Είναι ο αγαπημένος θεατρικός συγγραφέας εδώ και πολλά χρόνια. Και σε κάθε σεζόν, τα ελληνικά θέατρα παρουσιάζουν οπωσδήποτε κάποια από τα έργα του Αντον Τσέχωφ. Φέτος, όμως, έχει την τιμητική του, με αφορμή και τη συμπλήρωση των 110 χρόνων από τον θάνατο του μεγάλου Ρώσου κλασικού. Και στις ελληνικές σκηνές -μεγάλες, μικρές- οι Ελληνες σκηνοθέτες παρουσιάζουν φέτος εννέα έργα του!
Ετσι, ο Νίκος Καραθάνος στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών θα παρουσιάσει τον «Βυσσινόκηπο» σε συνεργασία με τη Λένα Κιτσοπούλου και με τους ηθοποιούς που συνήθως συνεργάζεται τα τελευταία χρόνια (Εμιλυ Κολιανδρή, Χρήστο Λούλη, Λυδία Φωτοπούλου, Αγγελο Τριανταφύλλου). Το ίδιο έργο, με άλλη προσέγγιση, παρουσιάζει η υψίφωνος Τζένη Δριβάλα, σε μια νεοκλασική βίλα στο Μαρούσι, όπου στεγάζεται ο χώρος τέχνης «Ιδιόμελον». Στο θέατρο «Χορν» η δραστήρια Λιλλύ Μελεμέ σκηνοθετεί τον εμβληματικό «Θείο Βάνια» και τους ρόλους θα ζωντανέψουν οι Γιάννης Φέρτης, Στέλιος Μάινας, Γιάννης Βόγλης, Αλεξία Καλτσίκη, Μαρίνα Ψάλτη).
Ενα άλλο πολύ αγαπημένο έργο του Τσέχωφ, τον «Γλάρο», σκηνοθετεί ο Κώστας Φιλίππογλου με πρωταγωνιστές τη Ναταλία Τσαλίκη και τον Αλέξανδρο Λογοθέτη. Το ίδιο έργο σκηνοθετεί για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και ο Γιάννης Βούρος. Ο πολυπράγμων Ενκε Φεζολάρι επέλεξε τον «Πλατόνωφ», έργο που θα παρουσιάσει στον Τεχνοχώρο Cartel. Η πολύ ανήσυχη ομάδα Blitz, στο ανανεωμένο και γεμάτο πρόγραμμα του Θεάτρου Τέχνης, θα κοιτάξει «αλλιώς» τον «Θείο Βάνια», στην παράσταση «Vanya. Δέκα χρόνια μετά», ενώ η Κατερίνα Μπερδέκα θα παρουσιάσει στο θέατρο «Θησείον» το έργο «Βυσσινόκηπος στα παρασκήνια», με αφορμή την ιστορία του Τσέχωφ. Τέλος, ο Νίκος Διαμαντής στο θέατρο «Σημείο» θα ανεβάσει την «Αρκούδα» του Τσέχωφ, αλλά σε μια μουσική εκδοχή, βασισμένη στην ομώνυμη όπερα του Βρετανού Γουίλιαμ Γουόλτον.
Σύνδεση με το σήμερα
Θα δούμε, λοιπόν, φέτος τον χειμώνα, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, τους ήρωες του Τσέχωφ, τους άνδρες και τις γυναίκες που προέρχονται κυρίως από την ανώτερη τάξη και ζουν στην τελματωμένη ατμόσφαιρα της ρωσικής επαρχίας. Και συνήθως κάποιος μπαίνει σ’ αυτήν την αδιατάραχτη ζωή τους και την αναστατώνει. Και τότε αναδεικνύονται έρωτες που δεν ευοδώθηκαν, συγκρούσεις που έμεναν για χρόνια καλά κρυμμένες, διαψεύσεις που συνεχίζουν να συνοδεύουν τη ζωή κάποιων ηρώων. Γιατί, όμως, τόσος Τσέχωφ φέτος;
«Νομίζω ότι λειτούργησε πρώτα το συλλογικό ασυνείδητο και μετά κόλλησε η επέτειος και προσπαθούμε να το δικαιολογήσουμε», λέει με απόλυτη ειλικρίνεια ο σκηνοθέτης Κώστας Φιλίππογλου. «Εγώ δεν ήξερα καν ότι είναι 110 χρόνια από τον θάνατό του. Λειτουργεί το συλλογικό ασυνείδητο αρκετές φορές. Ελειψε στους περισσότερους να ασχοληθούμε με τον Τσέχωφ και πέσαμε όλοι μαζί. Συμβαίνουν πολιτικά γεγονότα ή κοινωνικά πράγματα στη χώρα μας που προσπαθείς να τα εκφράσεις και βρίσκεις αναφορές σε κάποια κλασικά έργα. Η θλίψη που υπάρχει στον Τσέχωφ, η εσωτερική ανάγκη των ηρώων του για ζωή και η μανία τους να κρατηθούν από κάτι, νομίζω ότι αντανακλούν τη σημερινή μας πραγματικότητα, στον καθένα προσωπικά. Αλλιώς δεν μπορώ να εξηγήσω αυτή την “Τσεχωφμάνια”. Τον “Γλάρο” τον αγαπώ από τότε που τον πρωτοδιάβασα. Γιατί τον κάνω τώρα; Κάτι αντανακλά και με κάνει να αναγνωρίζω τους ήρωές του στον δρόμο που περπατώ σήμερα. Διότι αυτή η θλίψη και η μανία που υπάρχει στους ανθρώπους, βγαίνει στις προσωπικές τους σχέσεις», συμπληρώνει.
Πολλές επιλογές, λοιπόν, μας καλούν, μέσω του Τσέχωφ, να ξαναδιαβάσουμε τις συγκρούσεις στις ψυχές και τις ζωές των σημερινών ανθρώπων.