Δεν είναι μόνο οι εξελίξεις που αφορούν το ISIS και την πολεμική εμπλοκή στα σύνορα με τη Συρία αυτές που συγκεντρώνουν τις τελευταίες ώρες το ενδιαφέρον στην Τουρκία. Εξελίξεις καθόλου θετικές προβλέπονται και για το δικαστικό σύστημα της χώρας όπου, πριν από μερικές ημέρες, διεξήχθησαν εκλογές για την ανάδειξη του Ανώτατου Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων. Οι υποψήφιοι που υποστηρίχθηκαν από το κυβερνών κόμμα κέρδισαν με συντριπτική πλειοψηφία, γεγονός το οποίο θα ενισχύσει κατά πολύ την κυβερνητική επιρροή και στο δικαστικό σώμα, αναμετέδωσαν τα κρατικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της γείτονος χώρας.
Η εκλογική αναμέτρηση του περασμένου Σαββατοκύριακου αποτελεί περισσότερο από όλα ένα ακόμη επεισόδιο στην σκληρή αντιπαράθεση ανάμεσα στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον πρώην σύμμαχο και νυν αντίπαλό του Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο κατηγορεί ότι χρησιμοποιεί την επιρροή του σε αστυνομία και δικαστικό σώμα προκειμένου να πλήξει την κυβέρνηση με τις κατηγορίες περί διαφθοράς. Αλλωστε, ο Ερντογάν είχε κατηγορήσει τον Γκιουλέν πως προσπαθεί να εγκαθιδρύσει «παράλληλο κράτος».
Οι υποψήφιοι που υποστηρίχθηκαν από τον Ερντογάν κέρδισαν οκτώ από τις δέκα έδρες σε μία εκλογική αναμέτρηση στην οποία συμμετείχαν 14.000 δικαστές και εισαγγελείς του Ανωτάτου Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων, του ανεξάρτητου σώματος που επιβλέπει τους διορισμούς των δικαστικών λειτουργών. Τις δύο εναπομείνασες έδρες φαίνεται να έλαβαν άνθρωποι του Γκιουλέν.
Ο πρόεδρος Ερντογάν χαιρέτισε, την περασμένη Δευτέρα, τα αποτελέσματα της εκλογικής αναμέτρησης λέγοντας ότι «οι εισαγγελείς και οι δικαστές διατήρησαν την τιμή τους και την αξιοπρέπειά τους και έδωσαν μια δυναμική απάντηση σε όλους εκείνους που προσπαθούν να κερδίσουν τον έλεγχο του δικαστικού σώματος και να το κρατήσουν όμηρο», ενώ και ο Τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου χαρακτήρισε τα αποτελέσματα «θρίαμβο της ελεύθερης βούλησης».
«Παράλληλη δικαστική δομή»
Τι σημαίνει, όμως, στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα των εκλογών για το δικαστικό σώμα και –το κυριότερο– για τη Δικαιοσύνη στην Τουρκία; Οπως σημειώνει ο αρθρογράφος Αμπντουλά Μποζκούρτ στην εφημερίδα Zaman, το εκλογικό αποτέλεσμα σηματοδοτεί τη συνεχιζόμενη διάβρωση των δημοκρατικών θεσμών και πρακτικών από τον Ταγίπ Ρετζέπ Ερντογάν.
Ο Τούρκος πρόεδρος και οι σύμμαχοί του στην κυβέρνηση προσπαθούν να επιταχύνουν τη δημιουργία μιας «παράλληλης δικαστικής δομής». Μέσα από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο, η κυβέρνηση θα μπορεί να εξασκεί ακόμα μεγαλύτερη πίεση στα μέλη του δικαστικού σώματος και θα επηρεάζει, κατά το δοκούν, τις δικαστικές διαδικασίες, κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για την Τουρκία. Θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για εισαγγελείς και δικαστές να λειτουργήσουν ανεπηρέαστοι, ενώ η κυβέρνηση θα έχει ενδυναμωθεί με ενισχυμένο έλεγχο πάνω στα δικαστήρια. Σύντομα η Τουρκία θα αρχίσει να βλέπει την κυβέρνηση να μεταθέτει ή ακόμα και να απαλλάσσει από τα καθήκοντα τους δικαστικούς λειτουργούς που δεν εξυπηρετούν τα συμφέροντά της, όπως συνέβη και στην αστυνομία προκειμένου να σταματήσουν οι έρευνες στο σκάνδαλο διαφθοράς.
