ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Στην Ουάσιγκτον, το τοπίο, αναφορικά με το ελληνικό ζήτημα, αρχίζει να ξεκαθαρίζει τα τελευταία 24ωρα. Η έμφαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) έχει μεταφερθεί στα δημοσιονομικά μέτρα, ενώ μετατίθεται συνεχώς η επιστροφή της αποστολής στην Αθήνα.
Από την έδρα του στην αμερικανική πρωτεύουσα, τo ΔΝΤ πίεζε και πιέζει ασφυκτικά τους τελευταίους μήνες την ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει σε όλες τις κρίσιμες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τελικά, όμως, το αγκάθι βρίσκεται για μία ακόμη διαπραγμάτευση στα δημοσιονομικά. Παρά την αλλαγή έμφασης, στελέχη του ΔΝΤ έλεγαν ήδη από τις αρχές Οκτώβρη ότι ο προϋπολογισμός του 2015 θα χρειαστεί αλλαγές.
Η εκτίμηση στο Ταμείο είναι ότι η τηλεδιάσκεψη της Πέμπτης ήταν η τελευταία προσπάθεια της κυβέρνησης να κλείσει το δημοσιονομικό κενό που τη χωρίζει με τους δανειστές πριν από την κατάθεση του προϋπολογισμού την Παρασκευή στη Βουλή.
Το γεγονός ότι το χάσμα δεν γεφυρώθηκε εγκαίρως μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στην αξιολόγηση. Οπως λέει χαρακτηριστικά πηγή του Ταμείου στην «Κ», «για μία χώρα που βρίσκεται σε πρόγραμμα, η κατάθεση προϋπολογισμού χωρίς τη σφραγίδα έγκρισης του ΔΝΤ είναι ένα από τα τρία θανάσιμα αμαρτήματα» (σ.σ.: τα άλλα δύο είναι «η κατάθεση ψευδών στοιχείων και η μη πραγματοποίηση της ετήσιας έκθεσης που προβλέπει το άρθρο 4 για όλα τα μέλη του ΔΝΤ»). Μία συμφωνία θα σήμαινε νέα μέτρα που η κυβέρνηση δεν θέλει να πάρει σε αυτή τη φάση. Αν δεν ληφθούν μέτρα, όμως, εκτιμούν ότι θα αυξηθούν οι καθυστερούμενες υποχρεώσεις της κυβέρνησης και ίσως να δημιουργηθεί και χρηματοδοτικό κενό για το επόμενο 12μηνο – και τα δύο καθιστούν αδύνατη την έγκριση της επόμενης δόσης από το εκτελεστικό συμβούλιο του ΔΝΤ, σύμφωνα με το καταστατικό του.
Η διαπραγμάτευση της Πέμπτης καθυστέρησε να ξεκινήσει, καθώς η τρόικα συντόνιζε τη στάση της και κατέληξε να διακόπτεται τα ξημερώματα χωρίς συμφωνία για τα δημοσιονομικά. Με αυτά τα δεδομένα, και καθώς η επόμενη εβδομάδα είναι λειψή στις ΗΠΑ λόγω της αργίας της Ημέρας των Ευχαριστιών, εκτός απροόπτου η αποστολή του Ταμείου θα μετατεθεί για τις αρχές Δεκεμβρίου και η απόφαση του εκτελεστικού συμβουλίου του ΔΝΤ για τη χορήγηση της δόσης για τον Ιανουάριο.
Πηγές από την Ουάσιγκτον θεωρούν ότι η κυβέρνηση έχει αυτοπαγιδευτεί σε τεχνητά χρονοδιαγράμματα για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, όπως εκείνο της 8ης Δεκεμβρίου, όταν το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δεν λήγει παρά στα τέλη του έτους. Αντιτείνουν ότι μια πιο αποτελεσματική στρατηγική από την προληπτική γραμμή στήριξης θα ήταν, εφόσον έχει διασφαλισθεί η χρηματοδότηση του κράτους για τους επόμενους μήνες, να διατηρήσουν ανενεργό το υπάρχον πρόγραμμα με το ΔΝΤ μέχρι να περάσει ο πολιτικός σκόπελος των προεδρικών εκλογών. Οπως εκτιμούν, σε αυτό θα μπορούσαν να έχουν την πολιτική κατανόηση και ανοχή του Ταμείου, και στη συνέχεια θα μπορούσαν να το επανενεργοποιήσουν, αν και εφόσον χρειάζονται τα χρήματα του προγράμματος.
Με την αξιολόγηση να βρίσκεται στον αέρα, αίσθηση προκάλεσε άρθρο γνώμης του ειδησεογραφικού πρακτορείου Bloomberg από την Ουάσιγκτον με τίτλο «Δώστε μια ευκαιρία στην Ελλάδα» που προτείνει «συγχώρεση» του ελληνικού χρέους και επικρίνει την τρόικα για την εμμονή της σε δημοσιονομικά μέτρα και μείωση δαπανών. Οπως έλεγε στην «Κ» στέλεχος του πρακτορείου, το άρθρο «είναι η μικρή συνεισφορά μας υπέρ της κοινής λογικής».
Καθώς όμως το πολιτικό ρίσκο επιστρέφει, οι διαπραγματεύσεις περιπλέκονται. Αναλυτές, όπως ο Νίκολα Βερόν του ινστιτούτου Peterson, εκτιμούν ότι οι δανειστές διστάζουν να διαπραγματευθούν για την επόμενη ημέρα με μία κυβέρνηση που σε μερικούς μήνες ίσως να μη βρίσκεται στην εξουσία. Καθώς μάλιστα «στη Γερμανία δεν υπάρχει διάθεση για ελάφρυνση του χρέους», η εκτίμηση είναι ότι οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να βγάλουν πρόωρα αυτόν τον άσο από το μανίκι τους.
Πηγή από το ΔΝΤ σημειώνει ότι το καταστατικό του τελευταίου δεν προβλέπει μεν το πάγωμα των αξιολογήσεων λόγω εκλογών, αλλά αυτό συμβαίνει συχνά σε προεκλογικές περιόδους για λόγους τακτικής. Στην Ελλάδα που δεν είναι προγραμματισμένες εθνικές εκλογές, αλλά θα προκύψουν μόνο ως αποτέλεσμα αδιεξόδου στην εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, κάτι τέτοιο βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια του Ταμείου.