώ όταν το ποντίκι βρισκόταν σε διαφορετική τοποθεσία, πάντα μέσα στο δωμάτιο, ενεργοποιείτο μία διαφορετική ομάδα εγκεφαλικών κυττάρων. Ο καθηγητής Ο’ Κιφ υποστήριζε ότι αυτά τα λεγόμενα «κύτταρα τοποθεσίας», τα οποία βρίσκονται στον ιππόκαμπο, δημιουργούν στο εσωτερικό του εγκεφάλου ένα είδος χάρτη.

Το 2005, το ζευγάρι Μέι – Μπριτ και Εντβαρντ Μόζερ ανακάλυψαν ένα διαφορετικό σημείο του εγκεφάλου που λειτουργεί σαν να πρόκειται για ναυτικό χάρτη. Τα «κύτταρα πλέγματος» που αποτελούν την περιοχή είναι παρόμοια με τις γραμμές του γεωγραφικού μήκους και πλάτους και βοηθούν τον εγκέφαλο να πλοηγηθεί μέσα στον χώρο και να αξιολογήσει τις αποστάσεις.

Το πέμπτο ζευγάρι

Η εργασία έγινε στο νορβηγικό πανεπιστήμιο Επιστημών και Τεχνολογίας στο Τρόντχαϊμ. Σύμφωνα με το σκεπτικό της απονομής του βραβείου από την επιτροπή Νομπέλ «το πλέγμα κυττάρων» και τα «κύτταρα τοποθεσίας» αποτελούν ένα ολοκληρωμένο σύστημα προσδιορισμού θέσης, ένα εσωτερικό «GPS του εγκεφάλου».

Προστίθεται ότι «πρόκειται για ένα σύστημα το οποίο επηρεάζεται κατά την εμφάνιση ασθενειών όπως είναι η άνοια και το Αλτσχάιμερ» και τονίζεται ότι «η καλύτερη κατανόηση των νευρωνικών μηχανισμών της χωρικής μνήμης γι’ αυτό τον λόγο είναι εξαιρετικά σημαντική και η ανακάλυψη των κυττάρων τοποθεσίας και του πλέγματος κυττάρων είναι σημαντικά άλματα προς την ορθή κατεύθυνση».

Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι οι Μόζερ είναι το πέμπτο ζευγάρι συζύγων που βραβεύεται με βραβείο Νομπέλ από την έναρξη του θεσμού το 1901, ανάμεσα στα οποία το ζεύγος Κιουρί και η Γκέρτι και Καρλ Κόρι που τιμήθηκαν με το Νομπέλ Ιατρικής το 1974.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή