Στην Ευρώπη «έχουν ήδη υψωθεί νέα τείχη και η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται εν πολλοίς ανίκανη να αρθεί στο ύψος των προκλήσεων», σημείωσε η πρώην υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη, απαντώντας στο ερώτημα «Υπάρχει κίνδυνος για νέα τείχη στην Ευρώπη;», στο πλαίσιο του συνεδρίου του Ινστιτούτου για την Πολιτιστική Διπλωματία του Βερολίνου, το οποίο διοργανώνεται παράλληλα με τις εορταστικές εκδηλώσεις για την 25η επέτειο από την Πτώση του Τείχους.
Έκανε δε λόγο για την ανάγκη το «τείχος της Λευκωσίας» να πάψει να είναι η τελευταία διαχωριστική γραμμή στην Ευρώπη.
«Η ευφορία από την μετάβαση που ακολούθησε την επανένωση της Ευρώπης αμαυρώνεται τώρα από την οδύνη των λαών, όπως οι Έλληνες και οι Πορτογάλοι, που ακολούθησε την κρίση χρέους της Ευρωζώνης», τόνισε η κυρία Μπακογιάννη και επισήμανε ότι η ίδια η κρίση έχει αναδείξει την θεμελιώδη αδυναμία της Ευρωζώνης, το γεγονός δηλαδή ότι προχώρησε σε δημοσιονομική και νομισματική ένωση χωρίς να ολοκληρώσει την οικονομική ένωσή της.
«Το φάρμακο που επελέγη για την θεραπεία των προβλημάτων των χτυπημένων από την κρίση χωρών είχε σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες», συνέχισε η πρώην υπουργός και αναφέρθηκε στα υψηλά ποσοστά ανεργίας, κυρίως μεταξύ των νέων, στην συρρίκνωση του ΑΕΠ και των τραπεζικών καταθέσεων, ενώ έκανε ιδιαίτερη μνεία στην άνοδο εξτρεμιστικών και/ή ευρωφοβικών πολιτικών δυνάμεων σε ολόκληρη την ήπειρο και όχι μόνο στις υπερχρεωμένες χώρες. «Η παλιά ΕΕ διχάζεται τώρα, περισσότερο από ποτέ, από διαχωριστικές γραμμές οι οποίες προκαλούν σοβαρές ανησυχίες για την οικονομική και προπάντων την ψυχική ενότητα μεταξύ Βορρά-Νότου, Κέντρου και Περιφέρειας», υπογράμμισε και έκανε λόγο για χαλάρωση του γαλλογερμανικού πυρήνα, με την οικονομική εξασθένιση της Γαλλίας και την παράλληλη ανάδειξη της Γερμανίας ως σχεδόν μοναδικής «υπερ-μηχανής» της ΕΕ.
Η κυρία Μπακογιάννη αναφέρθηκε ακόμη στην δημιουργία νέων «πλούσιων και φτωχών» μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ που ανήκαν στο κομμουνιστικό μπλοκ, αλλά και στην επιφυλακτικότητα και τον απομονωτισμό της Βρετανίας, η οποία επιβεβαιώνεται και από την άνοδο του Κόμματος της Ανεξαρτησίας, ενώ μίλησε και για την κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια, όπου έχει σταματήσει η διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ – για αλβανικό αλυτρωτισμό, για ιστορικό ρεβιζιονισμό και προκλήσεις της ΠΓΔΜ προς την Ελλάδα, για αδιέξοδο στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη και για το ζήτημα του Κοσόβου και της αλβανοσερβικής εχθρότητας, εξηγώντας ότι όλα αυτά καταδεικνύουν ότι βάζοντας τα προβλήματα «κάτω από το χαλί», δεν τα επιλύουμε, απλώς τα επιδεινώνουμε.
