Ενα μεγάλο ρόλο στη σύγχρονη όπερα μας κληροδοτεί η «Φόνισσα» του Γιώργου Κουμεντάκη, που προχθές παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής. Η «Φραγκογιαννού» είναι μια νέα ηρωίδα του μελοδράματος. Από τα σπλάχνα του Παπαδιαμάντη και μέσα από την τελετουργικά υπνωτιστική μουσική του Γιώργου Κουμεντάκη και τον ποιητικό λόγο του Γιάννη Σβώλου εκβάλλει πλέον σε μία διεθνή περιοχή κατοικημένη από ήρωες πολλαπλών αναγνώσεων.
Τέτοια ήταν η «Φραγκογιαννού», ολύμπια και καταραμένη. Επί δύο ώρες ήταν επί σκηνής η Ειρήνη Τσιρακίδου, με μία φωνή από τα βάθη του χρόνου, με αριστοτεχνική τεχνική σώματος και εσωτερικευμένους μηχανισμούς. Μεγάλος ρόλος, που δένει, εξακτινώνει, ορίζει και αιμοδοτεί όλους τους υπόλοιπους. Και είναι πολλοί.
Η Εθνική Λυρική Σκηνή, με αυτή τη νέα παραγωγή, υπηρετεί δύο στόχους. Αφενός προκαλεί τη δημιουργία ενός σύγχρονου ελληνικού έργου όπερας. Και αφετέρου, μέσω αυτής της ανάθεσης, γίνεται μοχλός για την απελευθέρωση δυνάμεων, ταλέντων, ιδεών. Το γευτήκαμε όσοι βρεθήκαμε στην πρεμιέρα.
Αυτή η ανάγνωση του Παπαδιαμάντη ακουμπά σ’ ένα πλέγμα ευαίσθητων ισορροπιών. Ο Γιώργος Κουμεντάκης, με τη σπάνια ψυχική καλλιέργεια, κύκλωσε ένα μουσικό αίτημα καθώς άντλησε χειρουργικά από την παράδοση και σαν νήματα έφερε τους αρχέγονους ήχους σ’ ένα σύστημα λόγιας αρχιτεκτονικής. Η μουσική, σαν κύμα, ανάσα, χορός, σύριγμα, κρώξιμο, κελάιδισμα, κροτάλισμα, ρουφούσε τον ακροατή σαν μέσα στην κοιλιά ενός κήτους. Ο Γιάννης Σβώλος συνέθεσε το λιμπρέτο με σεβασμό αλλά και αυτοπεποίθηση ώστε να δώσει πρωτογενή δημιουργία. Ο Αλέξανδρος Ευκλείδης στη σκηνοθεσία, ίσως πιο ώριμος παρά ποτέ. Εξοχο το σκηνικό του Πέτρου Τουλούδη (και τα κοστούμια με την Ιωάννα Τσάμη), σαν ένα τοπίο ψυχής, υποβλητικά φωτισμένο (Βινίτσιο Κέλι). Κέρδισαν τις εντυπώσεις οι χορωδίες. Η παιδική μάς έδωσε και μία αξέχαστη μελωδία, σαν γκροτέσκο νανούρισμα. Ο Τάσος Αποστόλου, ως καλόγερος, ήταν από μόνος του ένας ψαλμός. Οι πολλοί περιφερειακοί ρόλοι υπηρετήθηκαν από τους Γεωργία Ηλιοπούλου (πολύ σωστή αντίστιξη ως Δελχαρώ στη Φραγκογιαννού), Κωστή Ρασιδάκη, Ινές Ζήκου, Θεοδώρα Μπάκα, Νίκο Στεφάνου, Δημήτρη Ναλμπάντη, Ελενα Κελεσίδου, Βαγγέλη Μανιάτη, Βάσια Ζαχαροπούλου, Διονύση Τσαντίνη, Ευδοκία Χατζηιωάννου.