Περήφανος για το ότι οι Αλβανοί ομοεθνείς του ενήργησαν ειρηνικά, τόσο στη διάρκεια του αγώνα στο γήπεδο του Βελιγραδίου οι ποδοσφαιριστές, όσο και οι πολίτες που ξεχύθηκαν στους δρόμους μετά τη διακοπή του, δηλώνει στην «Κ» ο πρωθυπουργός Εντι Ράμα. Κατηγορεί τους Σέρβους για «επίδειξη ρατσισμού και βίας», τονίζοντας πως «αυτό που έγινε κατέστησε ακόμη σαφέστερο πόσο σημαντικό είναι να ξεπεραστεί το οδυνηρό παρελθόν στην περιοχή μας και πόσο εύθραυστο είναι το μεγάλο επίτευγμα της ειρήνης στα Βαλκάνια». Απαντώντας στις κατηγορίες περί «Μεγάλης Αλβανίας», τις χαρακτηρίζει «εφιάλτη όσων ζουν στο παρελθόν και με το παρελθόν» δηλώνοντας πως «αυτό που επιζητούν οι Αλβανοί, αυτό που όλοι μας επιζητούμε και ονειρευόμαστε είναι μια Μεγάλη Ευρώπη και όχι μια Μεγάλη Αλβανία ή μια Μεγάλη Σερβία ή μια Μεγάλη Ελλάδα…». Οσον αφορά στις ελληνοαλβανικές σχέσεις δεν θεωρεί ότι διανύουν περίοδο στασιμότητας και αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ενός ταξιδιού –«σύντομα»– του κ. Αντώνη Σαμαρά στα Τίρανα.
– Μετά τις δηλώσεις σας ότι η εμφάνιση της «ιπτάμενης σημαίας» στο γήπεδο σας προκάλεσε μόνο ιλαρότητα, ορισμένες πλευρές είπαν ότι όχι μόνον εσείς αλλά σύσσωμη η αλβανική πολιτική ηγεσία έριξε «λάδι στη φωτιά».
– Και ποιες πλευρές είναι αυτές; Δεν έχω δει κανέναν άλλον, πλην των Σέρβων φίλων μας, να έχει εξαπατηθεί από έναν τέτοιο γελοίο ισχυρισμό. Με ξεπερνά, ειλικρινά, πώς μια ιπτάμενη σημαία είναι δυνατόν να επιφέρει τέτοια εθνικιστική καταιγίδα μέσα σε ένα στάδιο ποδοσφαίρου! Και η παγκόσμια τυφλότητα, με την οποία αντέδρασαν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σε αυτό, επίσης με ξεπερνά. Αντί να επικεντρωθούν στη θρασεία έκρηξη του εθνικού ρατσισμού –υπήρχαν 30.000 άνθρωποι στο στάδιο που φώναζαν «Σκοτώστε τους Αλβανούς!» κατά τη διάρκεια των 40 λεπτών που διήρκεσε ο αγώνας–, υψηλού κύρους έντυπα είπαν στον κόσμο ότι «μία σημαία τίναξε στον αέρα το ματς!». Και όλα τα υπόλοιπα, η επίδειξη ρατσισμού και βίας, με την οποία βρέθηκαν αντιμέτωποι οι παίκτες, παρουσιάστηκε ως φυσική συνέπεια ενός παιχνιδιού που έφερε μία «ιπτάμενη» σημαία. Τι ντροπή!
– Αλλοι αναρωτήθηκαν ποια θα ήταν τα αισθήματά σας εάν στο στάδιο των Τιράνων κατέβαινε ένα παρόμοιο ελικοπτεράκι με τη σημαία της «Μεγάλης Σερβίας».
– Πώς θα αισθανόμουν; Θα αισθανόμουν άσχημα για τον εαυτό μου ως πρωθυπουργός της οικοδέσποινας χώρας, εάν οι δυνάμεις ασφαλείας αποτύγχαναν να αποτρέψουν τις ταραχές και να προστατεύσουν τους παίκτες στο γήπεδο, όπου δεν θα υπήρχαν καθόλου Σέρβοι φίλαθλοι – το γνωρίζατε ότι δεν υπήρχαν Αλβανοί φίλαθλοι σ’ εκείνον τον αγώνα; Ή ότι δεν επιτρέπονταν αλβανικές σημαίες ή έστω κασκόλ ή κάποιο άλλο αξεσουάρ; Ή ότι το τηλεχειριζόμενο ιπτάμενο αντικείμενο δεν ήρθε μέσα από το στάδιο αλλά έξω απ’ αυτό; Αλλά, πέραν τούτου, επιτρέψτε μου να σας πω ότι, πρώτον και κυριότερο, δεν θα κατηγορούσα μια άλλη κυβέρνηση για κάτι που συνέβη υπό τη δικαιοδοσία της δικής μου κυβέρνησης. Δεύτερον, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι κανενός είδους ρατσιστικοί ύμνοι και κανενός είδους βία κατά των παικτών που βρίσκονταν εντός του γηπέδου δεν θα είχε συμβεί λόγω ενός πανό ή μιας σημαίας. Και τρίτον, εάν θέλετε, χάριν επιχειρηματολογίας, να δεχθώ την υπόθεση ότι όλα θα πήγαιναν σε λάθος κατεύθυνση, όπως έγινε στη Σερβία, μπορείτε να μείνετε ήσυχος ότι ούτε εγώ ούτε η κυβέρνηση ή ο πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν θα είχαμε αρθρώσει έναν τέτοιον υβριστικό λόγο κατά της Σερβίας και του σερβικού λαού, όπως έγινε κατά της Αλβανίας και του αλβανικού λαού.
