Μπορεί από τις αρχές του έτους οι αγοραπωλησίες κατοικιών να παραμένουν τελματωμένες, εν μέρει και λόγω των συνεχών φορολογικών αλλαγών (π.χ. φόρος υπεραξίας και ΕΝΦΙΑ), ωστόσο το καθεστώς των μεταβιβάσεων έχει γίνει σαφώς πιο φιλικό για τους ενδιαφερόμενους αγοραστές από τις αρχές του έτους, κυρίως λόγω της μείωσης του φόρου μεταβίβασης σε 3%, έναντι συντελεστή 8% για τα πρώτα 20.000 ευρώ και 10% για το υπόλοιπο της αξίας τού προς αγορά ακινήτου.
Η εξέλιξη αυτή έχει οδηγήσει αρκετούς αναλυτές στην εκτίμηση ότι, μόλις οι οικονομικές συνθήκες βελτιωθούν, θα υπάρξει ταχύτερη ανάκαμψη της αγοράς. Σε σχετική ανάλυση της εταιρείας ερευνών Global Property Guide, επισημαίνεται η βελτίωση της κατάταξης της χώρας, με βάση το συνολικό κόστος αγοραπωλησίας μεταχειρισμένης κατοικίας. Συγκεκριμένα, πλέον η Ελλάδα καταλαμβάνει την 20ή θέση της σχετικής λίστας, όντας στο μέσο όρο της Ευρώπης, καθώς λαμβάνονται υπόψη συνολικά 40 χώρες. Είναι δηλαδή η 20ή ακριβότερη χώρα για την αγορά και μεταπώληση ακινήτου (ως ελάχιστη περίοδος διακράτησης υπολογίζονται τα 10 χρόνια). Συνολικά, η Global Property Guide εκτιμά ότι το συνολικό κόστος αγγίζει το 9,65% της συνολικής αξίας ενός ακινήτου και περιλαμβάνει φόρους (μεταβίβασης στην αγορά και υπεραξίας στην πώληση), αμοιβή μεσίτη, νομικά/συμβολαιογραφικά έξοδα και τέλη εγγραφής στο κτηματολόγιο/υποθηκοφυλακείο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από ένα χρόνο, δηλαδή πριν από τη μείωση του συντελεστή φόρου μεταβίβασης, η χώρα βρισκόταν στην 9η θέση της σχετικής λίστας με κόστος της τάξεως του 15,47% κατά μέσο όρο. Είναι προφανές ότι η επιλογή της Πολιτείας είναι η στροφή του μοντέλου φορολόγησης των ακινήτων, το οποίο μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν επικεντρωμένο στις μεταβιβάσεις και όχι στην κατοχή. Πλέον ισχύει το αντίστροφο, δηλαδή το κόστος μεταβίβασης έχει περιοριστεί σημαντικά, σε αντίθεση με το κόστος κατοχής, το οποίο έχει πολλαπλασιαστεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια.
Το υψηλότερο κόστος αγοραπωλησιών ακινήτων διαθέτει η Ρωσία με 25% της συνολικής αξίας του ακινήτου, ενώ ακολουθεί η Ιταλία με 22,6%. Η Κύπρος παραμένει στην 8η θέση της κατάταξης με κόστος 16%, ενώ έπονται η Γερμανία, η Πορτογαλία και η Ισπανία που συμπληρώνει την πρώτη δεκάδα, με κόστη της τάξεως του 14,84%, 14,42% και 13,5% αντίστοιχα. Στον αντίποδα, το χαμηλότερο κόστος διαθέτουν η Ισλανδία και η Δανία με μόλις 2,91% και 3,04% αντίστοιχα.
Σύμφωνα με φορείς της αγοράς ακινήτων, πρόσθετη ώθηση στις αγοραπωλησίες αναμένεται να δώσει η ρύθμιση που καταργεί την υποχρέωση των αγοραστών να δικαιολογούν «πόθεν έσχες» με βάση την αντικειμενική αξία του προς απόκτηση ακινήτου. Πλέον, οι ενδιαφερόμενοι θα καλούνται να καλύψουν το «πόθεν έσχες» με βάση την αναγραφόμενη τιμή του συμβολαίου, γεγονός που θα διευκολύνει πολλές μεταβιβάσεις οι οποίες είχαν αναβληθεί ή ακόμα και ματαιωθεί από τις αρχές του έτους, όταν επανήλθε δηλαδή σε ισχύ η εν λόγω διάταξη. Η αιτία των ακυρωθέντων συμφωνιών έγκειται στο ότι πλέον η πλειονότητα των συναλλαγών αφορά ακίνητα που πωλούνται σε τιμές αισθητά χαμηλότερες από την αντικειμενική αξία. Είναι χαρακτηριστικό ότι τη συγκεκριμένη τάση την αποδέχονται πλέον και στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδος, όπως ο κ. Θεόδωρος Μητράκος, επικεφαλής του τμήματος Οικονομικής Ανάλυσης της ΤτΕ, ο οποίος παραδέχθηκε σε πρόσφατη ημερίδα ότι οι αντικειμενικές αξίες είναι πλέον 15%-20% υψηλότερες, κατά μέσο όρο, από τις πραγματικές τιμές πώλησης των κατοικιών.
Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που οι φορείς του κλάδου ζητούν συνεχώς την αναθεώρηση των αντικειμενικών τιμών, οι οποίες παραμένουν αμετάβλητες από το 2007. Ταυτόχρονα, μια αναπροσαρμογή των τιμών προς τα κάτω θα ελάφραινε και το κόστος του ετήσιου φόρου κατοχής (ΕΝΦΙΑ) για όλους τους ιδιοκτήτες, καθιστώντας το ακίνητο ελκυστικότερη επιλογή είτε για τους επενδυτές είτε για όσους έχουν αναβάλει επ’ αόριστον την απόκτηση νέας κατοικίας, φοβούμενοι τη φορολογική επιβάρυνση.