Προϋπολογισμό που εναρμονίζεται με τους στόχους του Μνημονίου κατέθεσε χθες ο υπουργός Οικονομικών, Γκ. Χαρδούβελης στη Βουλή, ο οποίος θα ψηφιστεί μία ημέρα πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση του Eurogroup στις 8 Δεκεμβρίου. Παρά τις αντιρρήσεις της τρόικας, η κυβέρνηση παραμένει σταθερή στις θέσεις της και προβλέπει ότι το 2015 το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού θα ανέλθει στο 3% του ΑΕΠ, οδηγώντας για πρώτη φορά στη μεταπολεμική περίοδο σε ισοσκελισμένο προϋπολογισμό (μηδενικό έλλειμμα συμπεριλαμβανομένων και των πληρωμών για τόκους). Ωστόσο, το μεγαλύτερο «αγκάθι» στην ομαλή εκτέλεση του προϋπολογισμού είναι η «τρύπα» του ασφαλιστικού συστήματος που ανέρχεται στο 1,2 δισ. ευρώ.
Βασικός παράγοντας για την επίτευξη του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος είναι η αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 1,4 δισ. ευρώ, η οποία αναμένεται να προέλθει από τη σημαντική βελτίωση της οικονομικής δραστηριότητας. Το οικονομικό επιτελείο υποστηρίζει πως το επόμενο έτος η οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,9%, ενώ για φέτος ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Χρ. Σταϊκούρας, δήλωσε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης 0,6% «αν όχι συντηρητικός, είναι τουλάχιστον ρεαλιστικός στόχος». Μάλιστα, εκτίμησε ότι για να μην επιτευχθεί θα πρέπει στο τέταρτο τρίμηνο του έτους να καταγραφεί ύφεση 0,8%. Κάτι το οποίο με τα σημερινά δεδομένα δείχνει απίθανο. Στο πλαίσιο αυτό, στο υπουργείο θεωρούν ότι και ο στόχος του 2015 για ανάπτυξη 2,9% είναι επιτεύξιμος.
Πάντως, η τρόικα συνεχίζει να διατυπώνει ενστάσεις για το κατά πόσο είναι ρεαλιστικό να επιτευχθεί το πρωτογενές πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ για το 2015, χωρίς να ληφθούν νέα μέτρα. Ο κ. Σταϊκούρας παραδέχτηκε ότι η τρόικα έχει διαφωνίες, προσθέτοντας πως η κυβέρνηση επιμένει στις εκτιμήσεις, ενώ σημείωσε πως τα προηγούμενα χρόνια οι ελληνικές προβλέψεις ήταν αυτές που επαληθεύτηκαν. Απευθυνόμενος στο εσωτερικό, ζήτησε να προσεγγίσουν όλοι τον νέο προϋπολογισμό «με σύνεση, ρεαλισμό, πνεύμα ενότητας και εθνική συνοχή».
Πέραν της επίτευξης των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα και την ανάπτυξη, ο νέος προϋπολογισμός προβλέπει για το 2015:
1. Αποκλιμάκωση της ανεργίας στο 22,6% από 24,8% φέτος και 25,5% πέρυσι.
2. Αντιστροφή του πληθωρισμού σε θετικό έδαφος (0,3%), από αρνητικό που είναι φέτος (-1%).
3. Αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,6% έναντι αύξησης 0,2% φέτος και μείωση 2% πέρυσι.
4. Ενίσχυση των φορολογικών εσόδων χωρίς νέα μέτρα κατά 1,4 δισ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι το οικονομικό επιτελείο υπολογίζει αύξηση των εσόδων κατά 200 εκατ. ευρώ από την εφαρμογή της νέας ρύθμισης για τα χρέη προς εφορίες. Ωστόσο, άγνωστη παραμένει η απώλεια εσόδων, δεδομένου ότι τον Σεπτέμβριο προστέθηκαν 851.000 νέοι οφειλέτες που μέχρι πρότινος πλήρωναν κανονικά.
5. Αύξηση των πρωτογενών δαπανών κατά 456 εκατ. ευρώ, εξαιτίας κυρίως της αύξησης του κονδυλίου για μισθούς και συντάξεις.
6. Μικρή μείωση του χρέους σε απόλυτα μεγέθη, το οποίο θα ανέλθει στα 316,9 δισ. ευρώ από 318 δισ. ευρώ φέτος. Το οικονομικό επιτελείο προβλέπει την έκδοση νέων 7ετών και 10ετών ομολόγων το 2015.
Στα 47,033 δισ. ευρώ τα φορολογικά έσοδα
Την αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 1,409 δισ. ευρώ προβλέπει η εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού για το 2015 σε σχέση με το τρέχον έτος. Τα επιπλέον έσοδα θα προέλθουν από την αύξηση των εσόδων στην άμεση και έμμεση φορολογία χωρίς, σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο, να επιβληθούν νέοι φόροι, εκτός από όσους έχουν ήδη ψηφισθεί και θα εφαρμοσθούν για πρώτη φορά το 2015.
Συγκεκριμένα περισσότερους φόρους ύψους 484 εκατ. ευρώ θα εισπράξει το Δημόσιο από την άμεση φορολογία (φόρος εισοδήματος, φόρος στην περιουσία) καθώς και 926 εκατ. ευρώ επιπλέον από την έμμεση φορολογία (ΦΠΑ, φόροι κατανάλωσης κ.λπ.). Συνολικά, τα φορολογικά έσοδα του προϋπολογισμού θα ανέλθουν στα 47,033 δισ. ευρώ από 45,624 δισ. ευρώ φέτος. Οι επιστροφές φόρων υπολογίζονται να ανέλθουν στα 2,877 δισ. ευρώ μειωμένες κατά 259 εκατ. ευρώ σε σχέση με το τρέχον έτος, όταν στις εφορίες συσσωρεύονται μήνα με τον μήνα όλο και περισσότερες αιτήσεις για επιστροφές. Τα έσοδα από τους φόρους στα ακίνητα υπολογίζεται να διαμορφωθούν στα 3,5 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,3% σε σχέση με το 2014. Συγκεκριμένα, τα επιπλέον έσοδα θα προέλθουν από:
1. Την αύξηση του συντελεστή φορολόγησης στα εισοδήματα από ενοίκια στο 11% από 10%.
2. Τη φορολόγηση με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ των αγροτών χωρίς αφορολόγητο.
3. Τη φορολόγηση των παροχών ως εισόδημα.
4. Την αύξηση του φορολογητέου εισοδήματος των μισθωτών λόγω της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών.
5. Την αύξηση της παρακράτησης φόρου από συντάξεις, μετά την εκκαθάριση των πολλαπλών συντάξεων από έναν εκκαθαριστή. Η παρέμβαση αυτή θα αυξήσει τον φόρο εισοδήματος, δεδομένου ότι ολόκληρος ο φόρος των συνταξιούχων θα παρακρατείται μέσα στο έτος, μην επιτρέποντάς τους επί της ουσίας να δημιουργήσουν ληξιπρόθεσμα χρέη στο ελληνικό Δημόσιο.
6. Τη βελτίωση της είσπραξης φόρων παρελθόντων οικονομικών μέσω της νέας ρύθμισης ληξιπρόθεσμων φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών. Παράλληλα, προβλέπει τη διατήρηση της εισφοράς αλληλεγγύης και το 2015 μειωμένη ωστόσο κατά 30% σε σχέση με το τρέχον έτος, εξέλιξη που θα οδηγήσει στη μείωση των εσόδων κατά περίπου 400 εκατ. ευρώ από την ανωτέρω πηγή. Με τη μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης κατά 30% οι φορολογούμενοι με εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ θα διαπιστώσουν από τα τέλη του Ιανουαρίου του 2015 (εφόσον είναι μισθωτοί και συνταξιούχοι) την αύξηση του εισοδήματός τους. Για παράδειγμα, μισθωτός του ιδιωτικού τομέα που σήμερα έχει ετήσιο εισόδημα ύψους 20.000 ευρώ καταβάλλει ετησίως 200 ευρώ εισφορά αλληλεγγύης ή διαφορετικά 14,28 ευρώ τον μήνα (200/14). Με τη μείωση κατά 30% της εισφοράς αλληλεγγύης το 2015 το ποσό θα μειωθεί στα 140 ευρώ ετησίως ή στα 10 ευρώ μηνιαίως.
Αυξημένες οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις
Μικρή αύξηση των δαπανών για μισθούς και συντάξεις, αλλά μείωση των παροχών κοινωνικής περίθαλψης και ασφάλισης προβλέπει ο νέος προϋπολογισμός για το 2015.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το υπουργείου Οικονομικών το κονδύλι για τις αποδοχές και τις συντάξεις αναμένεται να ανέλθει στα 18,05 δισ. ευρώ και θα είναι υψηλότερο κατά 210 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2014. Η μικρή αυτή αύξηση των δαπανών θα προέλθει κυρίως εξαιτίας:
1. Της μεταφοράς του προσωπικού από τους υποτομείς της Γενικής Κυβέρνησης (ΟΤΑ α΄ βαθμού και ΕΟΠΥΥ) σε φορείς της Κεντρικής Διοίκησης, στο πλαίσιο της διαδικασίας κινητικότητας του προσωπικού.
2. Των νέων προσλήψεων προσωπικού με βάση τον κανόνα 1:1 (μία πρόσληψη για κάθε μία αναγκαστική αποχώρηση).
3. Της καταβολής αυξημένων αποδοχών στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας (εν ενεργεία και συνταξιούχους).
4. Της τμηματικής καταβολής των αναδρομικών περικοπών αποδοχών και συντάξεων των δικαστικών και των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας (από 31/7/2012 έως 30/6/2014).
Ταυτόχρονα, όμως, ελαφρώς μειωμένες θα είναι οι δαπάνες για τις πρόσθετες παροχές, καθώς θα διαμορφωθούν στα 676 εκατ. ευρώ, από 695 εκατ. ευρώ που θα ανέλθουν φέτος. Η μείωση αυτή κατά 19 εκατ. ευρώ, αποδίδεται από το υπουργείο Οικονομικών στον περιορισμό των δαπανών για πρόσθετες παροχές και αποζημιώσεις.
Επίσης, μειωμένες θα είναι και οι δαπάνες για κοινωνική ασφάλιση και περίθαλψη. Σύμφωνα με τον νέο προϋπολογισμό το 2015 θα καταβληθούν για αυτές τις δύο κατηγορίες 13,9 δισ. ευρώ, όταν φέτος το αντίστοιχο κονδύλι αναμένεται να ανέλθει στα 14,4 δισ. ευρώ. Μάλιστα, η πρόβλεψη για το 2015 είναι μικρότερη και από εκείνη του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος που εκτιμούσε ότι το επόμενο έτος οι δαπάνες για περίθαλψη και κοινωνική ασφάλιση θα ήταν 14,1 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το αντίστοιχο ποσό που διατέθηκε το 2013 ήταν 15,9 δισ. ευρώ.
Στο 2015 οι λειτουργικές δαπάνες θα περιοριστούν εκ νέου και αναμένεται να διαμορφωθούν στα 5,4 δισ. ευρώ από 5,8 δισ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα φθάσουν φέτος και 6,3 δισ. ευρώ που ήταν το 2013. Σε ό,τι αφορά το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), οι δαπάνες του θα ανέλθουν στα 6,4 δισ. ευρώ. Ποσό το οποίο είναι το ίδιο με εκείνο που προβλεπόταν στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, αλλά μικρότερο κατά 400 εκατ. ευρώ σε σχέση με φέτος.
Αξίζει, ακόμα, να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός προβλέπει για το 2015 την ύπαρξη αποθεματικού ύψους 1 δισ. ευρώ. Ποσό το οποίο έχει αποδειχθεί ότι χρησιμοποιείται συνήθως για τη στήριξη του ασφαλιστικού συστήματος.