Ακούγοντας τις τοποθετήσεις των κυβερνητικών στελεχών, οδηγείσαι στο συμπέρασμα ότι όπου να ’ναι ξεμπερδεύουμε με τα Μνημόνια και μπροστά μας έχουμε μόνο εύκολα. Μετά την πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές, η άποψη που κυριαρχεί είναι «ό,τι κάναμε κάναμε, ήρθε η ώρα να αρχίσουμε να μοιράζουμε». Aπό αυτήν τη λογική υπαγορεύθηκε ο ανασχηματισμός, με βάση αυτή τη λογική κινούνται πολλοί υπουργοί. Για την αξιωματική αντιπολίτευση τα πράγματα είναι ακόμη πιο απλά. Το μόνο που χρειάζεται είναι πολιτική βούληση και θα αρχίσουμε ξανά να ζούμε όπως πριν.
Μπορεί πράγματι τα δημοσιονομικά να βρίσκονται σε τέτοια κατάσταση ώστε να μην απαιτούνται άλλες περικοπές, όμως ο δρόμος που έχουμε μπροστά μας και δυσκολίες έχει και συγκρούσεις. Ηδη έχουν ξεκινήσει, και θα κορυφωθούν τους επόμενους μήνες, περίπλοκες διαπραγματεύσεις για το πώς θα κινηθεί η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια. Τρία πράγματα θεωρούνται βέβαια:
– Η συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Σε αυτόν τον τομέα, παρά τα κάποια βήματα, υπήρξαν οι μεγαλύτερες καθυστερήσεις, επειδή η προώθηση αλλαγών που θα δημιουργούσαν μια περισσότερο ανταγωνιστική οικονομία προσέκρουε σε (μικρά και μεγάλα) συμφέροντα. Κι αν υπήρχε απροθυμία όταν υπήρχαν διαρκείς έλεγχοι, είναι βέβαιο πως λίγα θα αλλάξουν αν αφεθούν στην κυβερνητική βούληση, όταν ήδη υπάρχουν διακηρύξεις για αναίρεση και κάποιων από τα ήδη ψηφισθέντα. Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική πλευρά θα δεσμευθεί για προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών και θα υπάρξει γι’ αυτό θεσμική επιτήρηση, αλλά κυρίως η «επιτήρηση των αγορών». Το πρόγραμμα που θα συμφωνηθεί θα παρουσιαστεί από την κυβέρνηση ως «ελληνικής ιδιοκτησίας».
– Η διατήρηση των δημοσιονομικών ισορροπιών. Ηδη έχουν αρχίσει έντονες πιέσεις για χαλάρωση και το ελληνικό πολιτικό σύστημα έχει δείξει και στα χρόνια της κρίσης ότι δεν ξεχνάει τις παλιές συνήθειές του. Με οποιαδήποτε κυβέρνηση, είναι δεδομένη η αυστηρή επιτήρηση των Βρυξελλών στο πλαίσιο των νέων κανόνων της Ε.Ε. και οι προϋπολογισμοί πρέπει να έχουν πλέον την «ευρωπαϊκή σφραγίδα». Κι όταν δεν επιδεικνύεται ελαστικότητα για τη Γαλλία, είναι ακόμη δυσκολότερο η Κομισιόν να κάνει τα «στραβά μάτια» σε εμάς, όπως γινόταν στο παρελθόν.
– Το τρίτο είναι η περιβόητη «γραμμή χρηματοδότησης». Η Ελλάδα επιθυμεί να αποφύγει ένα τρίτο χρηματοδοτικό πρόγραμμα, γιατί αυτό θα συνοδεύεται ευθέως με όρους και προϋποθέσεις. Ομως δεν πρόκειται να μείνει μόνη στο έλεος των αγορών. Γι’ αυτό συζητείται κάποια «ανοιχτή γραμμή χρηματοδότησης», η οποία θα καλύπτει το ενδεχόμενο να βρεθεί η χώρα ξανά εκτός αγορών.
Το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθεί οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση μετά τις εκλογές είναι δεδομένο. Οι διαδικασίες μόνιμου ελέγχου είναι στη θέση τους, ισχύουν για όλους και δεν πρόκειται να παραβιαστούν επειδή η ελληνική κυβέρνηση (ακόμη και ύστερα από την έκφραση της λαϊκής ετυμηγορίας) θα ζητήσει διαφορετική μεταχείριση. Αρα τίποτα δεν θα αλλάξει; Η επιβεβλημένη αλλαγή πολιτικών στην Ε.Ε. γίνεται αργά και μέσω της διαμόρφωσης κατάλληλων συσχετισμών. Οχι επειδή κάποια χώρα επιθυμεί να ακολουθήσει δικούς της κανόνες.
Η «επόμενη μέρα» θα απέχει πολύ από τις περιγραφές κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης και προσφέρουν κάκιστη υπηρεσία όταν το κρύβουν από τους πολίτες.