– Τι απαντάτε λοιπόν σε όλους αυτούς;
– Οτι τους λυπάμαι.
Οδυνηρό παρελθόν
– Κατόπιν όσων έγιναν, βλέπετε να έχει νόημα η επίσκεψή σας στο Βελιγράδι; Δεν νομίζετε ότι τραυματίστηκαν βαρύτατα οι σχέσεις των δύο χωρών σε μια περίοδο που όλοι περίμεναν ότι με την πρωτοβουλία σας θα συμβάλετε στην εμπέδωση της περιφερειακής σταθερότητας;
– Πιστεύω ότι το αντίθετο είναι η πραγματικότητα. Πιστεύω πως αυτό που έγινε κατέστησε ακόμη σαφέστερο πόσο σημαντικό είναι να ξεπεραστεί το οδυνηρό παρελθόν στην περιοχή μας και πόσο εύθραυστο είναι το μεγάλο επίτευγμα της ειρήνης στα Βαλκάνια. Εχετε κατά νου ότι το 2014 ήταν η πρώτη χρονιά στην πρόσφατη ιστορία μας, από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, χωρίς καμιά συνοριακή διαμάχη! Επομένως, έχει έρθει η ώρα να κοιτάξουμε προς τα εμπρός και να συνεργαστούμε για ένα λαμπρό μέλλον για τις επόμενες γενιές και των δύο εθνών μας. Το μέλλον μας είναι η Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτό που επιζητούν οι Αλβανοί, αυτό που όλοι μας επιζητούμε και ονειρευόμαστε είναι μια Μεγάλη Ευρώπη και όχι μια Μεγάλη Αλβανία ή μια Μεγάλη Σερβία ή μια Μεγάλη Ελλάδα. Δεν μπορεί να υπάρξει σπουδαιότερο μέλλον για εμάς από το να καταστούν τα Βαλκάνια τμήμα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
– Τι εννοούσατε σε συνέντευξή σας στη «Φωνή της Αμερικής» λέγοντας «είμαστε υπερήφανοι ότι εμείς κάνουμε σήμερα τη διαφορά στα Βαλκάνια» και τι απαντάτε στους γειτονικούς λαούς, που ανησυχούν ότι τα περί «Μεγάλης Αλβανίας» μπορεί να οδηγήσουν σε νέες περιπέτειες;
– Είμαστε υπερήφανοι επειδή ενεργήσαμε ειρηνικά κατά τη διάρκεια του αγώνα, καθώς και ύστερα απ’ αυτόν. Οταν ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους, μετά τη διακοπή του αγώνα, δεν άκουσα κανέναν να φωνάζει «Σκοτώστε τους Σέρβους». Και ούτε είπα ούτε άκουσα κανέναν από τους συναδέλφους μου στην κυβέρνηση ή στην αντιπολίτευση να απαντούν στις σερβικές αρχές με τον ίδιο τρόπο που αυτές επιτέθηκαν σ’ εμάς. Λέω, λοιπόν, με υπερηφάνεια ότι καθ’ όλη τη διάρκεια αυτού του παράλογου δράματος, εμείς οι Αλβανοί ήμασταν οι νεο-Ευρωπαίοι και οι Σέρβοι φίλοι μας οι παλαιο-Βαλκάνιοι! Μεγάλη η διαφορά, σωστά; Κι επιτρέψτε μου να προσθέσω κάτι: από την εμπειρία μου, αυτοί που ανησυχούν για μια «Μεγάλη Αλβανία» στις γειτονικές μας χώρες είναι συνήθως αυτοί που ζουν στο παρελθόν και με το παρελθόν. Η Μεγάλη Αλβανία είναι ο εφιάλτης τους, αλλά δεν είναι το δικό μας σχέδιο. Και θα έλεγα σε αυτούς: Χαλαρώστε! Οι Αλβανοί δεν υπήρξαν ποτέ οι επιτιθέμενοι κατά τη διάρκεια της Ιστορίας, αλλά βρίσκονταν πάντα στο άκρο υποδοχής αυτής της επιθετικότητας. Η επιθετικότητα εναντίον άλλων χωρών, άλλων εθνών, άλλων ανθρώπων, δεν υπήρξε ποτέ και δεν θα είναι ποτέ κάτι για εμάς.
– Στην Ελλάδα διαπιστώνουν μια στασιμότητα στις διμερείς σχέσεις. Σκέφτεστε να αναλάβετε κάποια πρωτοβουλία και ποια προκρίνετε ως θέματα υψηλής προτεραιότητας;
– Δεν το βλέπω κατ’ αυτόν τον τρόπο. Δεν θεωρώ πως υπάρχει στασιμότητα και θα ήθελα να καλωσορίσω τον πρωθυπουργό κ. Σαμαρά, σύντομα, στα Τίρανα. Εχω μεγάλο σεβασμό απέναντί του και με αυτό που επιδεικνύει σ’ αυτό το δύσκολο εγχείρημα να βγάλει την Ελλάδα από την οικονομική αταξία. Εμπιστεύομαι τις πολύ θετικές προθέσεις του απέναντι στην Αλβανία και στους Αλβανούς, και πιστεύω πως μπορούμε να κάνουμε πολύ καλά πράγματα μαζί και να ενισχύσουμε όχι μόνο τις σχέσεις μεταξύ των χωρών μας αλλά και τις περιφερειακές σχέσεις.