Αξίζει να διαβαστεί και στην Ελλάδα –από τον υπουργό Παιδείας, πανεπιστημιακούς, φοιτητές, πολίτες– η μελέτη που παρουσίασαν την Τρίτη οι Financial Times για το μέλλον των πανεπιστημίων. Ακόμη κι αν κάποιος διστάσει μπροστά στην προοπτική να διαβάσει 60 σελίδες στα αγγλικά, επιμένω: αξίζει έστω και να φυλλομετρήσει τη μελέτη. Τι θα διαβάσει;
– Για τα Moocs. Πρόκειται για καπρίτσιο, για λόξα ή για αξιόπιστη εναλλακτική μέθοδο αντί της διδασκαλίας στο αμφιθέατρο; H λέξη Moocs είναι ακρωνύμιο της φράσης massive open online courses.
– Μία εντυπωσιακή παρουσίαση των κτιριακών υποδομών των πανεπιστημίων, τα οποία αποτελούν ουσιαστικό στοιχείο τόσο της εκπαίδευσης που παρέχουν τα πανεπιστήμια στους φοιτητές τους όσο και του branding των ιδρυμάτων.
– Για τη διεθνοποίηση των πανεπιστημίων, τη στιγμή που η φοιτητική μετανάστευση έχει εκτιναχθεί. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, από το 2000 έως το 2010 ο αριθμός των φοιτητών που σπούδαζαν μακριά από τη χώρα τους αυξήθηκε κατά 99%. Σε απόλυτους αριθμούς το 1975 οι μετανάστες φοιτητές ήταν μόλις 800.000, το 2000 2,1 εκατομμύρια και το 2010 ο αριθμός έφθασε τα 4,1 εκατομμύρια.
– Για την κυριαρχία των αγγλικών στις σπουδές και τις συνεργασίες των πανεπιστημίων.
– Για την πολιτική των τραπεζών στη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων. Το 1,9% των καθαρών κερδών των τραπεζών επενδύθηκε σε πανεπιστήμια. Μεταξύ των τραπεζών, η ισπανική Banco Santander που υποστήριξε τη μελέτη και έχει προχωρήσει σε 1.152 συμφωνίες με πανεπιστήμια ανά τον κόσμο: στις ΗΠΑ, στο Μεξικό, στο Πουέρτο Ρίκο, στην Κολομβία, στη Χιλή, στη Βραζιλία, στην Ουρουγουάη, στην Γκάνα, στην Πορτογαλία, στη Γερμανία, στη Βρετανία, στην Ισπανία, στο Βέλγιο, στην Πολωνία, στη Ρωσία, στο Κατάρ, στα Εμιράτα, στην Κορέα, στην Κίνα, στη Σιγκαπούρη. Συνολικά 700 εκατομμύρια ευρώ θα δώσει η τράπεζα σε πανεπιστημιακά προγράμματα έως το 2018, με προτεραιότητα αυτά που έχουν στόχο τη δημιουργία επιχειρηματικού περιβάλλοντος, τη διεθνοποίηση και τον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων και την εκπαίδευση σε κλάδους προστιθέμενης αξίας.
Μία σύγκριση ανάμεσα σε όσα γίνονται στα πανεπιστήμια του κόσμου και στα ελληνικά πανεπιστήμια θα είναι εκ των προτέρων –και δικαίως– ευάλωτη σε σχόλια περί προσπάθειας υπονόμευσης του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου. Το ελληνικό πανεπιστήμιο δεν πάσχει από έλλειψη αρίστων επιστημόνων, αντίθετα χωλαίνει σε επίπεδο πολιτικής στρατηγικής και διοικητικής υποστήριξής της. Το πρόσφατο «κούρεμα» συμβάσεων του ΕΣΠΑ που αφορούν την ενίσχυση της αριστείας του ερευνητικού προσωπικού των ΑΕΙ και ερευνητικών κέντρων δείχνει πως στην Ελλάδα τα πανεπιστήμια είναι (και θα παραμείνουν, ας μην υπάρχουν αυταπάτες περί του αντιθέτου) έρμαια των μετρίων και του λαϊκισμού μιας αναξιόπιστης ελληνικής Πολιτείας.