Την ώρα που η Ουάσιγκτον ενισχύει την πίεση στην Αγκυρα, προκειμένου η Τουρκία να αναλάβει μεγαλύτερα βάρη στον πόλεμο κατά του «Ισλαμικού Κράτους», η τουρκική κυβέρνηση επαναφέρει στο τραπέζι παλαιά πρότασή της για δημιουργία ζώνης ασφαλείας, κατά μήκος των συνόρων της με τη Συρία.
Τι είπε ο Κέρι
Παρότι Αμερικανοί επιτελείς μελετούν σοβαρά την τουρκική πρόταση, η δημιουργία τέτοιας ζώνης διχάζει την Ουάσιγκτον, καθώς απαιτεί σημαντική διεύρυνση του αμερικανικού ρόλου, οδηγώντας τις ΗΠΑ σε ευθεία σύγκρουση με το καθεστώς Ασαντ.
Η ζώνη ασφαλείας, εκτός από καταφύγιο προσφύγων, θα μπορεί επίσης να αποτελέσει προκεχωρημένη βάση εκπαίδευσης μετριοπαθών ανταρτών. «Πρόκειται για σημείο όπου θα μπορέσει να σχηματισθεί εναλλακτική κυβερνητική δομή και να εκπαιδεύονται ανταρτικές δυνάμεις», λέει ο αναλυτής του ινστιτούτου Atlantic Council, Φρέντρικ Χοφ.
Ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι είπε αυτή την εβδομάδα ότι το σχέδιο αξίζει προσεκτική μελέτη. Το Πεντάγωνο και ο Λευκός Οίκος, όμως, εξέφρασαν τη διαφωνία τους.
Τη διάσταση απόψεων μεταξύ Αγκυρας και Ουάσιγκτον όξυνε, την Πέμπτη, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου, αναφέροντας σε συνέντευξη Τύπου ότι η συμμετοχή της Τουρκίας στον πόλεμο κατά των ισλαμιστών εξαρτάται από τη δημιουργία της συνοριακής ζώνης ασφαλείας. «Η τυραννία και οι σφαγές θα συνεχισθούν όσο το καθεστώς Ασαντ παραμένει στη θέση του», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τσαβούσογλου.
Ο κίνδυνος της ισλαμικής τρομοκρατίας αποτελεί, άλλωστε, θεωρητικό πρόβλημα για τη Δύση. Για την Τουρκία, όμως, οι κρίσεις στη Συρία και στο Ιράκ αποτελούν πραγματικές απειλές, όπως δείχνουν και τα βλήματα που προσγειώνονται εντός τουρκικού εδάφους από τους βομβαρδισμούς στο Κομπάνι.
Οι ειρηνευτικές συνομιλίες
Την ίδια στιγμή, η επίμονη άρνηση της Αγκυρας να παρέμβει στο Κομπάνι ή να επιτρέψει τη διέλευση Κούρδων μαχητών μέσα από το έδαφός της, απειλεί να εκτροχιάσει ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της κυβέρνησης Ερντογάν: τις ειρηνευτικές συνομιλίες με τους Κούρδους της Τουρκίας. Ο Ερντογάν αντιμετωπίζει, πάντως, ένα ακόμη πρόβλημα: η εικόνα του ως ευσεβούς ισλαμιστή ηγέτη απειλείται αν διατάξει στρατιωτική επέμβαση εναντίον σουνιτών, στο πλευρό δυτικών απίστων.
«Η Τουρκία εκμεταλλεύεται τις συνομιλίες με τη Δύση για ενδεχόμενη συμμετοχή της στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους, σε μία προσπάθεια να εξασφαλίσει διεθνή νομιμοποίηση για τον πραγματικό της στόχο: την πάταξη των Κούρδων», λέει ο αναλυτής Χαλίλ Καραβελί του ινστιτούτου Central Asia-Caucasus στη Στοκχόλμη της Σουηδίας.
Ο πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αγκυρα, Φράνσις Ριτσαρντόνε, ο οποίος διευθύνει σήμερα το Κέντρο Ραφίκ Χαρίρι για τη Μέση Ανατολή του ινστιτούτου Atlantic Council, σημειώνει: «Η Αγκυρα έχει ενισχύσει σημαντικά τη συνεργασία της με τη Δύση στην ανταλλαγή πληροφοριών και στον εντοπισμό δικτύων χρηματοδότησης των ισλαμιστών. Πρέπει να ομολογήσω ότι αυτό αποτελεί σαφή πρόοδο, σε σχέση με το παρελθόν. Είναι ικανοποιημένη η Ουάσιγκτον; Οχι. Τα πράγματα βελτιώνονται, όμως, σημαντικά».