••• Μέχρι την 31.12.2013, και έπειτα από αλλεπάλληλες παρατάσεις οι οποίες είχαν κριθεί νόμιμες από το Συμβούλιο της Επικρατείας (η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ δεν σχετίζεται), οι φορολογικές αρχές διατηρούσαν το δικαίωμα να ελέγξουν τους φορολογουμένους και να επιβάλλουν φόρο εισοδήματος ανατρέχοντας μέχρι και στη χρήση 2000.
••• Με τον νέο Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν. 4174/2013), η παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλλει φόρους κατ’ αρχήν επέρχεται μετά την πάροδο πέντε ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου πρέπει να υποβάλλεται η δήλωση. Προβλέπονται, όμως, ευρύτατες εξαιρέσεις υπέρ της φορολογικής αρχής, δεδομένου ότι σε περίπτωση φοροδιαφυγής, το δικαίωμα έκδοσης πράξης προσδιορισμού φόρου παρατείνεται σε 20ετία από τη λήξη του έτους εμπρόθεσμης υποβολής της δήλωσης.
••• Η φοροδιαφυγή περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ανακριβή δήλωση, που έχει ως αποτέλεσμα τη μη καταβολή φόρου τουλάχιστον 10.000 ευρώ ανά έτος για φυσικά πρόσωπα και τηρούντες απλογραφικά βιβλία. Για τους τηρούντες διπλογραφικά βιβλία, το αντίστοιχο ποσό αυξάνεται στις 60.000 ευρώ.
••• Δεν έχει διευκρινισθεί πώς θα διαπιστώνεται από τις ελεγκτικές υπηρεσίες ότι συντρέχει ή φέρεται να συντρέχει η προϋπόθεση φοροδιαφυγής, ώστε να είναι δυνατό να ελεγχθεί φορολογικό έτος που με βάση τον γενικό κανόνα (5ετία) έχει ήδη παραγραφεί.
••• Η προθεσμία παραγραφής έχει ήδη παραταθεί επίσης για υποθέσεις για τις οποίες εκκρεμεί αποστολή στοιχείων από το εξωτερικό στο πλαίσιο διοικητικής ή δικαστικής συνδρομής, καθώς και εφόσον μέχρι τις 31.12.2013 έχει εκδοθεί εισαγγελική παραγγελία ή εντολή ελέγχου από δικαστική, φορολογική ή ελεγκτική αρχή ή από την Αρχή κατά του ξεπλύματος.
••• Εάν δεν έχει εκδοθεί εντολή ελέγχου ή εισαγγελική παραγγελία μέχρι τις 31.12.2013, τα φορολογικά έτη μέχρι και το 2007 θα πρέπει να θεωρηθούν καταρχήν παραγεγραμμένα (εκτός εάν συντρέχει περίπτωση φοροδιαφυγής). Αυτό βέβαια δεν είναι καθόλου απίθανο, με βάση τον ιδιαίτερα ευρύ ορισμό που περιλαμβάνει ο νόμος. Ετσι, οι νέες ρυθμίσεις φαίνεται πως δεν παρέχουν επαρκή ασφάλεια δικαίου.
••• Στην τελευταία ερμηνευτική εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών για τον έλεγχο των εμβασμάτων που απεστάλησαν στο εξωτερικό κατά την περίοδο 2009 – 2011, αναφέρεται ότι το έτος 1999 θεωρείται το τελευταίο παραγεγραμμένο έτος. Φαίνεται όμως ότι η συγκεκριμένη εγκύκλιος αναφέρεται μόνο στους ελέγχους που ξεκίνησαν μέχρι το τέλος του 2013 και δεν θίγεται το ζήτημα της παραγραφής για ελέγχους που ξεκινούν από 1.1.2014.
••• Από απόψεως συγκριτικού δικαίου, στη Γαλλία η βασική παραγραφή στην επιβολή φόρου είναι τριετής (ή δεκαετής σε περίπτωση αδήλωτης δραστηριότητας). Στη Μεγάλη Βρετανία, η τακτική παραγραφή για τον διορθωτικό προσδιορισμό φόρου επέρχεται μετά το πέρας τεσσάρων ετών από το έτος της εκκαθάρισης και επεκτείνεται σε εικοσαετία όταν η φοροδιαφυγή οφείλεται σε δόλο. Στη Γερμανία, η παραγραφή είναι τετραετής και σε περίπτωση φοροδιαφυγής, δεκαετής. Στο Λουξεμβούργο, κανόνας είναι η πενταετής παραγραφή και στο Βέλγιο η τριετής, με δυνατότητα παράτασης επί τετραετία.
••• Με τον νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 4172/2013) έχουν εισαχθεί νέες ευνοϊκές διατάξεις για μετασχηματισμούς εταιρειών (εισφορές ενεργητικού έναντι τίτλων, ανταλλαγή τίτλων, συγχωνεύσεις και διασπάσεις). Τα ευεργετήματα του νόμου αναφέρονται αποκλειστικά στη φορολογία εισοδήματος και κυρίως στον φόρο επί της υπεραξίας που προκύπτει με τον μετασχηματισμό. Δεν παρέχεται, δηλαδή, απαλλαγή από άλλους φόρους. Μεταξύ των καινοτομιών συγκαταλέγεται και η δυνατότητα μεταφοράς της ζημίας της απορροφούμενης εταιρείας.
••• Προβλέπεται ότι τα ευεργετήματα του νόμου αίρονται όταν ο μετασχηματισμός έχει ως κύριο στόχο ή ως έναν από τους κύριους στόχους τη φοροαποφυγή. Το γεγονός ότι η πράξη δεν πραγματοποιείται για οικονομικά θεμιτούς λόγους, όπως η αναδιάρθρωση ή η ορθολογικότερη οργάνωση των δραστηριοτήτων των εταιρειών που εμπλέκονται, αποτελεί τεκμήριο φοροαποφυγής.
••• Εξακολουθούν να ισχύουν τα φορολογικά κίνητρα για τους μετασχηματισμούς που προβλέπουν το Ν.Δ. 1297/1972 και ο Ν. 2166/1993. Οι διατάξεις αυτές προβλέπουν επιπρόσθετες απαλλαγές και σε άλλες κατηγορίες φόρων (π.χ. φόροι μεταβίβασης ακινήτων ή χαρτόσημο), αλλά κατ’ εφαρμογήν αυτών δεν μεταφέρονται ζημίες της απορροφούμενης εταιρείας.
Πηγή : Grant Thornton