Στην υλοποίηση του προγράμματος που εξήγγειλε τον περασμένο μήνα με σκοπό την τόνωση της οικονομίας και την αποτροπή του αποπληθωρισμού στην Ευρωζώνη προχωρεί η ΕΚΤ, καθώς εγκαινίασε χθες τις αγορές καλυμμένων ομολόγων με τις οποίες ευελπιστεί να ενθαρρύνει τον δανεισμό των τραπεζών. Πηγές της τράπεζας που προτίμησαν την ανωνυμία ανέφεραν στο Bloomberg ότι η αρχή έγινε με αγορές από τις γαλλικές τράπεζες Societe Generale και BNP Paribas καθώς και από ισπανικές τράπεζες. Η τράπεζα προτίθεται, επίσης, να προχωρήσει σε αγορές τιτλοποιημένων δανείων πριν από το τέλος του έτους. Εχει προηγηθεί ο πρώτος γύρος χορήγησης φθηνών τετραετών δανείων που παρείχε στις τράπεζες της Ευρωζώνης τον Σεπτέμβριο, ενώ επίκειται ο δεύτερος γύρος δανείων τον Δεκέμβριο. Τότε θα έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος ποιότητας στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών και θα έχουν δοθεί στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα των τεστ κοπώσεως.
Τα καλυμμένα ομόλογα είναι δέσμες τιτλοποιημένων δανείων υψηλής εξασφάλισης καθώς η εκδοτική αρχή εξασφαλίζει την αποπληρωμή τους ακόμη και σε περίπτωση δικής της πτώχευσης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΚΤ, η συνολική αξία των καλυμμένων ομολόγων στην Ε.Ε. στα τέλη του 2012 ήταν 2,8 τρισ. ευρώ.
Η τράπεζα με τις αγορές αυτές ουσιαστικά δανείζει χρήματα στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Ευελπιστεί, έτσι, να διευκολύνει μια χαλάρωση των όρων του δανεισμού στην Ευρωζώνη, η οικονομία της οποίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη χρηματοδότηση των τραπεζών. Η είδηση οδήγησε σε άνοδο τις μετοχές μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών όπως της ισπανικής Banco Santander που σημείωσε άνοδο 0,9%, της γαλλικής Societe Generale (0,8%) και της ιταλικής UniCredit με κέρδη 1,6%. Η τράπεζα δεν διευκρίνισε το ύψος των αγορών, αλλά τόνισε πως εφεξής θα ανακοινώνεται κάθε Δευτέρα απόγευμα, αρχής γενομένης από την επόμενη εβδομάδα.
Ικανοποίηση για την κίνηση της τράπεζας εξέφρασε, πάντως, ο γενικός γραμματέας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καλυμμένων Ομολόγων, Λούκα Μπερταλότ, που μιλώντας στην Deutsche Welle τόνισε ότι ο πρόεδρος της ΕΚΤ αναγνώρισε τη σημασία των καλυμμένων ομολόγων ως μηχανισμού με τον οποίο μεταβιβάζεται η νομισματική πολιτική στην πραγματική οικονομία.
Παράλληλος στόχος της ΕΚΤ με τις αγορές καλυμμένων ομολόγων είναι μια επιτάχυνση του πληθωρισμού που υποχωρεί διαρκώς και βρέθηκε τον Σεπτέμβριο μόλις στο 0,3%. Ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης παραμένει σε επίπεδα όχι μόνον σαφώς κάτω του στόχου του 2%, αλλά επί σχεδόν ένα έτος βρίσκεται στη «ζώνη κινδύνου» όπως έχει αποκαλέσει ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, τα επίπεδα κάτω από το 1%. Η τράπεζα έχει, άλλωστε, εξαγγείλει την πρόθεσή της να διογκώσει τον ισολογισμό της με τις αγορές καλυμμένων ομολόγων και τιτλοποιημένων δανείων και να τον επαναφέρει στα επίπεδα που βρισκόταν στις αρχές του 2012, οπότε ήταν περίπου 3 τρισ. ευρώ. Στις αρχές Οκτωβρίου ο ισολογισμός της ΕΚΤ βρισκόταν στα δύο τρισ. ευρώ.
Πρόκειται για την τελευταία προσπάθεια της τράπεζας να τονώσει την οικονομία της Ευρωζώνης. Η τράπεζα ανακοίνωσε αυτήν την ομοβροντία μέτρων τον Σεπτέμβριο, όταν είχαν προηγηθεί τα στοιχεία που στη διάρκεια του καλοκαιριού έδειχναν να εξανεμίζεται η ανάκαμψη στην Ευρωζώνη. Δεδομένου, άλλωστε, ότι η ανεργία παραμένει στο 11,5%, πολλοί οικονομολόγοι επισημαίνουν πως οι αναιμικοί ρυθμοί ανάπτυξης δεν επιτρέπουν στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας. Οι εξαγγελθείσες προθέσεις της ΕΚΤ την έχουν φέρει ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου έπειτα από πρωτοβουλία Γερμανών πολιτικών, που θεωρούν ότι οι πρωτοβουλίες της υπερβαίνουν τις αρμοδιότητές της και αντιβαίνουν τις ευρωπαϊκές συνθήκες. Την ίδια στιγμή, πάντως, η τράπεζα επικρίνεται από εκείνους που επιμένουν πως για να τονώσει την οικονομία πρέπει να προχωρήσει σε πλήρη ποσοτική χαλάρωση με αγορές κρατικών ομολόγων.