Ο αρθρογράφος συνεχίζει τονίζοντας ότι αυτό ακριβώς επέτυχαν οι εκλογές του περασμένου Σαββατοκύριακου: τον περιορισμό της ανεξαρτησίας του δικαστικού σώματος και σημειώνει ότι ακόμα και πριν από τις εκλογές ο Ερντογάν έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του προκειμένου να πλήξει τους ανεξάρτητους δικαστές και εισαγγελείς, χρησιμοποιώντας την πλειοψηφία που κατέχει το κόμμα του, το Κόμμα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης, για να ψηφισθούν νόμοι που είχαν μοναδικό στόχο να καθυποτάξουν το δικαστικό σώμα. Πολλοί από αυτούς τους νόμους ψηφίστηκαν μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου διαφθοράς, τον Δεκέμβριο του 2013, σε μια προσπάθεια να γλιτώσει ο σημερινός πρόεδρος της χώρας από οποιαδήποτε νομικά προβλήματα θα μπορούσε να έχει. Ταυτόχρονα, άνοιξε και ο δρόμος προς την απόλυτη εξουσία που οραματιζόταν.
Τοποθέτηση «εμπίστων»
Σήμερα ο Ερντογάν και οι σύμμαχοί του θα εξακολουθήσουν να τοποθετούν στο δικαστικό σώμα περισσότερους «έμπιστους ανθρώπους» και θα χρησιμοποιήσουν το νέο Ανώτατο Συμβούλιο Δικαστών και Εισαγγελέων για να οικοδομήσουν την παράλληλη δομή που θα τους επιτρέψει να καταφέρουν το τελειωτικό πλήγμα στο δικαστικό σώμα. Θα εξακολουθήσουν να εξαπολύουν συστηματικές εκστρατείες σπίλωσης των ανεξαρτήτων μελών του με διάφορες διαδικασίες, χωρίς να μπορεί να αποκλείσει κανείς ότι δεν θα φτάνουν ακόμα και σε απολύσεις με συνοπτικές διαδικασίες.
Αλλωστε δεν θα είναι η πρώτη φορά –επισημαίνει ο Τούρκος αναλυτής– που θα παρακολουθήσουμε αυτό το κυνήγι μαγισσών. Εχει επαναληφθεί στην αστυνομία και στον δημόσιο τομέα το 2011. Είναι προφανές πως και αυτή τη φορά όσοι σκέπτονται ανεξάρτητα θα βρεθούν στο περιθώριο, ενώ οι άνθρωποι του Ερντογάν, που μπορούν να ακολουθήσουν πιστά εντολές, θα βρεθούν στην πρωτοκαθεδρία.
Τώρα θα υπάρχουν περισσότερες απειλές διώξεων εναντίον δημοσιογράφων, επιχειρηματιών και ανεξάρτητων ακαδημαϊκών, ενώ θα γίνονται και δίκες-παρωδίες εναντίον πολιτικών που χώρισαν τον δρόμο τους από τον Ερντογάν. Ωστόσο, καταλήγει ο αρθρογράφος, αυτό δεν είναι ένα βιώσιμο πρότυπο σε μία χώρα 77 εκατομμυρίων κατοίκων που απολάμβαναν δικαιώματα και ελευθερίες. Η Τουρκία θα βρεθεί αντιμέτωπη με σειρά κρίσεων και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει μια κοινωνική έκρηξη.