Σιωπή σε έναν κόσμο απρόσμενων αλλαγών

Σιωπή σε έναν κόσμο απρόσμενων αλλαγών

2' 30" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Αν και ήξερα ότι η ταινία ήταν βωβή, κάθε τόσο δοκίμαζα την ένταση στα ηχεία του υπολογιστή μήπως υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Οσο περνούσε η ώρα, διαπίστωνα ότι η έλλειψη ήχου επέτεινε την εσωτερική πίεση και ανησυχία που προκαλούσε το θέμα του «The Tribe». Η ουκρανική ταινία, του Μιροσλάβ Σλαμποσπίτσκι, που διαδραματίζεται σε ένα οικοτροφείο κωφαλάλων και προβάλλεται στο Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα του 55ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (31 Οκτωβρίου – 9 Νοεμβρίου), έρχεται με «προίκα» τριών βραβείων από το Φεστιβάλ Καννών. Διόλου τυχαία. Η νοηματική γλώσσα και η απόλυτη σιωπή (ούτε εξωτερικός θόρυβος) πολλαπλασιάζουν τον ωμό ρεαλισμό με τον οποίο ο σκηνοθέτης χειρίζεται μια ακραία συνθήκη ζωής: μια συμμορία κωφαλάλων που μένουν στο οικοτροφείο, εθισμένοι στη βία, στις κλοπές, στα εγκλήματα, στην πορνεία. Οι άγραφοι νόμοι της «Φυλής» ορίζουν την καθημερινότητα των οικότροφων, με τη θέλησή τους ή και χωρίς αυτήν.

Η κινηματογραφική γραφή του Σλαμποσπίτσκι δεν έχει καμία συγγένεια με εκείνη του Ρώσου Αλεξάντερ Κοτ στο «Test», που συμπεριλαμβάνεται στην ενότητα «Ρεύματα» των Ανοιχτών Οριζόντων του 55ου ΦΚΘ. Ο Κοτ είναι στιβαρά λυρικός, αγαπά τη γύμνια της στέπας και την αποτυπώνει στην τραχιά μοναχικότητα των προσώπων του πατέρα και της κόρης, των δύο κυρίως πρωταγωνιστών του. Και στη σιωπή. Προάγγελος της καταστροφής που έρχεται; Η ποίηση του σκηνοθέτη (ανήκει στην παράδοση του Σεργκέι Παρατζάνοφ – δεν υπάρχει πλάνο που να μην είναι εφάμιλλο ενός ζωγραφικού πίνακα) είναι η αντίστιξη ενός πραγματικού, τρομακτικού γεγονότος: της πρώτης πυρηνικής δοκιμής που έγινε στο Semipalatinsk το 1949.

Οι δύο ταινίες, ανάμεσα σε αυτές που ξεχωρίζουν στο φετινό φεστιβάλ, που φιλοξενεί πάνω από 150 παραγωγές από όλες τις ηπείρους, παρότι διαφορετικές μεταξύ τους, επεξεργάζονται, η κάθε μία με τον τρόπο της τη συνθήκη της διαπεραστικής σιωπής σε έναν κόσμο βίαιων και απρόσμενων αλλαγών.

Ο Μιροσλάβ Σλαμποσπίτσκι υποστηρίζει ότι θέλοντας να αποτίσει φόρο τιμής στον βωβό κινηματογράφο γύρισε μια «ουμανιστική ιστορία για την αγάπη και τη μύηση, μια ιστορία για την είσοδο σε έναν σκληρό ενήλικο κόσμο». Χρησιμοποίησε ερασιτέχνες ηθοποιούς, κωφάλαλους νέους, οι περισσότεροι από τους οποίους προέρχονται από φτωχές και μη προνομιούχες οικογένειες. «Θεωρώ τη νοηματική συγκλονιστική γλώσσα, δεν έχει τίποτα το γκροτέσκο, είναι ένας συνδυασμός χορού και παντομίμας», λέει ο σκηνοθέτης. Τα γυρίσματα έγιναν στο Κίεβο.

Το Semipalatinsk, που ανήκε στην πρώην Σοβιετική Ενωση και τώρα στο Καζαχστάν, ήταν η τοποθεσία που επελέγη από τον Lavrentiy Beria, επικεφαλής του ειδικού κυβερνητικού σχεδιασμού, το 1947, για την πρώτη πυρηνική δοκιμή στη χώρα. Υποστήριξε πως το μέρος ήταν ιδανικό γιατί ήταν ακατοίκητο. Δεν ήταν, αλλά δεν απασχόλησε κανέναν… Στο «Τεστ» πρωταγωνιστούν, εκτός από τον πατέρα με την κόρη, και δύο νεαροί που τη διεκδικούν. Η καθημερινότητα απλώς συμβαίνει. Ετσι, χωρίς να χρειάζονται καθόλου λέξεις. Συνομιλούν με τη συνήθεια. Η φύση που τους περιβάλλει «υποκαθιστά» τους ήχους.

«Θα έχετε παρατηρήσει ότι αν κάποιος είναι πραγματικά κοντά σου, δεν χρειάζεσαι πολλές λέξεις για να επικοινωνήσεις. Συμβαίνει με αντιδράσεις, βλέμματα και νεύματα. Ηθελα ο θεατής να ακούσει τους ήχους της φύσης, της στέπας, του ανέμου, των πουλιών», λέει ο Αλεξάντερ Κοτ. Ως τη στιγμή που το πυρηνικό μανιτάρι εμφανίζεται στον ορίζοντα. Τέλος.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή