Αντιδημοκρατικό αίτημα ΣΥΡΙΖΑ
Κύριε διευθυντά
Το επίμονο και επαναλαμβανόμενο αίτημα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αλέξη Τσίπρα, ότι η κυβέρνηση δεν δικαιούται να κυβερνά και να αποφασίζει διότι, κατά τη γνώμη του, εκπνέει ο πολιτικός της χρόνος, και αντιδημοκρατικό είναι και αντισυνταγματικό. Βάσει δημοκρατικής αρχής, κυβέρνηση που έχει τη δεδηλωμένη εμπιστοσύνη της Βουλής (την απέκτησε και πρόσφατα με την ψήφο πρότασης δυσπιστίας) έχει το δικαίωμα να ασκεί ανεμπόδιστα πλην σύννομα την πολιτική εξουσία σε όλες τις εκφάνσεις της. Το Σύνταγμα ορίζει τον πολιτικό βίο κάθε κυβέρνησης, την κοινοβουλευτική τετραετία και κανένα όρο ή περιορισμό θέτει κατά τον πολιτικό χρόνο αυτό. Το αγγλικό «ο βασιλεύς απέθανε, ζήτω ο βασιλεύς» μεταπίπτει από το αγγλικό κοινοβουλευτικό πολίτευμα στα δημοκρατικά κράτη της Ευρώπης, ως αρχή της συνέχειας κράτους. Η αρχή αυτή, βαθύτατα κοινοβουλευτική και δημοκρατική, σημαίνει ότι κάθε κυβέρνηση κυβερνά μέχρι την τελευταία πολιτική της ώρα και η διάδοχος διαδέχεται τη συνέχεια της πολιτικής εξουσίας δίχως απειλή «ότι δεν αναγνωρίζω αποφάσεις της», δεκτή μόνο εάν οι αποφάσεις αυτές παραβιάζουν τα 13 άρθρα του δημοκρατικού πολιτεύματος. Κοινοβουλευτικές κυβερνήσεις στην Ελλάδα αναγνωρίζουν πράξεις και αποφάσεις της δικτατορικής κυβέρνησης Μεταξά χάριν της συνέχειας της πολιτικής εξουσίας. Ακόμα και αποφάσεις των κυβερνήσεων δωσίλογων έχουν αναγνωρίσει οι κοινοβουλευτικές κυβερνήσεις. Σήμερα υπάρχουν σε ισχύ οι νόμοι της απριλιανής χούντας.
Γ. Σταραντζης – Δικηγόρος
Τον Οκτώβριο του «Οχι»
Κύριε διευθυντά
Τον Οκτώβριο, τον μήνα του «Οχι», συνέβησαν και κάποια άλλα αξιοσημείωτα, κατά τη γνώμη μου, γεγονότα. Αυτή η «συνδρομή» τους είναι, άραγε, χωρίς ιδιαίτερη σημασία; Η απάντηση επαφίεται στην ιστορική κατάρτιση και πολιτισμική υπόσταση του υποκειμένου.
Το πρώτο είναι η έλευση στην Αθήνα της Νάντιας-Μαρίας ελ Σεΐχ, Λιβανέζας ιστορικού – επιστήμονα (Ph. D) με σπουδές στο Cambridge της Μασαχουσέτης. Εκλήθηκε από τις «Εναλλακτικές Εκδόσεις» και την Ελληνολιβανική Πολιτιστική Ενωση. Σκοπός, η παρουσίαση του βιβλίου της «Το Βυζάντιο όπως το είδαν οι Αραβες». Οι νεοέλληνες έχουμε «ξεχάσει» ότι ο αραβικός πολιτισμός είναι κάτι ξεχωριστό από τον μουσουλμανισμό και το Ισλάμ. Προϋπήρξε αυτών και έχει διαμορφώσει γραπτή παράδοση, αιώνες πριν από τη Δύση. Η Λογοτεχνία, η Ποίηση, η Αρχιτεκτονική ακόμη και οι επιστήμες είναι τομείς όπου ο αραβικός πολιτισμός έχει να επιδείξει αξίες, από τη Βαγδάτη ώς το Γιβραλτάρ, Αυτό το βιβλίο αναδεικνύει αυτόν τον αραβικό πολιτισμό και τις σχέσεις του με το Βυζάντιο και δι’ αυτού με την ελληνική κλασική παιδεία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι τεκμηριωμένες πληροφορίες για τις σχέσεις των Αράβων της Ισπανίας με τους Βυζαντινούς και οι αποστολές καλλιτεχνών από την Κωνσταντινούπολη στην Κόρδοβα και αλλού, για τη διακόσμηση αραβικών κτισμάτων. Αυτό το βιβλίο μάς δίνει και μία πληροφορία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος. Το πρώτο χειρόγραφο βιβλίο στη γαλλική γλώσσα γράφτηκε το 1207 από τον Νορμανδογάλλο Γοδεφρείδο Βιλεαρδουίνο! Ισως είναι τα απομνημονεύματά του, που αναφέρονται στην Αλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204. Πολλά ενδιαφέροντα πράγματα ιστορούνται στο βιβλίο αυτό της Νάντιας-Μαρίας ελ Σεΐχ.
Το δεύτερο γεγονός είναι η επίσημη επίσκεψη του Πατριάρχη Αντιοχείας στην Αθήνα. Ο Πατριάρχης «μετέχει της ημετέρας παιδείας». Είναι απόφοιτος ελληνικού πανεπιστημίου και εδώ έχει κάνει ένα μεγάλο μέρος των θεολογικών του σπουδών και έχει εγκαταβιώσει και στο Αγιον Ορος. Το Συλλείτουργο στον Αγ. Δημήτριο Αττικής, οι εκατέρωθεν ανταλλαγές λόγων και ευχών είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικά! Αναφέρθηκε στους «Ρωμιούς», Ελληνες και Αραβες χριστιανούς της Ρωμανίας. Στη μίτρα του η μετωπική παρουσία του Δικέφαλου, όπως και στη μίτρα του κ. Ιερωνύμου, όπως και όλων των ορθοδόξων επισκόπων, από τη Μεσόγειο ως παρουσία του Βυζαντίου και τον πολιτισμό του, όπως τον παρουσίασαν ο Ράνσιμαν και η Γλύκατζη και τόσοι άλλοι σύγχρονοι μεγάλοι ιστορικοί, εις πείσμα του Handington και των ομοίων του.
Η συνέντευξη του Πατριάρχη στο ΒΗΜΑ της 26ης Οκτωβρίου αποκαλύπτει το δράμα των Αράβων χριστιανών και τις ευθύνες «ορισμένων μεγάλων δυνάμεων» γι’ αυτό. Μην ξεχνάμε τις ευθύνες της Γαλλίας για την «παραχώρηση» του Σαντζακιού της Αλεξανδρέττας με το Πατριαρχείο της Αντιοχείας στην Τουρκία.
Αυτό το βιβλίο και η παρουσία της κ. Νάντιας-Μαρίας ελ Σεΐχ καθώς και του Πατριάρχη Αντιοχείας μου δίνουν την ιδέα να προτείνω, αντί της έδρας Μουσουλμανικής Θρησκείας, που έχει εγείρει αντιρρήσεις, δικαίως, να ιδρυθεί στο ΛΠΘ έδρα Αραβικών Σπουδών, Γλώσσας και Πολιτισμού. Ενός πολιτισμού αρχαίου, και μιας γλώσσας που έχει να επιδείξει πλούσιες επιδόσεις στη λογοτεχνία και στην ποίηση. Και με πολύ ενδιαφέρον σήμερα στην οικονομία και στην ανάπτυξη.
Το τρίτο αξιοσημείωτο γεγονός είναι η έκδοση και κυκλοφορία ενός πολύ σημαντικού βιβλίου. Συγγραφέας του είναι ο πολύς Νόαμ Τσόμσκι και ο φίλος του Αντρέ Βάιτσεκ, από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Ο τίτλος του αιφνιδιάζει: «Η τρομοκρατία της Δύσης»! Γι’ αυτό το βιβλίο δεν θα γράψω τίποτε… με παραπέμπει στον λόγο του 3ου προέδρου των ΗΠΑ, του Τόμας Τζέφερσον. «Τρέμω για τη χώρα μου όταν σκέφτομαι ότι ο Θεός είναι δίκαιος».
Παναγιωτης Χρ. Καραγεωργος
Η ιαχή «αέρας»
Κύριε διευθυντά
Διαβάζοντας τα άρθρα της εφημερίδας σας 28 και 30 Οκτωβρίου σχετικά με την προέλευση της πολεμικής ιαχής «αέρα», παρακαλούμε να φιλοξενήσετε στις στήλες σας μία ακόμη άποψη, που ίσως βοηθήσει στην ιστορική τεκμηρίωση της λέξης.
Η λέξη «αέρα» απασχόλησε τον σύγχρονο με τους Βαλκανικούς πολέμους μεγάλο αρχαιολόγο και φιλόλογο Στέφανο Ξανθουδίδη, ο οποίος γράφει ότι ζούσε στο Ηράκλειο στα τελευταία χρόνια της τουρκικής κυριαρχίας ένας οθωμανός ζητιάνος διαταραγμένων φρενών, με το όνομα Μουλά Μουσταφάς (Καμπεράκης). Προς τέρψη τους τον παρενοχλούσαν τα παιδιά και τον κυνηγούσαν πολλές φορές στη λεωφόρο Καλοκαιρινού, φωνάζοντας πίσω του «αέρα! αέρα!». Η φράση παρέμεινε και οι Ηρακλειώτες τη χρησιμοποιούσαν τις Απόκριες ως εμπαικτικό και αποδοκιμαστικό πείραγμα. Γράφει λοιπόν σχετικά ο Ξανθουδίδης: «Εντεύθεν άρα έχει την αρχήν το επιφώνημα: οι κατά τον Βαλκανικόν πόλεμον εξ Ηρακλείου πολυάριθμοι επίστρατοι το μετέφερον εις τα στρατόπεδα και τα χαρακώματα της Μακεδονίας και της Ηπείρου μεταχειριζόμενοι αυτό κατά τας εφόδους κατά των φευγόντων Τούρκων και ύστερον κατά των Βουλγάρων, ούτω δε διεδόθη εις το στράτευμα, και εγένετο γνωστόν και εις τους εκ της άλλης Ελλάδος στρατιώτας, με την πολλήν δε χρήσιν αυτού κατά τας διαφόρους περιστάσεις και τον διάφορον τόνον και χρωματισμόν έλαβε και τας διαφόρους αποχρώσεις και σημασίας, άλλοτε μεν ως απλούν σκώμμα, ειρωνεία και εμπαιγμός, άλλοτε προς παρακέλευσιν και ενθάρρυνσιν, άλλοτε πάλιν προς εκφοβισμόν και μυκτηρισμόν».
Γεωργιος Παναγιωτακης – Συγγραφέας – ιστορικός ερευνητής – Ηράκλειο Κρήτης
Στοχασμοί για κάποιον ηγέτη
Κύριε διευθυντά
Η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν φάρσα και τη δεύτερη σαν τραγωδία. Το σημαντικότερο, βέβαια, είναι να διδάξει από αυτήν την επανάληψή της για να αποφεύγονται τα λάθη, αλλά δεν συμβαίνει τόσο συχνά. Ειδικά στον τόπο μας, που έχει μεν λαογραφική και πολιτιστική μνήμη, όμως «πάσχει» από την πολιτική επίγνωση των εξελίξεων. Οι κοινωνικοπολιτικές καταστάσεις κάποιες φορές δημιουργούν και κάποιες άλλες επιβάλλουν την αλλαγή βηματισμού. Και εκεί ακριβώς έρχεται ο πολιτικός με όραμα και γνώση, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες για να φέρει τη χώρα του ένα σκαλοπάτι πιο ψηλά.
Αρχικά, έχει να αντιμετωπίσει το γενεσιουργό σύστημα απ’ όπου αναδείχθηκε ο ίδιος και το οποίο προσπαθεί να τον παγιδεύσει με παλαιοκομματικές τεχνικές. Με αυτό καλείται να παλέψει, αλλά και με τον εαυτό του κάποιες φορές. Οπότε η μάχη είναι και εσωτερική, αφού το όραμα δεν μπαίνει σε καλούπια, αλλά έχει ως στόχο να ταράξει τα νερά. Iσως πρέπει κάποιος να είναι μέρος του συστήματος για να μπορέσει να το αλλάξει. Iσως πάλι πρέπει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε το σύστημα να φτάσει στην αναμενόμενη καμπή, σύμφωνα με τον κανόνα ακμής – παρακμής, για να δημιουργηθεί ένα νέο, πιο δίκαιο και αξιοκρατικό. Αυτήν την επιλογή την φέρνουν οι καταστάσεις. Το επιτακτικό, πάντως, είναι η αλλαγή.
Επιπλέον, ένας από τους κυριότερους εχθρούς αυτής της αλλαγής, οπότε και του πολιτικού, είναι η νοοτροπία. Θα μπορούσε να παρομοιαστεί με το εθιμικό δίκαιο, όπου οι άνθρωποι εφαρμόζουν μια τακτική για πολύ καιρό έχοντας την πεποίθηση ότι πηγάζει από κανόνα δικαίου.
Η διαφορά, όμως, είναι ότι η νοοτροπία δεν πηγάζει πάντα από κανόνες δικαίου. Αντιθέτως, κάποιες φορές εφαρμόζει την αντεστραμμένη πλευρά της πραγματικότητας. Και τι χειρότερο από ένα λαό ο οποίος πιστεύει σε μια ίσως διαστρεβλωμένη εικόνα της κοινωνίας, του συστήματος και των πολιτικών του. Ακόμη και η νοοτροπία πρέπει και μπορεί να αλλάξει, αν και δεν είναι πάντα τόσο εύκολο όσο στη θεωρία.
Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι είναι χαρακτηριστικά ριζωμένη μέσα στον πολίτη η αντίληψη πως το κράτος δεν είναι η πατρίδα. Και οι δύο όροι, όμως, συνοψίζονται σε μία ανθρώπινη κοινωνία που διέπεται από νόμους και αυτοπροσδιορίζεται βιολογικά, χρονικά, γεωγραφικά και πολιτικά. Ο συνδετικός κρίκος είναι ο ίδιος ο λαός και ο άμεσος αντιπρόσωπός του το σύστημα και ο πολιτικός που, δεσμευμένος από μια ηθική επιταγή για το καλό της πατρίδας και του κράτους, προσπαθεί να διαμορφώσει το όραμά του. Μπροστά σε αυτό το δύσκολο έργο έχει να αντιμετωπίσει τη συνένωση του εν λόγω δίπτυχου κάτω από τον κοινό παρονομαστή, τον λαό, καθώς και να κατανοήσει τις απαιτήσεις των καιρών.
Συνοψίζοντας τα παραπάνω, ο ουσιαστικός προβληματισμός είναι στο πώς, πού και πότε έρχεται η αλλαγή, καθώς και ποιος θα την φέρει.
Μαρινος Μ. Κονδυλης – Δικηγόρος