Σε τροχιά ανοιχτής σύγκρουσης με αντικείμενο την οικονομική πολιτική της Ευρωζώνης κινούνται πλέον η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ συνεπικουρούμενος από τον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι. Τη στιγμή που η Ευρωζώνη απειλείται με επιστροφή στην ύφεση ύστερα από ένα πολύ σύντομο διάλειμμα αναιμικής ανάπτυξης, η κ. Μέρκελ αισθάνεται ότι το δόγμα λιτότητας και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που επέβαλε τα προηγούμενα χρόνια δέχεται την ισχυρότερη αμφισβήτηση μέχρι σήμερα από τη Γαλλία και την Ιταλία, που ζητούν μετ’ επιτάσεως νομισματικά και δημοσιονομικά μέτρα τόνωσης της οικονομίας.
Με την κατάσταση στις αγορές να θυμίζει την αρχή της κρίσης δημοσίου χρέους της Ευρωζώνης στα τέλη του 2009, η κ. Μέρκελ επέμεινε χθες, στην όλο και πιο μοναχική πορεία της, ότι η Ευρωζώνη πρέπει να συνεχίσει τη λιτότητα και τις μεταρρυθμίσεις προκειμένου να ξεπεράσει την κρίση. «Ολα, και το τονίζω για μία ακόμη φορά, όλα τα κράτη-μέλη πρέπει να σεβαστούν πλήρως τους ενισχυμένους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης», είπε χθες η Γερμανίδα καγκελάριος αναφερόμενη εμμέσως στη Γαλλία και την Ιταλία. Μιλώντας στη γερμανική Βουλή, η κ. Μέρκελ δήλωσε ότι «η κρίση δεν έχει ακόμη ξεπεραστεί, μόνιμα και με βιώσιμο τρόπο, διότι τα αίτια, τα οποία σχετίζονται με την αρχιτεκτονική της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης και την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα κράτη-μέλη, δεν έχουν ακόμη εξαλειφθεί».
Μάλιστα, η κ. Μέρκελ υποστήριξε πως «εμείς στη Γερμανία αποδεικνύουμε ότι η ανάπτυξη και οι επενδύσεις μπορούν να ενισχυθούν χωρίς να παρεκκλίνουμε από το μονοπάτι της (δημοσιονομικής) εξυγίανσης». Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι η γερμανική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 0,2% το β΄ τρίμηνο του 2014, ενώ στις αρχές της εβδομάδας το Βερολίνο αναθεώρησε την πρόβλεψη για ανάπτυξη το 2014 από το 1,8% του ΑΕΠ που πίστευε τον Απρίλιο σε 1,2%, ενώ η πρόβλεψη για το 2015 μειώθηκε από το 2% του ΑΕΠ στο 1,3%. Η βιομηχανική παραγωγή και οι εξαγωγές υποχώρησαν τον Αύγουστο με τον εντονότερο ρυθμό από το 2009, ενώ και το επιχειρηματικό κλίμα βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών. Οι δε επενδύσεις στη Γερμανία περιορίστηκαν το 2013 μόλις στο 17% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ είναι γύρω στο 21%. Οι δε δημόσιες επενδύσεις στη Γερμανία έχουν υποχωρήσει το 2013 μόλις στο 1,6% του ΑΕΠ όταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 2,2%.
Μετά δύο χρόνια απραξίας, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος βλέπει το ποσοστό δημοτικότητάς του να έχει υποχωρήσει στο ναδίρ, τη γαλλική Ακροδεξιά να έρχεται πρώτη στις ευρωεκλογές και τη γαλλική οικονομία να μένει στάσιμη το α΄ εξάμηνο του 2014, αμφισβητεί ευθέως το δόγμα Μέρκελ και τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες αρνούμενος να εφαρμόσει λιτότητα ώστε να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας κάτω από το 3% στα τέλη του 2015. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να «αντιμετωπίσουν την ασθενική κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας» στη σύνοδο κορυφής της ερχόμενης εβδομάδας, είπε ο κ. Ολάντ, διαμορφώνοντας το σκηνικό για μια σειρά συγκρούσεων με την κ. Μέρκελ τους επόμενους μήνες. Η αστάθεια των τελευταίων ημερών οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην πτώση των επενδύσεων και σε «διαδοχικά σχέδια λιτότητας», απάντησε χθες ο Γάλλος πρόεδρος στην κ. Μέρκελ, που λίγες ώρες νωρίτερα δήλωνε σίγουρη ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εφαρμόσει τους δημοσιονομικούς κανόνες υπερασπιζόμενη την αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ουσιαστικά, η κ. Μέρκελ κάλεσε την Κομισιόν να αναπέμψει τον γαλλικό προϋπολογισμό για το 2015, κίνηση με τεράστια πολιτική βαρύτητα η οποία δεν έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν, παρά μόνο σε χώρες που εφαρμόζουν πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. Ενδεχόμενη απόρριψη του γαλλικού προϋπολογισμού από την Κομισιόν στα μέσα Νοεμβρίου είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα θεωρηθεί στο Παρίσι ως κήρυξη πολέμου. Ακριβώς αυτή η πολιτική σύγκρουση μεταξύ Γερμανίας από τη μία πλευρά και Γαλλίας και Ιταλίας από την άλλη αποτελεί σοβαρό λόγο ανησυχίας σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο.
Είναι βέβαιο ότι η σύγκρουση των τριών σημαντικότερων, πολιτικά και οικονομικά, κρατών-μελών της Ευρωζώνης θα αποτελέσει σημαντικό εμπόδιο στην προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να ενισχύσει την ασθμαίνουσα ευρωπαϊκή οικονομία και να αποτρέψει την εμφάνιση αποπληθωρισμού. Η έκβαση της «μάχης» είναι αβέβαιη, αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για την Ευρωζώνη.