Η ύστερη λατρεία των αγορών είναι εκνευριστική. Ιδιαίτερα όταν προέρχεται από ανθρώπους που μεγάλωσαν λέγοντας σε όλους τους τόνους «πόσο κακές είναι οι αγορές για τα λαϊκά συμφέροντα». Ή, ότι «το κράτος πρέπει να επιβάλλεται στις αγορές». Ή, ότι «οι αγορές είναι καλές χωρίς τους κερδοσκόπους». Σωστά, εν μέρει αλλά υπό δύο προϋποθέσεις. Πρώτον, να έχεις προηγουμένως παραδεχτεί ότι κάθε αγορά δεν είναι παρά ένας ατελής μηχανισμός λειτουργίας των οικονομιών στις ανοικτές κοινωνίες, χάρη στον οποίο επιτυγχάνεται η μέγιστη αποτελεσματικότητα της ανθρώπινης προσπάθειας.
Δεύτερον, να έχεις αντιληφθεί πόσο δύσκολη αλλά και πόσο απαραίτητη είναι η ώσμωση της ρυθμιστικής λειτουργίας του κράτους με τη βέλτιστη λειτουργία των αγορών, όπως άλλωστε έδειξε και ο Jean Tirole, φετινό Νομπέλ Οικονομίας. Εσπευσαν, λοιπόν, αναλυτές όλων των ιδεολογικών αποχρώσεων να εξηγήσουν τη δυσαρέσκεια των αγορών. Και πώς αυτές δεν ενέκριναν την πρόθεση της κυβέρνησης να απομακρυνθεί από το… Ταμείο. Δεν θέλουν, είπαν με στόμφο, οι αγορές η Ελλάδα να αντικαταστήσει τα δάνεια που πρόκειται να μας δώσει το ΔΝΤ με ομόλογα της αγοράς.
Την ίδια ανάλυση έκαναν και όσοι υπηρετούν (με επαγγελματική αυταπάρνηση) την άνοδο του Αλέξη Τσίπρα στον πρωθυπουργικό θώκο, αλλά και όσοι (υποκριτικά) πουλάνε εξυπηρέτηση στον νυν πρωθυπουργό.
Ολοι αυτοί δεν θέλουν να συζητήσουν το πραγματικό μας πρόβλημα. Αυτό ακριβώς που βλέπουν με σαφήνεια οι αγορές και το οποίο κάνουμε πως δεν βλέπουν όσοι νομίζουν ότι θα εξαπατήσουν (και πάλι) τους ψηφοφόρους.
Οι αγορές δεν ανησυχούν επειδή η Ελλάδα σχεδιάζει την επιστροφή της στις αγορές. Επισημαίνουν όμως ότι μια χώρα που αρνείται την ανάγκη περισσότερων, βαθύτερων και συναινετικών μεταρρυθμίσεων ενώ βρίσκεται σε στασιμότητα και με την ανεργία στα ύψη, έχει μικρές πιθανότητες επιτυχίας.
Αυτό που μας έριξε στα βράχια, τα τεράστια ελλείμματα μιας κρατικοδίαιτης και δανειοβόρας οικονομίας, την οποία κατηύθυναν με σοβιετικού τύπου συμφωνίες απαρχαιωμένα κόμματα και διαπλεκόμενοι επιχειρηματίες. Η οικονομία της Ελλάδας την ώρα της μεγάλης κρίσης του 2008-09 ήταν ένας διαλυμένος μηχανισμός, που αποστρεφόταν την επιχειρηματικότητα, αντιπαθούσε τον ανταγωνισμό, συμπαθούσε μόνον τον «καπιταλισμό των φίλων», τον οποίο συντηρούσε η κατάποση απίθανων δανείων που προσέφερε το «φιλικό» τραπεζικό σύστημα.
Η δομή αυτής της οικονομίας αξιολογείται πάντοτε με αχρείους βαθμούς απ’ όσους παρακολουθούν την πορεία κρατών που τους προσφέρθηκε η διασωστική λέμβος προγραμμάτων υποβοηθούμενης λιτότητας. Αυτό είναι που πρέπει να αλλάξει. Τις αγορές τρόμαξε η καθολική άρνηση της μεγάλης πλειοψηφίας του πολιτικού μας κόσμου, από την άκρα δεξιά μέχρι την άκρα αριστερά, να προσαρμοστούν στην ορθοδοξία των μεταρρυθμίσεων. Αυτό είναι που δεν θέλουν να παραδεχτούν οι όψιμοι «αναλυτές» των αγορών.