«Μιλάω συχνά για το πρόβλημα της ‘διττής απώλειας νομιμοποίησης' και εννοώ την ενοχλητική πανευρωπαϊκή εξέλιξη κατά την οποία οι λαοί σε όλη την ΕΕ έχασαν την πίστη τους τόσο στο κράτος-έθνος, αντιλαμβανόμενοι ότι ήταν ανίκανο να αντιμετωπίσει τα πολλά προβλήματα που υπερβαίνουν τις δυνατότητές του, αλλά και στην ΕΕ, αντιλαμβανόμενοι ότι είναι επίσης ανίκανη να αντιμετωπίσει προβλήματα, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά», συνέχισε η πρώην υπουργός Εξωτερικών και εστίασε την προσοχή της στο χρέος των Ευρωπαίων σε ό,τι αφορά την τραγική κατάσταση στην περιοχή της άμεσης γειτονίας τους.
«Η Μεσογειακή Ένωση, την οποία με τόσο κόπο δημιουργήσαμε, έχει σχεδόν καταρρεύσει μετά τα γεγονότα της Αραβικής 'Ανοιξης. Η Μέση Ανατολή, ιδίως η Συρία, εξελίσσεται στην πιο μαζική ανθρωπιστική καταστροφή από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Στον Καύκασο και στην Υπερδνειστερία έχουμε ούτε λίγο ούτε πολύ ‘παγωμένες διαμάχες'. Στην Ανατολή αντιμετωπίζουμε το σοβαρό πρόβλημα της Ουκρανίας και της νέας ρωσικής αυτοπεποίθησης. Και τέλος, η Τουρκία είναι και πάλι σε δρόμο εκτός νομιμότητας, επιστρέφοντας στις χειρότερες δυνατές πολιτικές: στην πλήρη περιφρόνηση του ευρωπαϊκού και του διεθνούς δικαίου. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, τα πολεμικά πλοία της βρίσκονται εντός της ΑΟΖ ενός κράτους-μέλους της ΕΕ, της Κύπρου, ο ίδιος ο Πρόεδρος της χώρας διατυπώνει απειλές για προσάρτηση του βόρειου τμήματος της Κύπρου και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Τουρκία συνεχίζει την κατοχή του 37% του εδάφους ενός κράτους-μέλους της ΕΕ», δήλωσε η Ντόρα Μπακογιάννη, για να επισημάνει ότι κάποιος θα μπορούσε να πει ότι όλα αυτά τα στοιχεία έχουν γίνει πια «κουραστικά» και ότι «οι Έλληνες μας μιλάνε συνεχώς για την Τουρκία». «Ναι, κυρίες και κύριοι, όταν εξακολουθούν να γίνονται τόσο σοβαρές παραβάσεις, να είστε βέβαιοι ότι θα συνεχίσουμε να τις υπενθυμίζουμε στον κόσμο (…) Η Ελλάδα έχει επανειλημμένα υποστηρίξει την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, καθώς πιστεύουμε ότι η Ένωση δεν είναι κλειστό κλαμπ. Αλλά η Τουρκία θα ενταχθεί μόνο εφόσον πληροί τις απαραίτητες προϋποθέσεις και υιοθετεί το κοινοτικό κεκτημένο», τόνισε.
Η πρώην υπουργός Εξωτερικών έκλεισε την ομιλία της αναφερόμενη στην ανάγκη να καλυφθεί το δημοκρατικό κενό στην Ευρώπη με αλλαγή των Συνθηκών, να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της φτώχειας και να εισαχθούν αναπτυξιακές πολιτικές σε ολόκληρη την ΕΕ και κυρίως στις υπερχρεωμένες χώρες, να «ανακαλυφθούν εκ νέου» τα Δυτικά Βαλκάνια ώστε να μην εκραγούν και πάλι, να κληθεί η Τουρκία να αποφασίσει εάν θα είναι εντός ή εκτός διεθνούς νομιμότητας και εφόσον επιλέξει το πρώτο να δούμε πώς θα την φέρουμε πιο κοντά στην Ευρώπη, να γίνει κάτι ανάλογο με την Ρωσία, να αναθεωρηθεί η πολιτική για την Μεσογειακή Ένωση και, σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, να εφαρμοστεί μια συνολική πολιτική για την Μέση Ανατολή.