Αποψη: Η ομαλή έξοδος από το Μνημόνιο

Αποψη: Η ομαλή έξοδος από το Μνημόνιο

2' 21" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τα τελευταία δύο χρόνια η Ελλάδα έχει πετύχει αναμφισβήτητη πρόοδο στην πορεία της προς την οικονομική ανάκαμψη, την οποία οι αγορές επιβράβευσαν με σημαντική βελτίωση όλων των δεικτών οικονομικών προσδοκιών και με ιδιαίτερα θετική αποδοχή της πρώτης, μετά την έναρξη της κρίσης, έκδοσης ελληνικών ομολόγων τον περασμένο Απρίλιο. Πρόσφατα όμως έγινε σαφές ότι η στάση τους έναντι της Ελλάδας επηρεάζεται αρνητικά από τον αυξημένο πολιτικό κίνδυνο και την ασάφεια που επικρατεί αναφορικά με τη μετάβαση από το πρόγραμμα οικονομικής υποστήριξης σε καθεστώς αυτόνομης χρηματοδότησης από τις αγορές. Με δεδομένο τον καθοριστικό ρόλο των αγορών για την οριστική έξοδο της Ελλάδας από την κρίση, τα δύο αυτά ζητήματα χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.

Τρία βασικά συμπεράσματα από την πενταετή πλέον εμπειρία της ευρωπαϊκής κρίσης δημοσίου χρέους είναι τα παρακάτω: Πρώτον, η αβεβαιότητα σε ό,τι αφορά μελλοντικές οικονομικές εξελίξεις αποσταθεροποιεί τα ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα. Δεύτερον, η ύπαρξη εγγυήσεων για τις δημοσιονομικές οφειλές χωρών με μεγάλη έκθεση στην κρίση σταθεροποιεί τα ομόλογα των χωρών αυτών. Τρίτον, οι αγορές τιμολογούν τα ευρωπαϊκά ομόλογα αξιολογώντας τις εσωτερικές οικονομικές εξελίξεις και τις μελλοντικές προοπτικές κάθε χώρας ξεχωριστά και απορρίπτουν στην πράξη πολιτικές συμφωνίες τις οποίες κρίνουν οικονομικά μη βιώσιμες.

Με βάση τα παραπάνω, το σχέδιο ομαλής μετάβασης της Ελλάδας από το πρόγραμμα οικονομικής υποστήριξης στην αυτόνομη χρηματοδότηση πρέπει να περιλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία:

Πρώτον, το σχέδιο πρέπει να ανακοινωθεί άμεσα και να είναι ξεκάθαρο, ώστε να διαλυθεί η παρούσα αβεβαιότητα αναφορικά με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες θα γίνει η μετάβαση. Δεύτερον, το σχέδιο πρέπει να ανακοινωθεί σε συμφωνία με τους διεθνείς εταίρους της Ελλάδας και πρέπει να περιλαμβάνει πρόνοια προληπτικής πιστωτικής γραμμής. Τα δύο αυτά στοιχεία θα παράσχουν στις αγορές την απαραίτητη εγγύηση κάλυψης των ελληνικών δημοσιονομικών αναγκών το διάστημα που θα ακολουθήσει αμέσως μετά τη μετάβαση. Απουσία των στοιχείων αυτών θα στερήσει από την Ελλάδα το πλεονέκτημα των ευνοϊκών δημοσιονομικών προσδοκιών που είναι απαραίτητες για τη βιωσιμότητα του εγχειρήματος πλήρους επιστροφής στις αγορές στα κρίσιμα αρχικά του στάδια.

Τρίτον, η μετάβαση σε καθεστώς αυτόνομης χρηματοδότησης και σε μεταγενέστερο στάδιο η απόσυρση της προληπτικής πιστωτικής γραμμής πρέπει να γίνουν σε χρονική στιγμή που να απολαύει της εμπιστοσύνης των αγορών. Εάν οι αγορές κρίνουν ότι η μετάβαση (έστω και με τη συγκατάθεση των διεθνών μας εταίρων) είναι πρώιμη, θα την αμφισβητήσουν στην πράξη θέτοντας σε κίνδυνο την επιτυχία της. Για τον λόγο αυτό, η μετάβαση θα πρέπει να γίνει υπό προϋποθέσεις των οποίων η εκπλήρωση θα αφεθεί αποκλειστικά στις αγορές.

Συμπερασματικά, η σημαντική οικονομική βελτίωση που έχει επιτύχει η Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια έχει θέσει τη βάση που είναι απαραίτητη για την μετάβασή της από το πρόγραμμα οικονομικής υποστήριξης στην αυτόνομη χρηματοδότηση της από τις διεθνείς χρηματαγορές. Ομως, η φάση της μετάβασης περιλαμβάνει κινδύνους που μπορούν να την αντατρέψουν και να επιστρέψουν την ελληνική οικονομία σε καθεστώς αυξημένης αστάθειας.

* Καθηγητής Οικονομικών στο Cardiff Business School.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή