NAOKI HIGASHIDA
Γιατί χοροπηδώ
Eνα αγόρι σπάει τη σιωπή του αυτισμού
μτφρ.: Μυρσίνη Γκανά
εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 151
«Φανταστείτε μια καθημερινότητα όπου σας έχουν στερήσει την ικανότητα της ομιλίας. Φανταστείτε ότι αφού σας έχουν στερήσει την ικανότητα να επικοινωνείτε, ο διαχειριστής που κατευθύνει τις σκέψεις σας εγκαταλείπει τη θέση του απροειδοποίητα. Τώρα το μυαλό σας είναι σε ένα δωμάτιο όπου είκοσι ραδιόφωνα, όλα συντονισμένα σε διαφορετικούς σταθμούς ξεχύνουν φωνές και μουσικές. Για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα, άλλος ένας αθέατος έως τώρα διαχειριστής εγκαταλείπει ξαφνικά τη θέση του: ο διαχειριστής των αισθήσεών σας. Μια ανεξέλεγκτη εισροή αισθητικών ερεθισμάτων πλημμυρίζει τον εγκέφαλό σας, χωρίς καμία αξιολόγηση ως προς την ποιότητα και την ποσότητα. Χρώματα και σχήματα κονταροχτυπιούνται για να κερδίσουν την προσοχή σας. Η αίσθηση της ισορροπίας έχει διαταραχθεί. Δεν μπορείτε να κατανοήσετε τη μητρική σας γλώσσα. Ακόμα και η αίσθηση του χρόνου έχει χαθεί, καθιστώντας σας ανίκανους να ξεχωρίσετε τη διαφορά ανάμεσα σε ένα λεπτό και μία ώρα…». Αυτό είναι ένα ταξίδι προσομοίωσης από τον διάσημο συγγραφέα Ντέιβιντ Μίτσελ (δημιουργό του «Cloud Atlas») και μεταφραστή της αγγλικής έκδοσης του ανά χείρας βιβλίου στο οποίο υπογράφει και τον πρόλογο. Ο Μίτσελ, πατέρας αυτιστικού παιδιού, μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι εάν μας συνέβαινε έστω και κάτι από όλα αυτά, η καθημερινότητά μας θα γινόταν αβάσταχτη. Και όμως για τους αυτιστικούς αυτή είναι η καθημερινότητα. Αυτή είναι η πραγματικότητα.
Η ζωή με τον αυτισμό
Ο Naoki Higashida είναι αυτιστικός. Είναι μόλις 13 χρόνων. Γεννήθηκε έτσι. Οσο και να ψάχνουν οι ειδικοί, κανείς δεν μπορεί να αποδώσει την ακριβή αιτία της ύπαρξης του αυτισμού. Είναι μια σοβαρή διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή.
Καμιά φορά μερικά πράγματα απλώς συμβαίνουν. Και τότε τι κάνουμε; Ο Naoki Higashida προσπάθησε να βρει κάτι να κάνει και σήμερα είναι συγγραφέας ενός από τα μεγαλύτερα best seller της εποχής μας. Κατόρθωσε να αποκωδικοποιήσει τα μυστικά του best seller, κάτι που θα ζήλευαν πολλοί συγγραφείς. Και απ’ ό,τι φαίνεται έχει την ικανότητα πολλαπλών αποκωδικοποιήσεων.
Ο Naoki Higashida είναι ένας έφηβος με μεγάλη ενσυναίσθηση. Ζώντας 13 χρόνια με τον αυτισμό, ο συγγραφέας, με τη βοήθεια της μητέρας του και μιας ειδικής παιδαγωγού, βρίσκει μέσω μιας πλατφόρμας γραμμάτων, με την οποία εξοικειώνεται, τον τρόπο να επικοινωνήσει με τον έξω κόσμο, με όλους εμάς, τους «κανονικούς» και να μας δώσει μια χάρτα πλοήγησης. Δεν γράφει μόνο για να βοηθηθεί. Γράφει προκειμένου να βοηθήσει. Μέσα του υπάρχει εσωτερικευμένος ο Αλλος. Η σχέση. Εχει φτάσει στο ώριμο, εξελιγμένο επίπεδο του σχετίζεσθαι, κάτι το οποίο στερούνται πολλοί νευρωτικοί, να κατανοήσει δηλαδή ότι κανείς δεν υπάρχει χωρίς τον Αλλον. Και όχι μόνον επειδή ο αυτισμός του στερεί τη δυνατότητα να είναι ο εαυτός του. Βρίσκει την ψυχραιμία, την ευαισθησία και την κατανόηση που χρειάζεται και μας μεταφέρει βήμα βήμα στον κόσμο του ανθρώπου που πάσχει από αυτισμό, έχοντας από πριν παρατηρήσει τον κόσμο των «κανονικών».
«Γιατί δεν κάνεις αμέσως αυτό που λέμε;», «θα ήθελες να είσαι φυσιολογικός;», «γιατί σου αρέσει να στριφογυρίζεις;», «γιατί το σκας διαρκώς;», «γιατί σχηματίζεις γράμματα στον αέρα;», «γιατί βάζουμε συχνά τα χέρια μας στα αυτιά μας;», «γιατί δεν κοιτάμε στα μάτια όταν μιλάμε σε κάποιον;», αυτές είναι μόνον μερικές από τις ερωτήσεις στις οποίες απαντά με θάρρος ο Higashida. Ανάμεσα στις απαντήσεις σε ζητήματα που απασχολούν όσους ζουν κοντά με ανθρώπους που πάσχουν από τον αυτισμό, παρεμβάλλει δικές του ιστορίες, εμποτισμένες με την τρυφερή ματιά ενός φιλοσοφημένου ανθρώπου, και κυρίως επαναλαμβάνει μιαν έκκληση προς όλους εμάς: να μην τους εγκαταλείψουμε. Να μην κουραστούμε να προσπαθούμε.
Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο δεν συνειδητοποίησα μόνο όσα δεν ήξερα για τον αυτισμό. Αφέθηκα στο ταξίδι των λέξεων του 13χρονου συγγραφέα και συνειδητοποίησα ότι όλοι μας κατά καιρούς έχουμε υπάρξει «αυτιστικοί»: αυτό που κρύβουμε βαθιά μέσα μας, αυτό που μας πονάει, η αδυναμία να συμπορευτούμε καμιά φορά με τους υπόλοιπους, ή η έλλειψη κατανόησης προς πάσα κατεύθυνση είναι στοιχεία που βιάζουν καθημερινά τη «φυσιολογική» ζωή. Αυτή η στείρα και στεγνή αντίληψη για το τι σημαίνει «κανονικό» έχει τοποθετήσει πολλούς ανθρώπους γύρω μας στο κρεβάτι του Προκρούστη. Και πρώτα από όλα την ευθύνη την έχουμε εμείς.
Ο Naoki Higashida ξεκίνησε για να μας μεταφέρει στο σύμπαν του αυτισμού και κατόρθωσε κάτι πολύ παραπάνω. Μας ζητά να μεταφερθούμε όλοι μας στο ευαίσθητο σύμπαν του εσωτερικού κόσμου του καθενός ξεχωριστά. Να αφουγκραστούμε τις όποιες δυσκολίες συμπόρευσης και να πάψουμε να είμαστε μια πνιγηρή κοινωνία ενός φαντασιακού ιδανικού και μιας χρυσής ρομποτικής μετριότητας.