«Πάνε δυο μήνες που δεν σμίξαμε, ένας αιώνας κι εννιά δευτερόλεπτα. Τι να τα κάνω τα άστρα αφού λείπεις;» Η ποίηση γράφεται πάνω στους τοίχους των Εξαρχείων, χρωματίζοντάς τους σαν ανοιχτά τετράδια. Κάθε πόλη έχει ανάγκη τα Εξάρχειά της, καταφύγιο για ψυχές που ψάχνονται, που ψάχνουν ή που αρέσκονται να αγανακτούνε. Το Κρόιτσμπεργκ στο Βερολίνο ή η συνοικία Λαβαπιές στη Μαδρίτη δίνουν το μοναδικό τους στίγμα: ένα νεανικό πνεύμα, μια ασίγαστη δύναμη και ενέργεια απορρέει από γειτονιές πολύχρωμες, θορυβώδεις και ολοζώντανες.
Ισως η πιο πολυπολιτισμική γειτονιά της Αθήνας και σίγουρα όλης της Ελλάδας, τα Εξάρχεια είναι ανοιχτά σε όλους παρ’ όλες τις σφραγίδες που κατά καιρούς έχουν επιχειρήσει διάφοροι να τους προσάψουν. Η δυναμικότητά τους, το ετερώνυμο πλήθος, από φοιτητές, μετανάστες, συνειδητούς πολίτες, ξεπερνά τις όποιες προκαταλήψεις και σε καλεί μια Παρασκευή βράδυ στα ψαγμένα μπαρ με τζαζ μουσικές ή στα μικρά ρακάδικα μέσα στους πεζοδρόμους για να νιώσεις κι εσύ τον παλμό της.
Τα Εξάρχεια δεν ανήκουν πουθενά συγκεκριμένα και διαρκώς εξελίσσονται, ούτε ιδεολογικά ούτε πολιτικά περιχαράσσονται πλέον, ανήκουν σε όλους όσοι θέλουν να εξερευνήσουν τα στενά τους, τους πεζοδρόμους και τα όμορφα στέκια και ταβέρνες τους. Να ψάξουν σκονισμένα βιβλία σε παλαιοβιβλιοπωλεία, ξεχασμένα βινύλια σε υπόγεια μαγαζιά, να γευτούν γλυκές λιχουδιές στο «Σορολόπ», να ανέβουν ψηλά στον λόφο του Στρέφη και τον «Εξωστρεφή» ή να περπατήσουν την Καλλιδρομίου, έναν από τους ομορφότερους δρόμους της Αθήνας. Εκεί, καθώς και στους άλλους διάσημους δρόμους των Εξαρχείων, όπως την Τοσίτσα, την Μπενάκη και τη Θεμιστοκλέους, θα μπορέσουν να θαυμάσουν τη χαοτική ομορφιά της αρχιτεκτονικής των Εξαρχείων. Από τον λεγόμενο «πύργο της Καλλιδρομίου», ετοιμόρροπο πια, μέχρι την ξεβαμμένη πλέον «μπλε πολυκατοικία» στην Πλατεία, αλλά και άλλα αναστηλωμένα αρχοντικά, τα Εξάρχεια σε καλούν σε μια ιστορική διαδρομή στην καρδιά της Αθήνας σε αντιπαραβολή με τις γεμάτες γκράφιτι πολυκατοικίες τους.
Ενα ολοζώντανο και παλλόμενο εκκολαπτήριο ιδεών, αυτή η θρυλική συνοικία είναι ένας παραδοσιακός χώρος πειραματισμού που οδηγεί τις εξελίξεις με underground μουσικές σκηνές, όπως το περιώνυμο «Αν club», εναλλακτικά εστιατόρια και ταβέρνες και μικροσκοπικά μπαράκια ασφυχτικά γεμάτα. Η Μπενάκη αποτελεί πλέον μία από τις πιο διάσημες οδούς στον γευστικό χάρτη της Αθήνας, καθώς πάνω της και γύρω στα στενά, μεταμοντέρνα φαγάδικα, τσιπουράδικα και ταβέρνες ανταγωνίζονται την ιστορική «Ροζαλία» στη Βαλτετσίου.
Τα Εξάρχεια ήταν η πρώτη περιοχή που συμβιβάστηκε με την κρίση, καθώς νέοι άνθρωποι έσπευσαν να πειραματιστούν ανοίγοντας πρωτότυπα μαγαζιά με προσιτές τιμές αλλά και ποιότητα. Αμέσως τα συρρέοντα πλήθη έσπευσαν να αγκαλιάσουν τις προσπάθειες αυτές γεμίζοντας τον «Κόκκινο λωτό», τον «Σαλίγκαρο» και το «67», καθώς και άλλα στέκια με φαντασία και τόλμη. Μπορεί τελευταία το λεγόμενο «Μποτεγιόν» (ισπανικός όρος για την κατανάλωση αλκοόλ σε δημόσιους χώρους, κυρίως πλατείες) να έχει κάνει δυναμική την παρουσία του και στην πλατεία των Εξαρχείων και στη Βαλτετσίου, όμως αυτό μοιάζει να ενσωματώνεται μέσα στον γενικότερο χαρακτήρα της νυχτερινής διασκέδασης, μια και τα μαγαζιά γύρω συνεχίζουν να είναι γεμάτα με κόσμο. Ως εκ τούτου, ίσως η καθαριότητα να αποτελεί ένα μελανό σημείο, ιδίως μετά την επέλαση του Σαββάτου, αλλά αυτό χρειάζεται λίγο περισσότερη προσοχή από τον δήμο και καλή θέληση από τα διασκεδάζοντα πλήθη.
Πλέον τα Εξάρχεια έχουν ξεφύγει από την παραδοσιακή δαιμονοποίηση και χρειάζεται να το κατανοήσουμε όλοι, κάτοικοι, μέτοικοι και επισκέπτες. Μια πολύχρωμη, πολύβουη συνοικία που δεν καλουπώνεται, λαϊκή αλλά και πολυπολιτισμική, ανοιχτή, με μετανάστες αλλά και Ερασμιακούς φοιτητές από όλη την Ευρώπη, με τουρίστες αλλά και με ανθρώπους κάθε ηλικίας, τα Εξάρχεια ανήκουν σε όλη την Αθήνα, την Ελλάδα και σίγουρα όλο τον κόσμο και ως τέτοια θα πρέπει να τα αγκαλιάσουμε.